Sáng nay Hà Nội tiếp tục ô nhiễm không khí nghiêm trọng
Sáng ngày 10/12, hàng loạt điểm đo ở Hà Nội cảnh báo chất lượng không khí xấu. Trên Cổng thông tin quan trắc môi trường của UBND TP Hà Nội lúc 9h, nhiều điểm đo có chất lượng không khí ở mức kém như công viên hồ điều hòa Nhân Chính, Khuất Duy Tiến có chỉ số AQI là 141; Đại học Bách khoa Hà Nội có AQI mức rất xấu là 221, cảnh báo màu tím đồng nghĩa nhóm người bình thường: Mọi người hạn chế tối đa các hoạt động ngoài trời và chuyển tất cả các hoạt động vào trong nhà. Nếu cần thiết phải ra ngoài, hãy đeo khẩu trang đạt tiêu chuẩn. Nhóm người nhạy cảm nên ở trong nhà và giảm hoạt động mạnh.
Hà Nội mù mịt vì ô nhiễm không khí. Ảnh: Tuấn Anh
Tại điểm đo 556 Nguyễn Văn Cừ, chỉ số AQI 189, mức cảnh báo màu đỏ. Ở mức cảnh báo này, nhóm nhạy cảm có thể bị ảnh hưởng tới sức khỏe nhiều hơn, tránh hoạt động ngoài trời. Nhóm người bình thường nên giảm các hoạt động mạnh khi ở ngoài trời, tránh tập thể dục kéo dài và nghỉ ngơi nhiều hơn trong nhà. Nhóm người nhạy cảm nên ở trong nhà và giảm hoạt động mạnh. Nếu cần thiết phải ra ngoài, hãy đeo khẩu trang đạt tiêu chuẩn.
Lúc 9h sáng ngày 10/12, tại bảng xếp hạng các thành phố ô nhiễm không khí nhất thế giới của AirVisual, Hà Nội đứng thứ 3 với chỉ số AQI trung bình là 236.
Theo hệ thống dự báo chất lượng không khí của Trường Đại học Công nghệ (Đại học Quốc gia Hà Nội), miền Bắc đang trong đợt ô nhiễm kéo dài từ ngày 8 đến 14/12, đỉnh ô nhiễm rơi vào khoảng ngày 11 đến 12/12 trước khi giảm dần khi không khí lạnh tăng cường.
Bà Lê Thanh Thủy, Phó trưởng phòng Quản lý môi trường, cho biết có nhiều nguyên nhân chính gây ô nhiễm không khí ở Hà Nội.Theo bà Thủy, nguyên nhân đầu tiên là nguồn nội tại. Hà Nội như một "lòng chảo", đang phải gánh chịu ô nhiễm đến từ các hoạt động rất lớn, như: mật độ giao thông cao, hoạt động xây dựng cao, hoạt động sản xuất cao. Tiếp đó là tình trạng đốt rơm rạ, đốt rác ở khu dân cư.
Ngoài ra, kết quả nghiên cứu do Sở NN&MT phối hợp với Ngân hàng Thế giới (WB) thực hiện vào năm 2022 cho thấy, Hà Nội còn chịu nguồn ô nhiễm đến từ các tỉnh lân cận. Vì Hà Nội như một "lòng chảo" nên nguồn ô nhiễm này cũng bị chặn lại.
Cạnh đó, một trong những yếu tố tác động đến không khí Hà Nội là hiện tượng thời tiết. Vào những tháng cuối năm, tại Hà Nội xảy ra điều kiện nghịch nhiệt (lớp không khí ấm hơn nằm phía trên, lớp không khí lạnh hơn ở gần mặt đất).
"Chúng tôi gọi đây là mùa ô nhiễm. Mùa ô nhiễm năm nay đến chậm hơn mọi năm từ 1 - 2 tháng nhưng tần suất và mức độ không thay đổi. Và những yếu tố tổng hòa nêu trên khiến Hà Nội gánh chịu tác động ô nhiễm không khí nặng nề, ảnh hưởng tới sức khỏe người dân và hoạt động sản xuất khác", bà Thủy phân tích.
Cải thiện chất lượng không khí thế nào?
