Bệnh lý chi dưới là một trong những loại bệnh chiếm tỷ lệ tương đối cao trong lĩnh vực chấn thương chỉnh hình, trong đó có nhiều loại bệnh là những loại dị tật hoặc di chứng sau tai nạn, không ảnh hưởng tới tính mạng của bệnh nhân, chỉ gây khó khăn trong sinh hoạt hoặc thẩm mỹ, nên nhiều người bệnh thường bỏ qua và chịu sống chung với bệnh. Mới đây đoàn các y bác sĩ thuộc chuyên ngành chấn thương chỉnh hình bàn chân và cổ chân đã tới Việt Nam khám và tư vấn cho các bệnh nhân Việt Nam. Một hội thảo khoa học về Phẫu thuật chi dưới vừa được tổ chức. Bên lề hội thảo, phóng viên báo Sức khỏe&Đời sống đã có cuộc trao đổi với PGS.TS Nguyễn Mạnh Khánh, Phó viện trưởng Viện Chấn thương chỉnh hình, Trưởng khoa chấn thương chỉnh hình 1 – Bệnh viện Việt Đức.
PGS.TS Nguyễn Mạnh Khánh chụp ảnh cùng GS Naomi Shields
Phóng viên: Là một chuyên gia trong lĩnh vực chấn thương chỉnh hình, ông có thể cho biết về thực trạng bệnh lý chi dưới tại Việt Nam hiện nay diễn biến thế nào, thưa ông?
PGS.TS Nguyễn Mạnh Khánh: Các bệnh lý về chi dưới chiếm khoảng 60 -70% trong các bệnh lý nói chung của lĩnh vực chấn thương chỉnh hình, đặc biệt là dị dạng, dị tật chiếm khá nhiều, nó ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng vận động, sinh hoạt hàng ngày của người bệnh. Nên thực tế đặt ra yêu cầu cần phải có những kỹ thuật, phương pháp sửa chữa, giúp trả người bệnh trở về với cuộc sống bình thường. Những bệnh lý ở chi dưới thường gặp nhất là do dị tật bẩm sinh, nhóm thứ 2 là sau chấn thương do tai nạn giao thông, tai nạn lao động. Đối với dị tật bẩm sinh, việc sửa chữa là cách duy nhất để giúp người bệnh có một cuộc sống bình thường. Còn với các trường hợp thứ 2, thường xuất hiện sau một tai nạn, chấn thương hay để lại di chứng cho người bệnh, việc sửa chữa những di chứng ở chi dưới là rất cần thiết.
Phóng viên: Xin ông cho biết, những bệnh lý nào hay gặp nhất ở chi dưới?
PGS.TS Nguyễn Mạnh Khánh: Có rất nhiều bệnh lý ở chi dưới. Đối với trẻ em chủ yếu do dị tật bẩm sinh khiến chi dưới bị biến dạng, có thể kể như chân chữ O, chữ X, dị dạng bất thường về khớp gối, khớp cổ chân bàn chân khoèo, bàn chân ngựa, bàn chân thuổng… Những bệnh lý người lớn hay gặp như di chứng sau chấn thương gồm hoại tử xương sên, tổn thương bàn chân trước, bàn chân giữa, di chứng sau chấn thương ở vùng cổ chân như biến dạng, vẹo trục xương sên, xương gót. Hiện nay có mô hình bệnh tật mới như thoái hóa khớp cổ chân, dị vật trong khớp cổ chân có thể nội soi khớp cổ chân.
Phóng viên: Tại hội thảo này, có rất nhiều báo cáo của các chuyên gia nước ngoài trong lĩnh vực chấn thương chỉnh hình. Xin ông cho biết, các chuyên gia chấn thương chỉnh hình của nước ngoài sẽ có các hoạt động gì tại Việt Nam?
PGS.TS Nguyễn Mạnh Khánh: Năm nay là năm thứ 16, đoàn chuyên gia chấn thương chỉnh hình sang thăm và làm việc tại Việt Nam. Đây là hoạt động thường niên của Bệnh viện Việt Đức phối hợp với MOI, Hội phẫu thuật chỉnh hình bàn chân và cổ chân của Mỹ các y bác sĩ Mỹ và nhiều quốc gia khác trong lĩnh vực chi dưới, đặc biệt là chỉnh hình, dị tật phức tạp. Đoàn chuyên gia đã có lịch làm việc 4 tuần, họ đã khám, hội chẩn, tư vấn và phẫu thuật cho các bệnh nhân Việt Nam. Dự kiến sẽ có khoảng 150 bệnh nhân được khám và tư vấn miễn phí và có khoảng 5 -10 trường hợp được các chuyên gia nước ngoài phẫu thuật mỗi tuần. Đặc biệt đoàn đã phối hợp với các bác sĩ Việt Nam lên Yên Bái khám bệnh cho khoảng 70 trường hợp và phẫu thuật cho khoảng 30 bệnh nhân bị các di chứng sau chấn thương, dị tật bẩm sinh, biến dạng chi dưới.
