Hỏi: Tôi gần 40 tuổi, từ hồi còn trẻ khi đo huyết áp chỉ ở mức từ 8 đến 9 ở số trên, bác sĩ nói không sao đâu. Tôi nghe nói huyết áp thấp phải theo dõi vì có thể nguy hiểm nhưng bản thân tôi không có triệu chứng gì. Xin cho biết về huyết áp thấp...
(Đặng Văn Chính - Bà Rịa Vũng Tàu)
Trả lời: Huyết áp cao hay thấp được xác định bởi chỉ số đo huyết áp. Đo huyết áp đã trở nên quen thuộc với mọi người, có thể đo bằng máy tự động, bán tự động đến đo thủ công bằng ống nghe cùng máy đồng hồ đo lò xo hoặc cột thủy ngân.
Ủy ban phòng chống huyết áp Hoa Kỳ (JNC) đã đưa ra phân độ về số đo huyết áp: huyết áp bình thường khi huyết áp tâm thu (số đo ở trên hay số lớn của huyết áp) dưới 120mmHg và huyết áp tâm trương (số đo ở dưới hay số nhỏ của huyết áp) dưới 80mmHg. Tăng huyết áp khi chỉ số đo này trên mức nêu trên, huyết áp thấp được xác định khi huyết áp tâm thu dưới 90mmHg và huyết áp tâm trương dưới 60mmHg. Dù đơn giản chỉ dựa vào số đo của huyết áp để xác định huyết áp thấp nhưng làm thế nào để có số đo chính xác là điều cần biết. Bệnh nhân cần phải được nghỉ ngơi, yên tĩnh trước khi đo ít nhất 5 phút, không dùng các chất kích thích có ảnh hưởng đến huyết áp (như: cà phê, rượu, thuốc lá …). Đo hai lần cách nhau 2 - 5 phút, đôi khi phải đo cả hai tay, người bệnh nên ngồi với tay để trên bàn sao cho nếp khuỷu ngang mức tim.
Cần lưu ý bao quấn tay đo huyết áp phải có bề rộng phù hợp, tốt nhất là bề rộng bao đo phải bằng 80% chu vi của cánh tay, nếu tay quá to thì phải dùng bao đo lớn tương ứng. Trong huyết áp thấp, người ta chia ra làm hai tình huống: một người vốn bình thường có huyết áp không thấp nhưng vì lý do nào đó số đo huyết áp giảm thì gọi là “tụt huyết áp” (chẳng hạn mất máu cấp gây hạ huyết áp, quá liều thuốc hạ huyết áp …) và một người vốn lúc nào đo huyết áp cũng thấp thì mới gọi là “huyết áp thấp”. Trong trường hợp huyết áp thấp, phần lớn là không có triệu chứng gì đáng kể và bệnh nhân vốn chung sống quen với tình trạng này.
BS.CKII. ĐẶNG MINH TRÍ
