Tim luôn luôn miệt mài co bóp để đưa dòng máu đỏ đi khắp cơ thể để nuôi sống từng tế bào, từng cơ quan để duy trì sự sống. Chính vì vậy, muốn cơ thể khỏe mạnh rất cần phải có một trái tim khỏe mạnh.
Trong cơ thể con người, bên cạnh não và hệ thần kinh là cơ quan nhạy cảm với những biến đổi của cơ thể thì tim cũng là một cơ quan nhạy cảm không kém.
Lời khuyên của thầy thuốc
Đối với những người tuổi trên 40, việc khám kiểm tra sức khỏe định kỳ cũng là một biện pháp tích cực nhằm phát hiện sớm những trục trặc của trái tim. Từ đó để có thể có biện pháp thay đổi lối sống, điều trị bệnh ngay tư khi mới khởi phát.
Tuy nhiên hoạt động của trái tim và sức khỏe của nó phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố:
Cảm xúc của con người: một yếu tố rất quan trọng giúp cho tim khỏe mạnh và hoạt động bình thường. Cảm xúc tăng hay những cơn giận dữ, lo lắng sẽ làm cho tim đập nhanh, gây tình trạng hồi hộp và cảm giác khó thở. Chính vì vậy giữ cho cảm xúc được cân bằng, bình tĩnh trước mọi nghịch cảnh, giữ cho tâm được thanh tịnh là một trong những biện pháp tốt giúp cho trái tim luôn được khỏe mạnh.
Cảm xúc là yếu tố quan trọng giúp cho trái tim khỏe mạnh.
Phòng cao huyết áp: cũng là một yếu tố không kém phần quan trọng. Đã từ lâu, chúng ta đều biết: cao huyết áp chính là một tên “sát nhân thầm lặng”, hàng năm nó giết chết hàng triệu con người trên trái đất này. Cao huyết áp sẽ làm cho thất trái của tim ngày càng dày lên, tim to hơn bình thường và đến một lúc nào đó gây ra tình trạng suy tim, bệnh nhân mệt thường xuyên phù hai chân, gan lớn và nếu không được điều trị tốt sẽ dẫn đến tử vong. Muốn tránh tình trạng cao huyết áp, chúng ta phải có một chế độ ăn hợp lý: ít muối, giảm mỡ và chất béo, nhiều rau xanh và trái cây tươi… Nếu có điều kiện nên sử dụng cá làm thực phẩm chính, kết hợp thêm dầu ôliu, uống một chút rượu vang… Chế độ ăn mà trong giới chuyên môn gọi là chế độ ăn Địa Trung Hải là tốt nhất.
Chế độ ăn Địa Trung Hải tốt cho tim mạch: ít muối, giảm béo, nhiều rau xanh, cá, dầu ôliu.
Hạn chế hoặc bỏ thuốc lá: các loại chất độc trong khói thuốc cũng ảnh hưởng rất nhiều đến tim. Chúng gây nên tình trạng viêm tắc động mạch trong đó có cả động mạch vành. Nhất là khi kết hợp với các bệnh khác mà chủ nhân của trái tim mắc phải như béo phì, đái tháo đường, xơ vữa động mạch… thì thật là tai hại. Trước đây, người ta tưởng rằng thuốc lá chỉ gây ra bệnh viêm phế quản tắc nghẽn mạn tính và ung thư phổi, nhưng thật sự tác hại của nó trên tim mạch là rất lớn và vô cùng nguy hiểm. Chính vì vậy không nên hút thuốc lá hay bỏ hút thuốc lá là một thông điệp vô cùng quan trọng với sức khỏe của trái tim.
Rượu bia nhiều: uống quá nhiều rượu và bia sẽ làm cho con người cao huyết áp và rồi vòng xoắn bệnh lý liên quan giữa cao huyết áp và bệnh mạch vành cùng với suy tim sẽ xảy ra và làm trái tim càng ngày càng yếu dần. Tuy có khá nhiều công trình nghiên cứu cho thấy rằng nếu uống rượu bia vừa phải, có điều độ nhất là rượu vàng có thể làm cho trái tim tốt hơn lên. Nhưng cũng phải rất cẩn thận vì ranh giới giữa uống ít điều độ với uống nhiều trở thành nghiện bia rượu là rất mỏng manh đặc biệt là ở người Việt Nam.
Cà phê hay trà xanh: nếu sử dụng ít thì rất tốt cho trái tim và cả bộ não. Nó giúp cho con người cảm thấy sảng khoái hơn, yêu đời hơn, tốt cho những người huyết áp thấp vì nó có thể làm tăng nhịp tim giúp sức co bóp của cơ tim tăng lên và huyết áp được cải thiện. Tuy nhiên, mọi cái nếu thái quá đều là không tốt, nếu dùng quá 5 ly cà phê mỗi ngày tim sẽ đập nhanh hơn, huyết áp sẽ tăng cao và mất ngủ.
Cà phê và trà xanh nếu dùng ít tốt cho sức khỏe tim mạch. Tuy nhiên, không nên uống quá 5 ly cà phê một ngày.
Bệnh thấp tim: những yếu tố thấp sinh ra trong quá trình nhiễm khuẩn vùng họng và đường hô hấp sẽ tấn công vào các van tim làm cho nó bị hư hỏng và đưa đến bệnh hẹp hay hở van tim. Căn bệnh này đã từng giết chết biết bao nhiêu con người, nếu không được can thiệp kịp thời bằng phẫu thuật. Nhưng do tính chất nặng nề của việc mổ tim, chi phí cho một ca mổ rất cao, không phải ai cũng kham nổi trong khi bệnh này hay gặp ở những người có thu nhập thấp, điều kiện sinh sống không được tốt. Với loại bệnh này việc phòng ngừa nhiễm trùng vùng họng và đường hô hấp trên là rất quan trọng, nhất là vào mùa lạnh. Bên cạnh đó, việc nâng cao mức sống và điều kiện sống cũng là một biện pháp rất tốt giữ cho trái tim khỏe mạnh không bị bệnh thấp tim tấn công.
PGS.TS. Nguyễn Hoài Nam
