Giúp bé khỏe mạnh để đón Tết, du Xuân

Ngày Tết, các gia đình sum họp ăn uống, đi chơi nhiều, nên trẻ nhỏ thường bị xáo trộn giờ giấc ăn - ngủ - nghỉ. Sau mỗi dịp Tết, một số trẻ rơi vào tình trạng thừa cân béo phì do ăn quá nhiều đồ ngọt, đồ uống có ga. Cũng có không ít trẻ lại sụt cân do ăn uống không khoa học, không đúng bữa... Vì vậy, cha mẹ nên thực hiện theo các lời khuyên dưới đây để giúp bé khỏe mạnh cùng đón Tết, du Xuân với gia đình.

Đảm bảo dinh dưỡng cho trẻ trong ngày Tết

Duy trì bữa ăn khoa học, đúng bữa

Để trẻ khỏe mạnh đón Tết, du Xuân, trước tiên cần duy trì thói quen ăn uống lành mạnh đảm bảo dinh dưỡng hợp lý cho trẻ. Cho trẻ ăn các thực phẩm sạch đảm bảo nguồn gốc. Hạn chế thức ăn nhanh, nhiều dầu mỡ. Nên duy trì cho trẻ ngày 3 bữa ăn chính và 1 bữa ăn phụ. Đảm bảo các món ăn của trẻ phải được nấu mới để tăng cảm giác ngon miệng và tránh nguy cơ ngộ độc thực phẩm.

Nên cho trẻ ăn khẩu phần nhỏ, ăn chậm và không nên cho trẻ ăn quá no. Tránh cho trẻ ăn quá nhiều bánh kẹo ngọt, uống nước ngọt... vì có thể gây tăng cân ở trẻ thừa cân béo phì. Với một số trẻ khác lại làm trẻ mất cảm giác ngon miệng nếu ăn gần bữa chính, có thể là nguyên nhân gây nên trẻ bị rối loạn tiêu hóa dẫn đến sụt cân, suy dinh dưỡng sau Tết.

Cố gắng thay đổi món ăn, đa dạng thực phẩm và cách chế biến cho trẻ. Cho trẻ ăn những thực phẩm phù hợp với độ tuổi, dễ hấp thu và đảm bảo cân đối 4 nhóm thực phẩm trong mỗi bữa ăn, đó là: Nhóm bột đường (cơm, cháo, phở, bún, miến, bánh mỳ...), nhóm chất đạm (thịt, cá trứng, sữa và các chế phẩm sữa...), nhóm chất béo (dầu, mỡ, bơ...) và nhóm vitamin và khoáng chất (rau củ, trái cây...). Lựa chọn thực phẩm giàu chất xơ và nhiều món ăn có nguồn gốc từ thực vật có thể giúp giảm lượng calo tiêu thụ. Nên chú ý bổ sung đủ rau xanh trong các bữa ăn ngày Tết cho bé có đủ chất xơ.

Hãy chú ý cho trẻ uống đủ nước. Các con thường thích nước ngọt hơn là nước lọc. Nhưng nước ngọt sẽ khiến trẻ dễ bị đầy bụng, khó tiêu dẫn đến trẻ chán ăn. Do đó, mẹ không nên cho trẻ uống nhiều nước ngọt chỉ nên cho bé uống một vài ngụm nhỏ và bổ sung cho trẻ nước lọc, nước canh cho trẻ.

Lưu ý: Đi chơi, vận động vừa phải sẽ giúp trẻ mau đói và thèm ăn; nhưng không nên đi chơi quá nhiều vì quá mệt cũng làm trẻ biếng ăn.

Một số thực phẩm lành mạnh cho trẻ trong dịp Tết

Hãy thêm một số thực phẩm lành mạnh hơn mà con dễ thích, dễ ăn, dễ tiêu hóa vào thực đơn Tết cho con:

Cháo là món ăn dễ thực hiện và phù hợp với nhiều lứa tuổi. Để dễ dàng chuẩn bị đồ ăn cho trẻ, cha mẹ có thể nấu sẵn cháo trắng rồi cho thêm thức ăn khi đến bữa ăn. Món cháo giúp trẻ dễ ăn, dễ tiêu hóa lại đủ chất.

Bún, phở, súp cũng là món ăn dễ làm và giàu dinh dưỡng cho trẻ.

Sữa và chế phẩm sữa là loại thực phẩm phù hợp với trẻ nhiều lứa tuổi. Nếu đến bữa ăn mà không tiện chế biến thức ăn cho trẻ thì sữa và chế phẩm sữa như một cứu cánh rất hữu dụng.

Rau củ tươi rất cần cho bữa ăn của trẻ, giúp trẻ tránh táo bón và bổ sung thêm các vitamin. Các loại quả chín có thể ăn hoặc ép lấy nước, mang đi cùng rất dễ dàng nếu phải di chuyển nhiều như táo, chuối, xoài, dâu tây, cherry.

