Theo Công văn 881/BHXH-CSXH của BHXH Việt Nam, để giải quyết vướng mắc trong thực hiện BHXH bắt buộc đối với các đối tượng nêu trên, cơ quan này đề xuất phương án dựa trên cơ chế giải quyết theo nguyên tắc đóng - hưởng đã được quy định tại Luật BHXH. Cụ thể, đối với các chức danh là Phó Chỉ huy trưởng Quân sự cấp xã, Phó Trưởng công an cấp xã có thời gian làm việc từ tháng 11/2003 đến nay, nếu đã đóng BHXH bắt buộc thì được giải quyết hưởng các chế độ BHXH theo quy định của Luật BHXH khi đủ điều kiện hoặc được bảo lưu thời gian đã đóng BHXH bắt buộc theo quy định của Luật BHXH. Đối với người lao động (NLĐ) do UBND cấp xã ký hợp đồng lao động (HĐLĐ) từ đủ 3 tháng trở lên, đã đóng BHXH bắt buộc và tiền lương làm căn cứ đóng là mức tiền lương ghi trong HĐLĐ theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động (NSDLĐ) quyết định, thì cho phép được giải quyết hưởng các chế độ BHXH nếu đủ điều kiện hoặc bảo lưu thời gian đã đóng BHXH bắt buộc theo quy định.
Ảnh minh họa.
Ưu điểm của phương án là NLĐ được ghi nhận thời gian đã đóng BHXH. Do đó, nhiều người sẽ có điều kiện để hưởng lương hưu khi về già, ổn định cuộc sống khi hết tuổi lao động, góp phần bảo đảm mục tiêu an sinh xã hội bền vững theo tinh thần Nghị quyết số 28-NQ/TW ngày 23/5/2018 của Ban Chấp hành Trung ương Khóa XII.
Bên cạnh đó, phương án giúp củng cố niềm tin của người dân vào chính sách an sinh xã hội của Đảng và Nhà nước, tạo thuận lợi cho công tác vận động, tuyên truyền, thuyết phục người dân tham gia BHXH tự nguyện. Cùng với đó, bảo đảm công bằng giữa người đã được giải quyết và người chưa được giải quyết; giải quyết triệt để nguyện vọng của NLĐ và sẽ không phát sinh đơn thư.
Tuy nhiên, phương án này cũng có điểm hạn chế. Việc vận dụng giải quyết chính sách có thể sẽ phát sinh kiến nghị từ một số ít các đối tượng không được thực hiện do trước đây chưa đóng BHXH.
Về mức độ tác động của phương án, hiện chỉ một số ít địa phương không đóng BHXH cho nhóm đối tượng này. Mặt khác, theo quy định tại Nghị định số 121/2003/NĐ-CP, mỗi xã chỉ có số lượng nhất định cán bộ, công chức cấp xã được tham gia BHXH bắt buộc, nên ở các địa phương không đóng BHXH bắt buộc cho số đối tượng trên, thì đã đóng BHXH bắt buộc đủ số lượng cán bộ ở các chức danh khác nên việc đóng bổ sung cho Phó Chỉ huy trưởng Quân sự xã, Phó Công an xã là không khả thi. Thực tế, mỗi địa phương lựa chọn các chức danh để đóng BHXH bắt buộc cho cán bộ, công chức cấp xã.
Triển khai phương án này bảo đảm khả thi trong tổ chức thực hiện do căn cứ pháp lý thực hiện theo nguyên tắc đóng - hưởng được quy định tại Luật BHXH và sát với nhu cầu của thực tiễn là bảo vệ quyền lợi theo nguyện vọng của NLĐ. Cùng với đó, giải quyết triệt để những tồn tại, vướng mắc trong việc thực hiện BHXH bắt buộc đối với Phó Chỉ huy trưởng Quân sự cấp xã, Phó Trưởng công an cấp xã và người làm việc theo HĐLĐ tại UBND cấp xã. Đồng thời, phương án này cũng đã nhận được ý kiến đồng thuận của các bộ, ngành có liên quan như: Lao động - Thương binh và Xã hội, Nội vụ, Tài chính, Công an, Quốc phòng.
BHXH Việt Nam đề nghị đưa nội dung nêu trên vào Nghị quyết của Chính phủ để chỉ đạo, thực hiện.
Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trần Anh Tuấn cho biết, cho đến trước ngày 1/1/2016, khi Luật BHXH năm 2014 có hiệu lực, chính sách về đóng BHXH đối với Phó Chỉ huy trưởng quân sự, Phó Trưởng công an và người làm việc theo hợp đồng lao động tại UBND xã có những thay đổi khác nhau, có giai đoạn thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc, có giai đoạn không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc.
Sau khi Luật BHXH 2014 có hiệu lực, Phó Chỉ huy trưởng quân sự, Phó Trưởng công an và người làm việc theo hợp đồng lao động tại UBND xã thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc. Tuy nhiên, những người có thời gian tham gia BHXH bắt buộc ở giai đoạn trước khi không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc (khoảng trên 10.000 người) không được tính thời gian đã đóng BHXH bắt buộc trước đó để được hưởng chế độ, quyền lợi theo quy định.
Tại cuộc họp, các bộ, ngành thống nhất đề xuất giải quyết dứt điểm khó khăn, vướng mắc liên quan đến vấn đề này theo đúng nguyên tắc đóng - hưởng của Luật BHXH, đảm bảo đầy đủ quyền lợi cho những người đã đóng, hoặc tiếp tục đóng để hưởng chế độ BHXH. Đặc biệt những người tuổi đã cao sẽ có điều kiện để hưởng lương hưu khi về già.