Nguồn gốc đất liên quan
Năm 1980, Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Quốc phòng xây dựng sân bay Miếu Môn trên địa bàn các xã Mỹ Lương, Trần Phú, Đồng Lạc (huyện Chương Mỹ) và xã Đồng Tâm (huyện Mỹ Đức), tỉnh Hà Tây cũ, nay là thành phố Hà Nội.
Đến tháng 10/2014, Bộ Quốc phòng giao cho Quân chủng Phòng không không quân tiếp tục sử dụng diện tích đất quốc phòng này làm vị trí đóng quân của Lữ đoàn 28 (đất quốc phòng), với các mốc giới trên thực địa không thay đổi.
Bộ Quốc phòng đã thu hồi 50,03ha đất quốc phòng này do Quân chủng Phòng không không quân đang quản lý, sử dụng để giao cho Tập đoàn Viễn thông quân đội Viettel tiếp nhận quản lý sử dụng vào công trình quốc phòng AI (theo Quyết định số 551/QĐ-TM ngày 27/3/2015), trong đó bao gồm 46 ha thuộc xã Đồng Tâm (huyện Mỹ Đức).
Trước đó, một số người dân thôn Hoành, xã Đồng Tâm (huyện Mỹ Đức) đã lấn chiếm đất canh tác, xây dựng công trình trên diện tích đất quốc phòng này.
Do sự buông lỏng quản lý của chính quyền địa phương, để xảy ra tình trạng lấn chiếm, sử dụng, xây dựng công trình trên đất quốc phòng nên khi Bộ Quốc phòng thu hồi đất để giao cho Viettel thì nhiều người dân trên địa bàn xã Đồng Tâm đã có đơn thư khiếu tố lên các cơ quan của huyện và thành phố.
Về vấn đề này, chính quyền huyện Mỹ Đức và thành phố Hà Nội đã nhiều lần tổ chức đối thoại, nghiêm túc giải quyết nội dung khiếu tố và vẫn đang tập trung giải quyết.
Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Ủy ban Nhân dân thành phố, các cơ quan chức năng của thành phố Hà Nội đã áp dụng nhiều biện pháp tuyên truyền, vận động, thuyết phục, đối thoại, trả lời và giải quyết nhiều kiến nghị của người dân nhưng người khiếu kiện vẫn không chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật.
Đặc biệt, Ủy ban Nhân dân huyện Mỹ Đức đã thành lập năm tổ công tác liên ngành xuống địa bàn để làm công tác tuyên truyền, vận động tới từng hộ dân theo phương châm “3 cùng.”
Tuy nhiên, khi các tổ công tác của huyện đến nhà từng người dân xã Đồng Tâm để vận động, tuyên truyền, triển khai các chủ trương, chính sách của chính quyền địa phương, số người khiếu kiện tại đây đã không tham gia ký và vận động những người khác không ký vào văn bản cam kết không xâm lấn đất quốc phòng.
Cần xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật
Từ cuối năm 2016 đến nay, tình hình trật tự an ninh tại xã Đồng Tâm diễn phức tạp, liên quan chủ yếu đến các công dân khiếu kiện tổ chức các hoạt động “đòi đất” quốc phòng.
Mặc dù các nội dung khiếu nại, tố cáo của một số công dân xã Đồng Tâm liên quan đến diện tích đất quốc phòng tại khu vực đồng Sênh đã được cơ quan chức năng của huyện Mỹ Đức, thành phố Hà Nội, Bộ Quốc phòng giải quyết và khẳng định diện tích đất tại khu vực đồng Sênh là đất quốc phòng, song những người khiếu kiện vẫn không đồng tình và tổ chức nhiều hoạt động gây nên tình hình phức tạp tại địa phương, nhất là khi Tập đoàn Viễn thông quân đội Viettel nhận bàn giao diện tích đất trên để thi công.
Trên cơ sở tài liệu, chứng cứ thu thập được, xét thấy mức độ vi phạm pháp luật của các đối tượng là nghiêm trọng, có tổ chức, gây ảnh hưởng xấu đến tình hình an ninh trật tự của địa phương và hoạt động bình thường của các cơ quan, doanh nghiệp, trường học; Công an thành phố, Cục Điều tra hình sự Bộ Quốc phòng phối hợp với các đơn vị có liên quan đã thu thập tài liệu, củng cố chứng cứ hồ sơ về những hành vi vi phạm pháp luật của các đối tượng.
