Theo kết quả thanh kiểm tra các hoạt động kinh doanh xăng dầu trên địa bàn Hà Nội, phương thức, thủ đoạn buôn lậu, gian lận xăng dầu ngày càng tinh vi; các đối tượng móc nối chặt chẽ với nhau tạo thành đường dây khép kín. Mỗi nhóm đối tượng chỉ thực hiện một công đoạn độc lập, dưới sự chỉ đạo điều hành của chủ đầu nậu.
Trước đó, để tăng cường phát hiện, ngăn chặn hành vi sản xuất xăng giả, Tổng cục Quản lý thị trường yêu cầu Cục Quản lý thị trường các tỉnh, thành phố tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm soát, đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại trong kinh doanh xăng dầu nhằm ổn định trật tự trong kinh doanh xăng dầu, chống thất thu thuế và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Cục Quản lý thị trường Hà Nội đã phát hiện xử lý 20 vụ kinh doanh xăng dầu không rõ nguồn gốc xuất xứ, xử phạt hành chính 678 triệu đồng, tịch thu 32.085 lít xăng.
Cục Quản lý thị trường Hà Nội đã phát hiện xử lý 20 vụ kinh doanh xăng dầu không rõ nguồn gốc xuất xứ, xử phạt hành chính 678 triệu đồng
Hiện nay, để kiểm soát được chất lượng xăng dầu, lực lượng quản lý thị trường cũng gặp nhiều khó khăn, như các đối tượng có ý gian lận về xăng dầu rất dễ dàng mua được các chất dung môi, phụ gia, dùng để pha chế xăng dầu kém chất lượng.
Bên cạnh đó, trong quá trình kiểm tra lấy mẫu, có xác định lượng hàng tồn nhưng lực lượng chức năng không thể tạm giữ bởi quá trình bán hàng của doanh nghiệp là liên tục nên khi có kết quả sai phạm thì lượng xăng vi phạm đã bán hết, rất khó khăn xử lý tang vật.
Thủ đoạn vi phạm của các đối tượng là pha trộn hỗn hợp gồm xăng A92 với chất dung môi bột tạo màu. Xăng, dầu kém chất lượng khi sử dụng sẽ ảnh hưởng đến môi trường.
Ngoài ra, lợi dụng việc thực hiện Đề án tiêu thụ xăng E5, một số đối tượng đã thực hiện việc pha trộn xăng sinh học E5 RON 92 vào xăng không chì RON 95 với một tỷ lệ nhất định bán ra thị trường để hưởng chênh lệch giá.
Bộ Công Thương cũng thừa nhận hiện đang có bất cập trong quản lý hệ thống phân phối kinh doanh xăng dầu nên mới có tình trạng tuồn xăng lậu, xăng kém chất lượng vào hệ thống đại lý bán lẻ.
Mặc dù đã có quy định thương nhân kinh doanh cửa hàng phải ghi chép chứng từ, số lượng và chất lượng xăng dầu, nhưng trên thực tế chỉ kiểm soát được đầu vào.
Người dân mua xăng dầu tại các cửa hàng không lấy hóa đơn khiến cho cơ quan chức năng không thể kiểm soát được lượng xăng dầu bán ra. Do đó, các hệ thống có thể nhập nhèm đưa xăng lậu, xăng kém chất lượng vào tiêu thụ.
Việc kiểm tra các cửa hàng xăng dầu tập trung chủ yếu vào các vi phạm về niêm yết giá, gian lận, bơm thiếu xăng. Còn việc kiểm tra chất lượng, tiêu chuẩn xăng dầu, đòi hỏi phải có sự chung tay của Sở Khoa học và Công nghệ, do có các quy định của Nghị định 83/2016/NĐ-CP về kinh doanh xăng dầu.
Xuất hiện nhiều hành vi gian lận trong kinh doanh xăng dầu
Theo Cục Quản lý thị trường thành phố Hà Nội, hiện các hành vi gian lận trong kinh doanh xăng, dầu hết sức phức tạp, có tính phổ biến với thủ thuật tinh vi, đặc biệt là thủ thuật thay đổi phần phần mềm có sai số lớn cài đặt lên bộ vi xử lý để gian lận đo lường. Do vậy, cần xây dựng cơ chế phối hợp giữa các cơ quan, bao gồm Sở Khoa học và Công nghệ, Sở Công Thương, Công an kinh tế, Thuế, Cục Quản lý thị trường, Chi cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng.
Trong quá trình cấp phép kinh doanh xăng dầu, cơ quan quản lý phải yêu cầu doanh nghiệp, hộ kinh doanh ký cam kết chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật. Nếu có vi phạm, cơn quan quản lý phải xử lý nghiêm, đồng thời rút giấy phép; thậm chí rút phép vĩnh viễn không cho kinh doanh nếu vi phạm nhiều lần, nhất là vi phạm về chất lượng.
Các chuyên gia kinh tế cũng cho rằng muốn ngăn chặn triệt để hoạt động sản xuất, kinh doanh xăng dầu kém chất lượng, bên cạnh trách nhiệm của lực lượng chức năng, đòi hỏi chính quyền địa phương tích cực vào cuộc. Cần gắn trách nhiệm cụ thể đối với chính quyền cấp địa phương trong quản lý hoạt động kinh doanh xăng dầu trên địa bàn; kịp thời khen thưởng những cá nhân, tập thể có thành tích tốt và đề nghị xử lý kỷ luật với những đơn vị, địa phương để xảy ra các vi phạm.