Các thuốc cần trữ trong nhà dịp Tết

Ngày Tết, nhiều nhà thuốc đóng cửa, do vậy với các gia đình có trẻ nhỏ, cần dự trữ một số loại thuốc thông thường trong nhà để cần thiết sử dụng cho trẻ trước khi đưa trẻ đi khám.

Các thuốc trị bệnh mạn tính

Với những trẻ có bệnh mạn tính, cần trữ đủ thuốc trị bệnh trong những ngày nghỉ Tết, tránh để trẻ bị thiếu thuốc làm tăng nguy cơ bệnh trở nặng. Nên nhớ luôn lưu số điện thoại bác sĩ nhi khoa của con.

Thuốc hạ sốt, thuốc cảm cúm, kháng sinh

Thuốc hạ sốt nên được để sẵn trong nhà, kể cả khi trẻ không ốm vì trẻ em có thể nóng sốt bất kỳ lúc nào. Có thể chọn một trong hai loại paracetamol hoặc ibuprofen, dùng theo hướng dẫn sử dụng.

Gia đình cũng cần mua dự trữ một vài loại thuốc cảm cúm thông thường như decolgen, tiffy... Lưu ý, những thuốc này có khả năng kết hợp với paracetamol nên cần đọc kỹ thành phần thuốc để tránh quá liều thuốc paracetamol.

Có thể trữ một loại kháng sinh thường được bác sĩ kê cho con dùng.

Thuốc dị ứng

Nên giữ thuốc dị ứng cho trẻ trong tủ thuốc (tham khảo ý kiến bác sĩ, dược sĩ trước khi mua) để có thể làm giảm nhanh chóng các tình trạng mẩn ngứa, nổi mày đay...

Thuốc ho

Gia đình nên có một vài thuốc ho không kê đơn thông thường, tốt nhất là các thuốc ho từ thảo dược có chứa mật ong, tinh dầu bạc hà... vừa có tác dụng trị ho, vừa sát khuẩn đường hô hấp để sử dụng khi trẻ bị ho trong những ngày Tết.

Chất bổ sung nước và điện giải

Oresol là dung dịch bù nước điện giải thông dụng, phòng khi trẻ bị tiêu chảy hay nôn mất nước có sẵn để dùng ngay. Lưu ý, mua loại oresol gói chứ không mua hoại oresol đóng chai như chai nước ngọt.

Nước muối sinh lý

Nên trữ vài lọ nước muối sinh lý 0,9% để vệ sinh mắt, mũi sau khi đi ngoài đường về. Có thể dùng nước muối sinh lý súc miệng, súc họng, hoặc rửa vết thương ngoài da...

Vật dụng y tế khác

Cặp nhiệt độ là vật dụng cần thiết trong tủ thuốc của gia đình giúp phát hiện sớm khi nhiệt độ cơ thể tăng cao để sử dụng thuốc kịp thời, tránh những hậu quả xấu có thể xảy ra, đặc biệt là với trẻ nhỏ.

Cần dự trữ bông, băng dính y tế, cồn 70 độ, cồn iodin, oxy già, gạc y tế, miếng dán ugo... phòng khi trẻ bị chầy xước ngoài da hoặc vết thương chảy máu ít.

Một số lưu ý trong sinh hoạt

Lựa chọn trang phục phù hợp

Thời tiết trong giai đoạn mùa Đông - Xuân thường nóng, lạnh, nắng, mưa thất thường. Đây là cơ hội để nhiều vi khuẩn, mầm bệnh phát triển, trẻ dễ bị ốm. Nên cho trẻ mặc quần áo dài tay để ngủ vào buổi tối và vào sáng sớm khi thời tiết có nhiều sương mù và không khí ẩm lạnh. Khi ra ngoài cần cho trẻ đội mũ, đeo khẩu trang, mặc áo khoác và đeo khẩu trang cho trẻ để tránh gió và chống bụi.

Ngày Tết, trẻ thường vận động, vui chơi nhiều nên đổ mồ hôi nhiều hơn. Khi thấy trẻ nhỏ toát mồ hôi, cần thường xuyên lau ráo và thay quần áo phù hợp. Tránh trường hợp trẻ bị thấm ngược mồ hôi dễ bị nhiễm bệnh.

Hạn chế dùng chung đồ cá nhân

Trẻ em với sức đề kháng và hệ miễn dịch còn non nớt, rất dễ bị nhiễm khuẩn. Vì vậy, phụ huynh cần lưu ý hạn chế cho trẻ nhỏ dùng chung đồ dùng cá nhân (đũa, muỗng, ống hút, bình nước, khăn mặt) với người khác khi đi ăn ở nơi đông người, để tránh các bệnh lây qua đường hô hấp và đường tiêu hóa.

Duy trì giấc ngủ

Duy trì giấc ngủ là một trong những cách cần thiết để chăm sóc sức khỏe cho trẻ trong ngày Tết. Hãy nhắc nhở trẻ lên giường ngủ đúng giờ, đủ giấc, tránh thức khuya để xem tivi, vui chơi. Cũng không nên để cho trẻ ngủ li bì cả ngày, khuyến khích trẻ dậy sớm đúng giờ và ăn sáng đúng bữa.