Theo TS Hoàng Dương Tùng, Mạng lưới Không khí sạch Việt Nam, trung bình một người hít vào và thở ra khoảng 22.000 lần/ngày, mỗi lần hít khoảng 500 ml lượng khí, như vậy hàng ngày cần 10.000 lít không khí để thở. Bụi mịn PM2.5 với các chất độc hại luôn hiện hữu trong không khí, khi hít thở làm tăng nguy cơ đau tim và tỷ lệ đột quỵ. Vấn đề ô nhiễm không khí cần phải được giải quyết một cách quyết liệt. Các bài học trên thế giới đã chứng minh, càng để chậm thì vấn đề càng trầm trọng, giá phải trả càng cao, không chỉ là tài chính, mà còn là sức khỏe, thậm chí là tính mạng và tương lai của thế hệ sau.
Để cải thiện chất lượng môi trường không khí, người dân cần tích cực tham gia, thực hiện nghiêm các biện pháp trong chương trình, kế hoạch mà Chính phủ đã ban hành, bằng những hoạt động nhỏ hằng ngày như ưu tiên lựa chọn phương tiện di chuyển xanh (xe buýt điện, xe máy điện, ô tô điện). Bên cạnh đó, các cơ quan quản lý cũng cần xem xét những chính sách khuyến khích người dân chuyển đổi sang xe điện đã được các nước áp dụng thành công như hỗ trợ tài chính cho người dân chuyển đổi sang xe điện, miễn lệ phí trước bạ cho xe điện, tạo điều kiện về mặt bằng xây dựng trạm sạc...
Theo chuyên gia, trong điều kiện ô nhiễm không khí ngày càng trầm trọng, việc cải thiện chất lượng không khí đòi hỏi sự tham gia đồng bộ từ cơ quan quản lý, doanh nghiệp và mỗi người dân. Bên cạnh hoàn thiện chính sách và tăng cường kiểm soát nguồn thải, các giải pháp tại cộng đồng và hộ gia đình đóng vai trò then chốt trong việc giảm nồng độ bụi mịn và khí độc hại.
Trước hết, cần thay đổi thói quen sinh hoạt theo hướng thân thiện với môi trường. Người dân không đốt rác bừa bãi, hạn chế sử dụng các loại nhiên liệu hóa thạch như than, củi, dầu hỏa, chuyển dần sang thiết bị điện và năng lượng sạch. Việc tiết kiệm điện, tắt thiết bị khi không sử dụng, lựa chọn sản phẩm tiết kiệm năng lượng và ưu tiên phương tiện giao thông công cộng sẽ góp phần giảm đáng kể lượng khí thải ra môi trường.
Song song với đó, làm xanh không gian sống là giải pháp bền vững và dễ thực hiện. Trồng cây xanh tại nhà, vỉa hè, công viên giúp hấp thụ khí độc, giảm bụi và điều hòa nhiệt độ. Các loại cây có khả năng cải thiện chất lượng không khí như lưỡi hổ, lô hội, dương xỉ, cọ tre, hoa cúc, cây cao su không chỉ nâng cao tính thẩm mỹ mà còn giúp làm sạch không khí trong nhà. Việc giữ nhà cửa sạch sẽ, không hút thuốc trong không gian kín, sử dụng máy lọc không khí khi cần thiết cũng giúp hạn chế các hạt bụi mịn và nấm mốc.
Đối với khu vực sản xuất, doanh nghiệp cần tuân thủ nghiêm quy định về xử lý khí thải, đầu tư công nghệ hiện đại, áp dụng các hệ thống lọc sinh học để khử bụi, khử mùi trước khi xả ra môi trường. Ngoài trời, cần cải tạo hạ tầng giao thông, tưới rửa đường định kỳ và khuyến khích người dân chuyển sang phương tiện ít phát thải như xe điện, xe đạp, đi bộ.
Ngoài ra, với sự hỗ trợ của các thiết bị công nghệ, chúng ta có thể sử dụng hệ thống thông gió, máy lọc không khí và điều hòa nhiệt độ có chức năng lọc khí, . Người dân cần nhận thức sớm và chủ động bảo vệ bản thân và gia đình hơn nữa.