Ngày 30/3, Công an Thành phố đã ra quyết định khởi tố vụ án “Gây rối trật tự công cộng” theo Điều 245 Bộ luật Hình sự năm 1999; Cục Điều tra Hình sự Bộ Quốc phòng đã ra quyết định khởi tố vụ án “Chống người thi hành công vụ” theo Điều 257 và vụ án “Vi phạm các quy định về sử dụng đất đai” theo Điều 173 Bộ Luật Hình sự năm 1999.
Công an Thành phố đã ba lần triệu tập các công dân có liên quan lên làm việc nhưng những người này cố tình không chấp hành, tiếp tục tổ chức, thực hiện các hoạt động chống đối.
Ngày 15/4, Công an Thành phố đã bắt bốn đối tượng có hành vi vi phạm pháp luật đề điều tra vụ án gây rối trật tự công cộng tại xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức theo Điều 245. Ngay sau khi Công an Thành phố triển khai bắt giữ các đối tượng trên, công dân xã Đồng Tâm đã tập trung đông người bao vây, không cho xe ôtô của các lực lượng làm nhiệm vụ ra khỏi địa bàn xã Đồng Tâm; giữ, đập phá xe ôtô của lực lượng chức năng; giữ trái phép 38 cán bộ huyện Mỹ Đức và cán bộ, chiến sỹ Công an Thành phố Hà Nội tại Nhà văn hoá thôn Hoành.
Lãnh đạo thành phố đã trực tiếp tuyên truyền, vận động, giải thích rõ việc bắt giữ người là hành vi vi phạm pháp luật; yêu cầu thả cán bộ, chiến sỹ bị bắt giữ trái pháp luật. Thành phố tổ chức hai tổ công tác trực tiếp xuống địa bàn tuyên truyền, vận động, tuy nhiên, các đối tượng không hợp tác, ném cát sỏi, đá vào các tổ công tác làm một số cán bộ, chiến sỹ Công an Thành phố bị thương.
Đến sáng 18/4, bốn người bị bắt hôm 15/4 được trả tự do, do đã nhận thức được sai phạm, có nguyện vọng về địa phương để khắc phục hậu quả, cơ quan công an nhận thấy không cần thiết giam giữ. Đồng thời, những người bắt giữ người thi hành công vụ trái pháp luật cũng đã thả 15 người trong số những cán bộ, chiến sĩ bị giam giữ, ngoài ra ba cán bộ cũng đã tự giải thoát.
Tổng quan vụ việc
Khu vực đất đồng Sênh là đất quốc phòng, đã được Chính phủ giao Bộ Quốc phòng quản lý, sử dụng; dự án AI là dự án lớn, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng về quốc phòng, an ninh của Quân đội và đất nước.
Việc khiếu kiện của một số công dân xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức đã được Ủy ban Nhân dân thành phố kết luận và tiếp tục giải quyết theo quy định của pháp luật.
Tuy nhiên, từ đầu năm 2017 đến nay, số công dân khiếu kiện liên tục lôi kéo, kích động người dân có các hành vi vi phạm pháp luật với mức độ vi phạm ngày càng nghiêm trọng: xâm chiếm đất quốc phòng; gây rối an ninh, trật tự trên địa bàn; cản trở các hoạt động bình thường, sinh hoạt của quần chúng nhân dân.
Đây là những hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng, chống người thi hành công vụ và bắt, giữ người trái pháp luật, cần phải xử lý nghiêm minh; không để ảnh hưởng đến tư tưởng tưởng cán bộ và nhân dân huyện Mỹ Đức nói riêng, thành phố Hà Nội nói chung; gây xáo động, hoang mang tư tưởng, chia rẽ nội bộ nhân dân sở tại.
Hiện nay các cơ quan chức năng đang tiếp tục giải quyết và triển khai các biện pháp ổn định tình hình an ninh, trật tự tại xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức. Cơ quan chức năng sẽ xử lý nghiêm những kẻ chủ mưu, cầm đầu và có chính sách khoan hồng cho những người lầm đường, lạc lối đã nhận ra sai lầm và có ý thức khắc phục hậu quả.