Tết là thời điểm dễ phát sinh nhiều dịch bệnh thường gặp ở trẻ em do đặc tính hoạt động mạnh của các loại virus gây bệnh vào thời điểm này và cũng do đặc tính của mùa Xuân như có nhiều phấn hoa, thời tiết lạnh, độ ẩm cao...

Phòng ngừa các bệnh thường gặp ở trẻ trong dịp Tết

Tết là thời điểm dễ phát sinh nhiều dịch bệnh thường gặp ở trẻ em do đặc tính hoạt động mạnh của các loại virus gây bệnh vào thời điểm này và cũng do đặc tính của mùa Xuân như có nhiều phấn hoa, thời tiết lạnh, độ ẩm cao...

Cúm mùa

Khi thời tiết trở lạnh vào Xuân là thời điểm của dịch cúm xảy ra. Bệnh gây ra những triệu chứng ho, hắt hơi, sổ mũi, sốt nhẹ ở trẻ. Thông thường, bệnh thường tự khỏi sau 5-7 ngày nếu trẻ được chăm sóc tốt và uống đủ nước.

Trong một số trường hợp, cúm sẽ làm cơ thể trẻ yếu đi và bị bội nhiễm thêm các bệnh lý khác như ho, viêm họng, viêm thanh quản, khí phế quản (biểu hiện là khàn tiếng, thở mệt,...), viêm phế quản (khò khè, bứt rứt, ho đờm...) hay nặng hơn là viêm phổi (suy hô hấp, sốt cao,...).

Sốt phát ban

Thời điểm này bé thường dễ nhiễm các loại siêu vi gây sốt như Rubella gây sốt cao liên tục trong 3 ngày đầu, sau đó sốt sẽ giảm đi và hết hẳn vào ngày thứ 5, 6 từ khi nhiễm bệnh. Lúc này trên người trẻ sẽ xuất hiện hồng ban, ban lan từ mặt đến chân rồi lặn dần đi. Bệnh này thường khiến trẻ rất mệt mỏi, li bì và mất nước do sốt.

Viêm mũi dị ứng, hen phế quản viêm họng

Vào mùa Xuân phấn hoa rất nhiều, đây là tác nhân quan trọng gây ra các triệu chứng dị ứng của đường hô hấp như viêm mũi họng dị ứng, hen phế quản.

Viêm mũi dị ứng thường biểu hiện bằng ngứa mũi, hắt hơi, chảy mũi.

Hen phế quản thường biểu hiện bằng khò khè, thở rít, khó thở.

Khi trẻ bị viêm họng sẽ dễ bị ho. Cơn ho kéo dài và lâu khỏi sẽ khiến trẻ dễ nôn trớ và ăn uống kém.

Dị ứng thực phẩm

Các loại thức ăn mới lạ dễ khiến trẻ bị dị ứng thực phẩm, nhất là đối với những trẻ có cơ địa dị ứng. Bệnh nhi thường gặp các triệu chứng như ngứa toàn thân, nổi các đốm xuất huyết, nặng hơn thì khó thở, tím tái.

Khi trẻ có dấu hiệu dị ứng thực phẩm, nên ngừng cho trẻ ăn các thực phẩm gây các triệu chứng trên và đến cơ sở y tế cấp cứu nếu có biểu hiện nặng.

Ngộ độc thức ăn và tiêu chảy cấp

Ngày Tết thường trẻ sẽ dễ ăn phải các loại thức ăn được chế biến hoặc bảo quản không đúng cách dẫn đến ngộ độc gây tiêu chảy cấp.

Sau khi ăn thức ăn bị ô nhiễm từ 30 phút đến vài ngày. Trẻ có các biểu hiện: Đi ngoài phân lỏng nhiều lần trong ngày, đau bụng, buồn nôn hoặc nôn mửa liên tục, mệt mỏi, khó chịu, đau đầu hoa mắt, chóng mặt...

Khi trẻ có dấu hiệu bị ngộ độc thức ăn, cần xử trí như sau:

Nếu biểu hiện sớm (trong vòng 4 giờ sau ăn): Gây nôn bổ sung nước điện giải.

Nếu có dấu hiệu nôn ói, tiêu chảy nhiều lần, đau đầu, tê môi, nổi mẩn đỏ... cần nhanh chóng đưa bệnh nhân tới cơ sở y tế để được xử trí kịp thời.

Với trẻ bị tiêu chảy cấp:

Bệnh tiêu chảy cấp rất dễ nhiễm, chỉ cần nhiễm một lượng nhỏ virus cũng có thể gây bệnh cho trẻ. Bệnh thường biểu hiện đầu tiên bằng biểu hiện nôn ói có kèm tiêu chảy nhiều lần trong 1-2 ngày đầu tiên. Vì bị nôn ói và tiêu chảy nhiều lần trong ngày khiến trẻ nhanh chóng bị mất nước. Vì vậy, cần lưu ý bù nước đầy đủ cho trẻ và đưa trẻ đi khám nếu dấu hiệu tiêu chảy nhiều lần và kéo dài quá 2 ngày.