Bệnh viện Da liễu Trung ương vừa tiếp nhận một bệnh nhân nam, 52 tuổi, nhập viện với lý do xuất hiện các ban đỏ và bọng nước rải rác toàn thân kèm theo có trợt niêm mạc miệng và sinh dục và sốt cao 39°C.
Qua thăm khám, các bác sĩ phát hiện bệnh nhân có các ban hoại tử và bọng nước, trợt da chiếm tới gần 60% diện tích cơ thể, tổn thương kết mạc mắt, niêm mạc miệng, sinh dục. Hỏi kĩ về tiền sử, bệnh nhân kể, 2 tuần trước xuất hiện tổn thương, bệnh nhân đi khám làm xét nghiệm có tăng acid uric máu và được chẩn đoán là gout, điều trị bằng thuốc allopurinol.
Theo bác sĩ Đào Hữu Ghi - Trưởng Khoa Bệnh da nam giới, Bệnh nhân được chẩn đoán dị ứng thuốc thể nặng (Hội chứng Lyell), nguyên nhân là do sử dụng thuốc allopurinol điều trị gout trước đó.
Bệnh nhân được điều trị hết sức tích cực tại khoa điều trị bệnh da nam giới (D3) bệnh viện Da liễu Trung ương. Được bố trí nằm một phòng riêng, được các bác sĩ quan tâm thăm khám đánh giá tiến triển bệnh hàng ngày, cũng như điều chỉnh thuốc từng giờ theo diễn biến của bệnh, được các điều dưỡng tận tâm chăm sóc coi như người thân trong gia đình.
Nhờ vậy, từ một bệnh nhân nặng nguy hiểm tới tính mạng, sau 1 tháng điều trị, bệnh nhân đã được ra viện trong niềm hạnh phúc vô bờ bến của người thân cũng như niềm vui đến từ các y bác sĩ đã giành lại sự sống cho bệnh nhân từ tay thần chết.
Hình ảnh bệnh nhân lúc nhập viện dát đỏ, bọng nước, hoại tử thượng bì (trái) và bệnh nhân lúc ra viện tổn thương khô, đang bong vảy.
Hội chứng Lyell nguy cơ tử vong cao
Theo các bác sĩ, dị ứng thuốc là phản ứng không mong muốn của thuốc do đáp ứng miễn dịch đặc hiệu của cơ thể với loại thuốc đó. Dị ứng thuốc có nhiều loại, có thể chia làm 2 loại lớn. Loại thứ nhất là dị ứng thuốc nhanh, thường xảy ra sau vài giờ dùng thuốc: như mày đay hay nguy hiểm hơn là phản vệ do thuốc. Loại thứ hai là dị ứng thuốc chậm có thể xảy ra sau vài ngày thậm chí vài tuần dùng thuốc, là một thể bệnh rất nguy hiểm của dị ứng thuốc.
Hội chứng Lyell (hay còn gọi là bệnh hoại tử thượng bì nhiễm độc) là một bệnh nằm trong nhóm dị ứng thuốc chậm, và cũng là bệnh gây hậu quả nghiêm trọng nhất trong nhóm này, tính mạng người bệnh bị đe dọa nghiêm trọng. Bệnh được đặc trưng bởi sự hoại tử ở lớp biểu bì (lớp trên cùng của da) và sau đó trợt loét vùng da này. Hoại tử gây ra bởi hiệu ứng độc hại của các chất gây dị ứng có trong cơ thể, dẫn đến xuất hiện các triệu chứng đặc trưng của bệnh.
Bệnh nhân mắc Hội chứng Lyell tiên lượng của bệnh rất nặng, tử vong chiếm tỉ lệ khá cao; theo thống kê ghi nhận ở Mỹ khoảng 35%, ở nước ta khoảng hơn 50%. Bệnh thường gặp ở những bệnh nhân có tiền sử dùng thuốc trước đó khoảng từ 1 đến 4 tuần, trung bình là 14 ngày.
