Vì sao Hạ viện Mỹ điều tra luận tội tổng thống?
Bà Nancy Pelosi, Chủ tịch Hạ viện thuộc đảng Dân chủ cho biết, cơ quan này sẽ chính thức tiến hành một cuộc điều tra luận tội đối với Tổng thống Mỹ. Hiện các ủy ban của Hạ viện đang tiến hành điều tra Tổng thống Donald Trump trong nhiều lĩnh vực và sẽ tiếp tục thực hiện các tiến trình này để luận tội Tổng thống. Bà Pelosi cho rằng: "Tổng thống sẽ phải chịu trách nhiệm. Không ai được phép đứng trên luật pháp". Tổng thống Mỹ đứng trước cáo buộc lạm dụng quyền lực vì lợi ích chính trị cá nhân.
Quyết định trên được đưa ra sau khi có thông tin cáo buộc Tổng thống D.Trump đã gây sức ép trong cuộc điện đàm hồi tháng 7, yêu cầu Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy tiến hành cuộc điều tra tham nhũng đối với cựu Phó Tổng thống Joe Biden và con trai của ông Hunter Biden liên quan đến công việc của ông với một công ty khí đốt Ukraine. Ông Joe Biden hiện là ứng viên của đảng Dân chủ , đối thủ trong cuộc đua vào Nhà Trắng của Tổng thống Trump năm 2020.
Trước sức ép dư luận, Bộ Tư pháp Mỹ đã công bố bản viết tay cuộc điện đàm của Tổng thống Mỹ với Tổng thống Ukraine dài 5 trang. Theo Reuters, Tổng thống Trump đề cập nhiều lần tới những hành vi sai phạm của ông Biden và con trai, song không đưa ra bằng chứng cho cáo buộc này. Trong cuộc điện đàm, ông chủ Nhà Trắng cũng không nói với nhà lãnh đạo Ukraine rằng cuộc điều tra của Ukraine sẽ quyết định viện trợ của Mỹ với nước này, song ông Trump nhấn mạnh tầm quan trọng của sự giúp đỡ từ Washington.
Quyết định hiếm hoi của Hạ viện Mỹ điều tra luận tội Tổng thống Mỹ
Dư luận có cơ sở để tin rằng Tổng thống đang gây sức ép lên Ukraine khi kết nối với những sự kiện gần đây. Đó là việc Tổng thống Trump liên tiếp trì hoãn khoản viện trợ trị giá 400 triệu USD cho Ukraine. Trước những cáo buộc vào cá nhân mình, như thông lệ, người đứng đầu nước Mỹ lên Twitter phản pháo lại. Ông tuyên bố, luận tội là hành động “quấy rối Tổng thống” và “đây là cuộc săn phù thủy rác rưởi”. Tổng thống Mỹ giải thích, trong cuộc nói chuyện với Tổng thống Ukraine, ông có đề cập tới ông Biden nhưng bác bỏ thông tin gây áp lực lên Tổng thống Ukraine điều tra ông Biden. Sở dĩ ông ra quyết định hoãn viện trợ quân sự gần 400 triệu USD cho Ukraine vì cho rằng các quốc gia châu Âu khác như Đức, Pháp cũng nên dành tiền hỗ trợ Ukraine.
Những hệ quả khó lường trong việc luận tội một Tổng thống
Những cáo buộc với Tổng thống Mỹ đưa ra trong bối cảnh cuộc họp Đại hội đồng LHQ diễn ra ở Mỹ và Mỹ đang chuẩn bị bước vào cuộc bầu cử quan trọng vào năm sau. Những người chỉ trích cho rằng, hành động này của Hạ viện nhằm mục tiêu hủy hoại và làm tổn hại đến sự hiện diện của Tổng thống Mỹ tại LHQ.
Với 150/235 thành viên của đảng Dân chủ tại Hạ viện gồm 435 ghế ủng hộ việc luận tội tổng thống là một con số không nhỏ, nhưng chỉ đủ gây chút “sóng gió” trên chính trường Mỹ. Bởi nếu Hạ viện do đảng Dân chủ kiểm soát bỏ phiếu luận tội ông Trump, để phế truất ông Trump sau khi xét xử vẫn cần sự phê chuẩn của Thượng viện. Khả năng này là khó trở thành hiện thực bởi hiện không có thành viên nào của đảng Cộng hòa tại Hạ viện ủng hộ việc luận tội và đảng Cộng hòa hiện đang kiểm soát Thượng viện. Để kết án và bãi nhiệm tổng thống, phải có 2/3 trong số 100 thành viên của Thượng viện bỏ phiếu thông qua , nhưng trong lịch sử Mỹ, điều này chưa bao giờ xảy ra.
Trong trường hợp Thượng viện kết tội Tổng thống Trump, Phó Tổng thống Mike Pence sẽ trở thành tổng thống trong thời gian còn lại của nhiệm kỳ, dự kiến kết thúc vào ngày 20/1/2021.
Sử dụng một quốc gia khác can thiệp vào tiến trình bầu cử là “bài học” cũ mà phe vận động tranh cử của Tổng thống Mỹ đã học qua, đó là vụ Nga can thiệp bầu cử Tổng thống Mỹ. Tiến trình luận tội lần này có thể hủy hoại hình ảnh của Tổng thống đương nhiệm, tác động mạnh đến nhóm cử tri dao động trong khi cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2020 đã gần kề.
Việc luận tội Tổng thống Mỹ có thể khiến phe Dân chủ phải nhận hậu quả nặng nề bởi đã xuất hiện những chia rẽ trong nội bộ đảng Dân chủ. Một nhóm lên tiếng ủng hộ luận tội Tổng thống, trong khi nhóm khác cho rằng tiến trình luận tội sẽ không đi đến đâu bởi phe Cộng hòa nắm quyền ở Thượng viện. Việc luận tội Tổng thống thất bại sẽ chỉ chứng minh phe Dân chủ “chơi xấu” với Tổng thống, điều này sẽ “chắp thêm cánh” cho Tổng thống Mỹ Donald Trump trong cuộc bầu cử sắp tới.