Phóng viên: Được biết đoàn chuyên gia nước ngoài sẽ tiếp tục khám và tư vấn miễn phí cho người dân, xin ông cho biết, người bệnh muốn khám và tư vấn cần phải đến đâu?
PGS.TS Nguyễn Mạnh Khánh: Nếu người bệnh mắc các bệnh lý chi dưới, muốn được các chuyên gia nước ngoài khám và tư vấn về bệnh tật, có thể đến khoa Chấn thương chỉnh hình 1, nhà B, tầng 3, Viện chấn thương Chỉnh hình, Bệnh viện Việt Đức. Tại đây chúng tôi sẽ tiến hành khám, đánh giá sơ bộ, sau đó sẽ tiến hành hội chẩn với các chuyên gia nước ngoài, nếu phải phẫu thuật, các chuyên gia sẽ tiến hành phẫu thuật cho người bệnh.
Phóng viên: Xin cảm ơn ông.
PV: Thưa bà, xin bà cho biết hình hình về bệnh lý chi dưới ở Mỹ thế nào và tình trạng bệnh lý này ở Việt Nam diễn biến ra sao?
GS. BS Naomi Shields : Ở Mỹ chúng tôi cũng có dị dạng chi dưới nhưng người bệnh của chúng tôi thường được phát hiện và can thiệp sớm. Người mắc bệnh này ở Mỹ thường kèm theo chứng béo phì. Còn ở Việt Nam tôi thấy những dạng dị tật chi dưới rất nhiều. Chúng tôi thấy nhiều trẻ em bị dị tật như dị tật bàn chân khoèo bẩm sinh. Đây là căn bệnh cần điều trị sớm sẽ rất tốt. Có những trường hợp không được điều trị, trẻ sẽ dễ trở thành tàn tật, hoặc khi điều trị muộn người bệnh phải trải qua phẫu thuật rất phức tạp.
PV: Được biết bà đã có hơn chục năm hợp tác với y tế Việt Nam, nhất là trong lĩnh vực chấn thương chỉnh hình. Bà đánh giá thế nào về trình độ của các y bác sĩ Việt Nam?
GS. BS Naomi Shields: Bác sĩ phẫu thuật Việt Nam rất giỏi, nhất là trong lĩnh vực chấn thương, tuy nhiên về chỉnh hình tôi cho rằng còn rất mới mẻ. Nhưng chúng tôi rất vui vì được cùng họ trao đổi về vấn đề này. Tại Viện chỉnh hình của Bệnh viện Việt Đức, tôi thấy hiện nay các bác sĩ Việt Nam đã có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực phẫu thuật này. Chúng tôi sẽ tiếp tục hợp tác với Việt Nam trong thời gian tới.
Phóng viên: Xin cảm ơn bà.
Đây là sự kiện được tổ chức hàng năm nhằm giúp các y bác sĩ chuyên ngành chấn thương chỉnh hình cập nhật kiến thức, chia sẻ, trao đổi kinh nghiệm, truyền tải thông tin trong lĩnh vực y khoa chuyên sâu về chi dưới giữa Việt Nam và các chuyên gia hàng đầu trên thế giới. Tại đây, các bác sĩ đã chia sẻ, thảo luận về sự thay đổi mô hình bệnh tật, các phương pháp phẫu thuật, hướng xử trí, những kỹ thuật mới như nội soi trong kẹt khớp cổ chân….
Tại hội nghị, các bác sĩ quốc tế và Việt Nam đã có các báo cáo khoa học rất giá trị về các vấn đề y khoa chuyên sâu như: hội chứng khoang cẳng chân do vận động quá sức mãn tính, viêm gân và co rút gân Achilles, bàn chân biến dạng bẩm sinh, bàn chân khoèo, điều trị can thiệp tối thiểu biến dạng ngón chân quặp, mổ xâm lấn tối hiểu trong dị dạng bàn chân, hàn khớp cổ chân qua nội soi, mổ tạo hình biến dạng bàn chân do viêm khớp dạng thấp…
