Một vài ngày đầu ngay sau khi sinh hầu hết các bà mẹ mới có con lần đầu tiên đều ít sữa, điều này là hoàn toàn bình thường. Vì bầu vú của mẹ thường tiết ra nhiều sữa khi cho bé bú. Vì thế, chỉ đơn giản là tiếp tục cho trẻ bú dần dần dòng sữa tiết ra sẽ nhiều hơn. Tuy nhiên, cũng có một số bà mẹ ít sữa do tâm lý, chế độ ăn…
Sau khi sinh nhất là đối với bà mẹ sinh con đầu lòng bầu vú của mẹ chưa được kích thích nên tiết sữa hạn chế. Ngoài ra, sau khi sinh người mẹ mệt mỏi, căng thẳng, lo âu hoặc sợ hãi… yếu tố tâm lý rất quan trọng trong việc làm cho sự tiết sữa giảm đi; chế độ ăn uống không hợp lý, không cung cấp đủ dinh dưỡng cho người mẹ… cũng khiến cho lượng sữa ít không đủ cho bé bú… Chính vì vậy, để có nhiều sữa cho con bú, chế độ dinh dưỡng và nghỉ ngơi đóng vai trò rất quan trọng. Người mẹ cần có chế độ dinh dưỡng đầy đủ, không áp dụng chế độ kiêng khem trong ăn uống, ăn thêm quả chín. Các món ăn cổ truyền như cháo chân giò gạo nếp, ý dĩ có tác dụng kích thích bài tiết sữa. Nên hạn chế các gia vị như ớt, hành, tỏi vì dễ làm cho sữa có mùi khó chịu, trẻ dễ bỏ bú. Ngoài ra, người mẹ cũng cần uống đủ nước (1,5 - 2 lít/ ngày); giữ thật sạch đầu vú, nhất là ở các kẽ của núm vú; có tinh thần thoải mái, tránh bị stress sẽ ảnh hưởng tới việc tiết sữa. Nếu áp dụng các biện pháp trên mà vẫn ít sữa các bà mẹ có thể uống thuốc lợi sữa, tuy nhiên chỉ dùng thuốc lợi sữa khi có chỉ định của bác sĩ.
Đối với bà mẹ sau khi sinh nếu ít sữa trong những lần cho bú đầu tiên, chỉ cần tiếp tục cho trẻ bú, sữa sẽ tiết ra ngày càng nhiều hơn. Do sự tiết sữa phụ thuộc vào sự kích thích của những lần cho trẻ bú, nên cần phải cho trẻ bú, mỗi lần cho trẻ bú, bầu vú được kích thích sẽ tạo điều kiện tiết sữa nhiều hơn. Ngược lại, nếu vì sợ trẻ bú không đủ sữa mà cho trẻ bú sữa bình, bầu vú sẽ không nhận được những kích thích đủ để tiếp tục tiết ra nhiều sữa, và sữa ngày càng ít đi. Vì vậy cần cho trẻ bú sớm và đúng cách. Vì sữa mẹ thường tiết ra nhiều sữa khi cho bé bú, mặt khác khi mới sinh sữa non chứa nhiều kháng thể giúp bé sơ sinh chống lại các bệnh nhiễm trùng khi bé chưa đủ thời gian tự tạo lập kháng thể. Do vậy, các sản phụ phải cho bú càng sớm càng tốt ngay sau khi sinh. Khi mới sinh, vú người mẹ thường bị cương nên trước khi cho bé bú mẹ cần day ép bầu vú nhẹ nhàng để tránh sữa đông kết. Cần cho bé bú đều đặn, việc cho bé bú đều đặn, đúng cách sẽ tăng tiết hormon, kích thích tuyến sữa hoạt động mạnh, giúp mẹ tiết ra nhiều sữa hơn và không sợ bị mất sữa, bé cũng bú được nhiều hơn.
Bác sĩ Nguyễn Văn Tuấn
