Lỗi chủ yếu là “Không chấp hành hiệu lệnh đèn tín hiệu giao thông” và “Điều khiển xe đi không đúng làn đường quy định” (trong đó có đi vào làn đường BRT). Tổng số tiền xử phạt gần 1,5 tỷ đồng.
Nhiều chuyển biến tích cực
Hình thức xử phạt nguội vi phạm giao thông được Phòng Cảnh sát giao thông Hà Nội áp dụng từ năm 2011, nhưng đến tháng 12/2015, UBND TP. Hà Nội chính thức cho phép thí điểm phạt nguội với xe vi phạm trật tự an toàn giao thông đường bộ. Thời gian đầu lắp đặt các vi phạm từ camera giám sát chỉ bị nhắc nhở, không xử phạt bằng tiền và tước giấy phép lái xe.
Đến nay, Hà Nội đã hoàn thành lắp đặt 450 camera, không kể camera an ninh và camera VOV. Trong đó, 300 camera để theo dõi lưu lượng phương tiện, có khoảng 200 vị trí lắp đặt camera xử phạt vi phạm qua hình ảnh. Phòng cũng tổ chức khảo sát và bố trí bổ sung lắp đặt thêm camera theo dõi xử phạt qua hình ảnh ở những vị trí nhiều lưu lượng phương tiện giao thông lưu hành. Theo ghi nhận của Phòng Cảnh sát giao thông, đã có những chuyển biến tích cực theo từng năm.
Thống kê năm 2016, xử phạt vi phạm qua camera là 6.451 trường hợp (trong đó xe biển xanh 52 trường hợp, biển đỏ 35 trường hợp), tổng số tiền xử phạt hơn 4.6 tỷ đồng; Năm 2017 xử phạt 5.660 trường hợp (trong đó xe biển xanh 63 trường hợp, biển đỏ 28 trường hợp), tổng số tiền xử phạt gần 7.5 tỷ đồng; Năm 2018 xử phạt 3.559 trường hợp (trong đó xe biển xanh 31 trường hợp, biển đỏ 30 trường hợp), tổng số tiền xử phạt hơn 5.9 tỷ đồng; 7 tháng đầu năm 2019 xử phạt hơn 1.500 trường hợp (trong đó xe biển xanh 17 trường hợp, biển đỏ 3 trường hợp), tổng số tiền xử phạt hơn gần 1,5 tỷ đồng. Trung tâm chỉ huy điều khiển đèn tín hiệu giao thông - đơn vị ra quyết định tước giấy phép lái xe hơn 1.000 trường hợp.
Giám sát hình ảnh tại Trung tâm chỉ huy điều khiển tín hiệu giao thông.
Đại diện Phòng CSGT cho biết, trong thời gian qua, Phòng CSGT đã tổ chức nhiều buổi tuyên truyền về việc xử lý vi phạm giao thông qua hình ảnh. Từ đầu năm nay, Phòng cũng đã có kế hoạch lập các tổ công tác để kiểm tra xử lý vi phạm qua hệ thống camera và hàng nghìn phương tiện vi phạm đã bị xử lý theo hình thức này.
Những khó khăn trong quá trình xử lý vi phạm
Về việc này, đại diện Phòng CSGT cho biết thêm, thông qua hình ảnh camera, việc trích xuất sẽ đảm bảo đủ 4 yếu tố pháp lý là ghi được không gian, thời gian vi phạm, lỗi vi phạm và biển số đăng ký của phương tiện vi phạm. Trên cơ sở đó, bộ phận đăng ký, quản lý phương tiện sẽ tiến hành xác minh chủ phương tiện; phối hợp với lực lượng công an xã, phường, thị trấn gửi thông báo mời người vi phạm đến trụ sở Phòng CSGT để làm việc.
Xử lý phạt nguội về bản chất là giống bình thường nhưng ở đây có cung cấp thêm hình ảnh để người vi phạm biết. Hệ thống xử lý này hoạt động 24/24h giúp cho người tham gia giao thông hiểu lúc nào cũng có hệ thống giám sát để nâng cao ý thức chấp hành luật. Bên cạnh đó, còn nâng cao ý thức đối với chủ phương tiện khi cho mượn, sang nhượng phương tiện vì khi xe vi phạm, CSGT sẽ chỉ gọi chính chủ.
Chia sẻ về những khó khăn khi xử phạt xe vi phạm trong đại diện Phòng CSGT, Công an Hà Nội cho rằng, một trong những khó khăn lớn nhất trong công tác phạt nguội là xác định người vi phạm hoặc chủ phương tiện do không tìm thấy địa chỉ của chủ xe. Bởi thực trạng hiện nay, tình trạng mua bán phương tiện giao thông cơ giới, chủ phương tiện chỉ làm thủ tục mua bán mà không làm thủ tục sang tên theo quy định hiện hành vẫn còn khá phổ biến. Bên cạnh đó, việc chủ xe thay đổi chỗ ở, đi vắng dài ngày, khai không đúng địa chỉ... nên khi người vi phạm nhận được thông báo thì thời gian đã quá lâu, khó xử lý phạt hành chính. Địa chỉ của đăng ký xe một nơi nhưng địa chỉ của chủ phương tiện đăng ký xe lại ở nơi khác.
Với hình thức “phạt nguội”, ngoài giảm mật độ CSGT có mặt trên các tuyến còn cho thấy sự minh bạch, không dễ xảy ra tiêu cực như xin - cho, qua đó có tác dụng nâng cao ý thức đối với chủ phương tiện khi tham gia giao thông. Tình trạng vi phạm Luật Giao thông đường bộ của các chủ phương tiện đã giảm rõ rệt, kể cả trong những trường hợp không có lực lượng chức năng.
Trao đổi với báo chí, đại diện Trung tâm chỉ huy điều khiển đèn tín hiệu giao thông, Phòng CSGT, CATP Hà Nội cho biết: Đối với lỗi vi phạm “Điều khiển xe đi không đúng làn đường quy định”, căn cứ theo Điểm c, Khoản 4, Điểm 5, Nghị định 46/NĐ-CP ngày 25/6/2016 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường sắt, vi phạm lần thứ nhất, xử phạt 800.000 - 1.200.000 đồng, tước giấy phép lái xe từ 1-3 tháng; Vi phạm lần 2, áp dụng tình tiết tăng nặng, xử phạt 1.200.000 đồng, tước giấy phép lái xe 3 tháng.
Đối với lỗi vi phạm “Điều khiển xe không chấp hành hiệu lệnh tín hiệu giao thông”, căn cứ theo Điểm 5, Khoản 5, Điều5, Nghị định 46/NĐ-CP ngày 25/6/2016 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường sắt, vi phạm lần thứ nhất, xử phạt 1.200.000 - 2.000.000 đồng, tước giấy phép lái xe từ 1-3 tháng; Vi phạm lần 2, áp dụng tình tiết tăng nặng, xử phạt 2.000.000 đồng, tước giấy phép lái xe 3 tháng.