Từ ngàn đời xưa, lễ hội Sum họp (Tâm r'nglắp bon) đã gắn bó với đời sống tinh thần của người M'nông. Đây là dịp để các bon sóc về sum họp, thắt chặt mối quan hệ cộng đồng, hóa giải mâu thuẫn, củng cố khối đại đoàn kết giữa các buôn làng và các dân tộc anh em.
Mới đây, tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội), Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bình Phước đã phục dựng lễ hội Sum họp của cộng đồng dân tộc M'nông.
Sự kiện do chính đồng bào M'nông ở huyện Bù Gia Mập (Bình Phước) cùng đồng bào các dân tộc đang sinh hoạt tại Làng thực hiện, tái hiện đầy đủ không gian văn hóa đặc sắc của dân tộc mình.
Lễ hội không chỉ dâng cúng thần linh, cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu mà còn thể hiện khát vọng chung sống hòa hợp, đoàn kết chống lại thiên tai, địch họa.
Lễ hội thường được tổ chức vào đầu mùa mưa - thời điểm suối ngàn đầy nước, cây cối sinh sôi.
Từ sáng sớm, chủ lễ đã tất bật chuẩn bị dựng cây nêu, sắp xếp lễ vật, trang trí không gian.
Tiếng cồng chiêng rộn rã, trai gái trong buôn quây quần trong niềm vui sum họp, chào đón các bon sóc bạn đến tham dự.
Khi lễ vật đã sẵn sàng, tất cả mọi người trang nghiêm hướng về cây nêu. Già làng và một phụ nữ có uy tín trong cộng đồng được chọn làm chủ lễ, cùng nhau cất tiếng hát đối đáp mừng hội.
Lễ hội Sum họp không chỉ là nghi thức tín ngưỡng, mà còn là nhịp cầu kết nối quá khứ và hiện tại, giúp thế hệ trẻ hiểu và trân trọng giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.
Qua mỗi mùa hội, tinh thần đoàn kết, sẻ chia lại được vun đắp, trở thành sợi dây bền chặt gắn kết cộng đồng người M'nông hôm nay và mai sau.
