Nếu như 2012 là năm “thảm họa” đối với nền kinh tế thì 2013 được dự báo sẽ còn khủng khiếp hơn. Thời buổi khó khăn nhưng người ta không thể nhịn ăn, nhịn mặc, thậm chí... nhịn cười. Năm mới là thời điểm “xả hơi” của khán giả, cũng là dịp các nghệ sĩ hài hai miền bận rộn hơn lúc nào hết.
Cười ra tiền
Trong giới nghệ sĩ nói chung thì có vẻ như nghệ sĩ hài chiếm ưu thế trong thời buổi suy thoái. Ưu thế ở đây chính là chất liệu nghệ thuật, là cảm hứng sáng tác. Càng ngày các nghệ sĩ hài càng chứng tỏ “cái khó ló cái khôn”, thậm chí càng khó khăn họ lại càng có hứng. Nhiều khán giả băn khoăn, Tết năm nay, người người, nhà nhà thắt lưng buộc bụng thì cười cái gì? Xin thưa, các nghệ sĩ hài sẽ cười chính cái sự khó khăn này. Chẳng phải ngẫu nhiên mà chuỗi “Đời cười” của tập thể nghệ sĩ Nhà hát Tuổi trẻ luôn ăn khách. Với nguồn cảm hứng từ kinh tế suy thoái, các sản phẩm hài từ băng, đĩa cho đến các vở hài trên truyền hình, trên sân khấu sẽ làm khán giả cười sảng khoái, cười quằn quại, cười “té ghế”, cười chảy nước mắt...
Các nhà chuyên môn đánh giá, 10 năm trở lại đây, ngoài sự trở lại xuất thần của vua hài Xuân Hinh - người luôn được các hãng băng đĩa “săn đón” mỗi dịp Tết đến thì những gương mặt như NSƯT Trung Hiếu, Xuân Bắc, Hồng Vân, Tự Long, Công Lý, Vân Dung, Quang "tèo", Minh Vượng, Thanh Thanh Hiền, Quang Thắng, Quốc Anh, Văn Hiệp, Phạm Bằng, Minh Hằng, Quốc Trọng, Vượng “râu”... cũng liên tục nhận được những lời mời tham gia các vở hài phục vụ khán giả dịp Tết.
 Nghệ sĩ hài Quang Thắng, Thúy Nga, Xuân Bắc. |
Mảng hài hấp dẫn đến nỗi thu hút được cả những nghệ sĩ “ngoại đạo”. Khi mà các nghệ sĩ chính kịch, diễn viên phim điện ảnh, phim truyền hình “rảnh việc” thì họ cũng không chịu “ngồi chơi xơi nước”. Khá nhiều nghệ sĩ sẵn sàng làm “tay ngang” và thử sức ở lĩnh vực hài.
Người trong giới từng “xì xèo” về khoản thu nhập của những nghệ sĩ hài nổi tiếng, trong đó, nghệ sĩ Xuân Hinh từng được trả cát-sê cao nhất, lên tới 100 triệu đồng cho vai chính trong một đĩa hài Tết phát hành năm 2012 và cát-sê cho vai chính trong một đĩa hài Tết của Trung Hiếu năm 2012 cũng vài chục triệu đồng. Các nghệ sĩ có tên tuổi như Xuân Bắc, Vân Dung mỗi tập hài Tết tham gia có thể “bỏ túi” từ 50-80 triệu đồng. Thực sự đây là mức thu nhập đáng ngưỡng mộ trong thời suy thoái. Nhiều người nói vui, cười cũng ra tiền thì tội gì không cười!
Thuyết phục người xem mở hầu bao
Đối với những nhà đầu tư băng đĩa thì áp lực bán được sản phẩm cũng khiến họ phải đau đầu. Xưa nay, khán giả Việt quen xem và nghe miễn phí nên việc thuyết phục họ mở hầu bao để đổi lấy tiếng cười cũng không dễ. Bên cạnh việc đầu tư cho kịch bản, diễn xuất chất lượng nhất có thể thì sự “đổi gió” cũng rất cần thiết. Một đạo diễn nổi tiếng trong giới cho biết, ngoài yếu tố nội dung phải thay đổi và khai thác yếu tố mới cho các đĩa hài thì việc mời những nghệ sĩ có “thương hiệu” và những gương mặt đang hoạt động lĩnh vực ca hát, người mẫu... cũng được các nhà sản xuất đĩa hài quan tâm. Theo đó, khá nhiều người đã thử sức ở những đĩa hài như: Minh Quân, Khánh Thi, Lô Thủy, Phi Thanh Vân, hot girl Andrea, Ngọc Khuê, Ngọc Anh, Phương Thanh...
Một số đạo diễn có tiếng ở Hà Nội liên tục cho ra các đĩa hài Tết khi được hỏi đều chung nhận định rằng làm việc với những “diễn viên tay ngang” khá vất vả bởi họ không có năng khiếu và kinh nghiệm trong diễn xuất. Tuy nhiên, vì cũng là người của công chúng nên số tiền mà các nhà sản xuất phải chi cho họ để có mặt trong đĩa Tết là không hề ít, dao động từ 30 - 70 triệu đồng/1 vở.
Cười trong “suy thoái”
Chưa có một chương trình nào mà người ta lại đề cập đến quá nhiều vào dịp Tết như thế. Thậm chí, người đi chúc Tết chào hỏi nhau, chúc nhau sức khỏe, sự thành đạt rồi lại quay sang bàn tán về Táo quân.
Nếu xét về tỉ suất người xem truyền hình thì chương trình Gặp nhau cuối năm với sự trở lại của các ông Táo, bà Táo luôn đạt vị trí quán quân. Dễ hiểu vì sao Gặp nhau cuối năm giật giải này, không chỉ đề cập đến những vấn đề nóng nhất, nổi bật nhất trong năm, bên cạnh những góc nhìn hài hước, tiếng cười sảng khoái còn có những tiếng cười cay đắng, chua xót, những tiếng cười đời mỉa mai, thâm thúy. Không chỉ nhấn mạnh đến sự suy thoái kinh tế, khán giả của Gặp nhau cuối năm còn có nhiều phen cười ra nước mắt bởi sự “suy thoái” ngoài mong đợi trong các lĩnh vực văn hóa nghệ thuật, kinh tế, xã hội.
“Cười mỉa” sân chơi Giọng hát Việt, một trong những nội dung chủ đạo của Gặp nhau cuối năm gây được nhiều chú ý nhất. Ngay từ đầu, sức hút từ 4 vị HLV tham gia chương trình khiến khán giả phát sốt: Đàm Vĩnh Hưng, Thu Minh, Hồ Ngọc Hà, Trần Lập. Bên cạnh hành động Mr Đàm lấy nhẫn kim cương dụ dỗ thí sinh, Giọng hát việt liên tiếp ghi danh nhiều câu nói hóm hỉnh kiểu: "Giết người! Giời ơi giết người. Không bắt tay bắt chân gì hết”; “Hãy bảo vệ anh, anh yếu đuối lắm!” (Mr Đàm); “Chị biết cách làm cho những thân hình mỏng manh trở nên quyến rũ trên sân khấu”; “Quốc Cường là phải để cho Hà Hồ”; “Thà không đẹp để được sống thật với cảm xúc của mình còn hơn” (Hà Hồ). “Hồ Ngọc Hà, quan hệ của chúng ta bắt đầu có dấu hiệu rạn nứt“ (Thu Minh)... Loạt câu nói này đã trở thành nguồn nguyên liệu hấp dẫn để các Táo sáng tạo trong phần lời thoại “đá xoáy” Giọng hát Việt. Tất cả chi tiết đó đã được nhà viết kịch bản, đạo diễn, các diễn viên hài lồng ghép khéo léo ở Táo quân 2013, làm khán giả có dịp cười thả phanh.
Lâm Tùng