Khởi đầu thường đột ngột nhưng có thể có những triệu chứng báo hiệu như: sốt cao, mệt mỏi toàn thân, đau khớp, rát ở kết mạc, đau ở da trong một vài giờ cho đến một hoặc hai ngày sau thì xuất hiện các ban đỏ ngoài da. Thương tổn thường là những đám đỏ, đôi khi trên các đám đỏ có những mụn nước liên kết lại thành đỏ da lan tỏa với các mảng trợt da rộng, chiếm trên 30% diện tích của cơ thể, có trường hợp nặng có thể trợt da toàn bộ cơ thể.
Ngoài tổn thương trên da, bệnh nhân còn có các tổn thương vùng kết mạc mắt có nguy cơ dẫn đến suy giảm thị lực; tổn thương niêm mạc môi, miệng gây đau khiến bệnh nhân không ăn uống được dẫn tới cơ thể suy kiệt và niêm mạc vùng sinh dục.
Đồng thời, khi tổn thương da trợt rộng như vậy, dẫn tới các biểu hiện toàn thân nặng nề, thậm chí là nguy hiểm tính mạng như: nhiễm trùng bội nhiễm gây sốt cao, mất nước điện giải, bệnh nhân nằm nhiều tăng nguy cơ viêm phổi bội nhiễm, tổn thương các cơ quan gan, thận do chất chất trung gian độc trong cơ thể.
Bệnh càng nặng khi mức độ trợt da càng rộng, bệnh nhân cao tuổi, có nhiều bệnh phối hợp, thể trạng suy kiệt, chăm sóc không tốt dẫn đến bội nhiễm… Trong các trường hợp này, tính mạng của người bệnh bị đe dọa một cách nghiêm trọng.
Việc điều trị cần làm khi bị dị ứng thuốc là phải ngừng ngay các thuốc nghi ngờ, nếu không xác định được chính xác thì nên tạm dừng tất cả các thuốc đang uống và phải tới ngay cơ sở y tế để điều trị đặc biệt là những bệnh viện có khoa da liễu hay bệnh viện da liễu để được dùng thuốc và chăm sóc tốt nhất.
Việc ngừng thuốc nghi ngờ quyết định tới 50% khả năng điều trị thành công, còn lại là phần chăm sóc chống bội nhiễm và dinh dưỡng bồi phụ dịch nâng cao thể trạng.
Theo các bác sĩ da liễu, các nhóm thuốc hay gây hội chứng Lyell là: nhóm thuốc điều trị gout (allopurinol), nhóm thuốc điều trị bệnh lý thần kinh (cacbamazebin-tegretol), các nhóm thuốc kháng sinh và thuốc giảm đau chống viêm không steroid và các loại thuốc nam, thuốc bắc không rõ nguồn gốc
Tuy nhiên, cần nhấn mạnh là dị ứng thuốc là do cơ địa của từng người mà gây ra phản ứng với thuốc chứ không phải là do bản thân các loại thuốc trên.
Để phát hiện sớm dị ứng thuốc, bác sĩ khuyến cáo, khi bạn có tiền sử dùng thuốc trước đó mà xuất hiện các biểu hiện bất thường nhất là khi có ban đỏ trên da thì cần tới ngay cơ sở y tế để được loại trừ có phải tình trạng dị ứng thuốc hay không.
Về vấn đề phòng dị ứng thuốc, người dân cần đi khám và dùng thuốc theo đơn của bác sĩ, không tự ý dùng thuốc.
Khi đã có tiền sử dị ứng thuốc cần có 1 quyển sổ theo dõi ghi lại các thuốc nghi ngờ hay đã biết chắc chắn là dị ứng. Khi bị bệnh cần dùng thuốc đợt sau cần phải thông báo cho bác sĩ và dược sĩ biết là đã từng bị dị ứng với loại thuốc này và mức độ nghiêm trọng.
