Tôi bị giời leo, rát đau và có nốt phỏng. Ở nhà có uống thuốc giảm đau và thuốc kháng sinh cephalexin vì tôi thấy mụn như mưng mủ. Khi đến bệnh viện, bác sĩ bảo đây là bệnh do virut nên không được uống thuốc kháng sinh. Xin hỏi tại sao thuốc kháng sinh không điều trị được bệnh giời leo?
Nguyễn Hải Hà (Yên Bái)
Giời leo là tên dân dã của bệnh zona. Bệnh do virut Varicella zostor gây ra. Kháng sinh (KS) là những chất có khả năng tiêu diệt vi khuẩn (VK) hay kìm hãm sự phát triển của VK một cách đặc hiệu. Mỗi loại KS chỉ tác dụng lên một số chủng VK nhất định. Các thuốc KS không tiêu diệt được virut vì virut hoàn toàn khác biệt với VK. Người ta gọi virut là siêu vi khuẩn vì nó không phải là một tế bào hoàn chỉnh. Nó chỉ là bộ gen (hoặc DNA hoặc RNA) bao quanh là lớp vỏ protein chứa nhiều kháng nguyên, nên bắt buộc phải sống ký sinh bên trong tế bào chủ mà nó xâm nhiễm. Do virut nằm trong vật chất di truyền của tế bào chủ cho nên nếu kháng sinh tiêu diệt virut thì đồng nghĩa với diệt cả tế bào chủ (người hoặc động vật). Hơn nữa, virut còn có khả năng nằm ẩn mình vài năm trong tế bào trước khi phát bệnh và luôn thay đổi hình dạng nên có khả năng kháng lại thuốc rất cao. Vì vậy không được dùng thuốc KS để điều trị các bệnh do virut. Chỉ khi nào thực sự có nhiễm khuẩn hoặc nguy cơ nhiễm khuẩn rất cao (như sau phẫu thuật) mới phải dùng thuốc KS. Thuốc KS phải dùng đủ liều lượng và đủ thời gian quy định, nếu không sẽ tạo ra những chủng VK kháng thuốc lại càng nguy hiểm hơn.
Tổn thương da trong bệnh giời leo.
Đối với virut, để tiêu diệt chúng, người ta sử dụng các thuốc kháng virut. Ví dụ như để trị cúm do virut người ta dùng các thuốc là oseltamivir (tamiflu), zanamivir (relenza), amantadine (symmetrel) và rimantadine (flumadine)... Đối với bệnh giời leo (bệnh zona) cần phải sử dụng các thuốc kháng virut như acyclovir (zovirax), valacyclovir (valtrex) và famciclovir (famvir)... phối hợp với thuốc giảm đau. Tốt nhất khi thấy bệnh cần phải đi khám để điều trị đúng cách chứ không được dùng thuốc ở nhà, nhất là thuốc KS phải được kê đơn chứ không tự ý dùng, dễ gây tình trạng kháng thuốc.