Giáo dục y khoa Việt Nam trước bước ngoặt đổi mới và hội nhập quốc tế

Giữ vững giá trị cốt lõi trong giai đoạn tái cấu trúc

PV: Trước hết, xin gửi tới GS.TS Nguyễn Hữu Tú lời chào trân trọng và lời chúc sức khỏe nhân Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11. Xin cảm ơn Giáo sư đã dành thời gian cho cuộc trao đổi cùng Báo Sức khỏe & Đời sống.

Thưa Giáo sư, hiện nay Đề án sáp nhập, sắp xếp lại các trường đại học đang thu hút nhiều sự quan tâm. Với vai trò là trường trọng điểm quốc gia, Trường Đại học Y Hà Nội có quan điểm và chiến lược như thế nào trước những thay đổi mang tính hệ thống này? Trong mô hình tổ chức mới, Nhà trường sẽ làm gì để duy trì và phát huy những thế mạnh cốt lõi trong đào tạo, nghiên cứu và khám chữa bệnh?

GS.TS Nguyễn Hữu Tú: Quyết định sáp nhập, sắp xếp lại các trường đại học là chủ trương đúng đắn, phù hợp với thực tiễn Việt Nam và xu thế trên thế giới. Việc này sẽ giúp nâng cao năng lực của các cơ sở giáo dục, tiết kiệm nguồn lực, qua đó tăng hiệu quả và chất lượng đào tạo trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu về giáo dục đại học ngày càng lớn.

Các quốc gia có nền giáo dục đại học tiên tiến đã thực hiện điều này từ nhiều năm nay. Ví dụ, vùng thủ đô Paris (Pháp) trước đây có 17 trường đại học công lập, nay chỉ còn 5 trường lớn.

Trường Đại học Y Hà Nội là cơ sở đào tạo khoa học sức khỏe trọng điểm quốc gia. Suốt hơn 120 năm qua, chất lượng và trách nhiệm luôn là những giá trị cốt lõi quan trọng của nhà trường. Trong bất kỳ mô hình tổ chức nào, nếu có sáp nhập, chúng tôi vẫn kiên định duy trì những giá trị ấy trong toàn bộ hoạt động đào tạo, nghiên cứu khoa học, khám chữa bệnh và phục vụ cộng đồng.

PV: Mô hình quản lý tối ưu cho các cơ sở đào tạo y dược công lập đang được nhiều chuyên gia thảo luận, trong đó có ý kiến cho rằng Bộ Y tế nên tăng cường hoặc trực tiếp quản lý để gắn kết chặt hơn giữa đào tạo và thực hành lâm sàng. Xin Giáo sư cho biết quan điểm về tác động của sự thay đổi này đối với đặc thù đào tạo y khoa, đặc biệt là tính linh hoạt và chất lượng chương trình học tại Trường Đại học Y Hà Nội?

GS.TS Nguyễn Hữu Tú: Đào tạo y khoa có tính đặc thù rất cao – không thể tồn tại nếu thiếu cơ sở thực hành. Trường y và bệnh viện phải gắn bó chặt chẽ, thậm chí là một thể thống nhất về trách nhiệm, nội dung và triết lý đào tạo.

Đào tạo y khoa nhằm cung cấp nhân lực cho toàn hệ thống nhưng đòi hỏi chi phí, công sức rất lớn. Vì vậy, đây phải được xem là nhiệm vụ chung của toàn ngành, từ giảng viên đến đội ngũ cán bộ y tế tại các bệnh viện. Mô hình quản lý cần được luật hóa rõ ràng để đảm bảo tính bền vững, xác định rõ quyền lợi và trách nhiệm của cả nhà trường và các cơ sở thực hành.

Thu hút nhân lực chất lượng cao, hướng tới chuẩn đào tạo y khoa quốc tế

PV: Đề xuất miễn học phí, trả lương hoặc phụ cấp cho bác sĩ nội trú được xem là giải pháp quan trọng để thu hút, giữ chân nhân lực chất lượng cao cho ngành y. Ông đánh giá thế nào về tác động kép của chính sách này đối với chất lượng đầu vào, động lực học tập và xu hướng lựa chọn chuyên khoa của sinh viên?

GS.TS Nguyễn Hữu Tú: Bác sĩ nội trú của Trường Đại học Y Hà Nội từ nhiều năm nay được đào tạo rất chọn lọc, là tinh hoa của ngành y và đã có nhiều đóng góp to lớn cho sự phát triển của ngành.

Hiện nay, mô hình đào tạo bác sĩ nội trú đã được mở rộng, chỉ tiêu tăng gấp nhiều lần, nhưng tôi khẳng định đây vẫn là chương trình đào tạo bác sĩ chuyên khoa có chất lượng tốt nhất của ngành. Các bác sĩ nội trú đang học tập và làm việc ngày đêm tại những bệnh viện đầu ngành, đóng góp trực tiếp vào công tác khám chữa bệnh hằng ngày, vì vậy họ xứng đáng được hưởng chế độ như những nhân viên y tế.

Nhiều nước trên thế giới đều trả lương cho bác sĩ nội trú, và Việt Nam trước đây cũng từng thực hiện chế độ phụ cấp này. Nếu chính sách được khôi phục, tôi tin nó sẽ tác động rất tích cực, giúp nâng cao chất lượng đầu vào của bác sĩ nội trú, tạo động lực học tập và thu hút sinh viên vào các chuyên ngành khó, nhưng thiết yếu đối với hệ thống y tế.

PV: Luật Khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi) đã đưa ra những yêu cầu cao hơn về năng lực thực hành và quy trình cấp chứng chỉ hành nghề. Trường Đại học Y Hà Nội đã chuẩn bị như thế nào để đảm bảo sinh viên tốt nghiệp đáp ứng được các tiêu chuẩn mới này?

GS.TS Nguyễn Hữu Tú: Trường Đại học Y Hà Nội đang quyết tâm đổi mới chương trình đào tạo một cách toàn diện và dựa trên năng lực. Trong hơn 10 năm qua, chúng tôi đã đổi mới thành công ba chương trình quan trọng: Bác sĩ y khoa, Bác sĩ Răng – Hàm – Mặt và Cử nhân Điều dưỡng.

Các chương trình khác cũng đang được cải tiến theo cùng triết lý "đào tạo dựa trên năng lực": mọi khâu trong đào tạo đều hướng đến những năng lực cụ thể, người học được đánh giá khách quan và chỉ được công nhận tốt nghiệp khi đạt đủ năng lực đó.

Chuẩn đầu ra của sinh viên Trường Đại học Y Hà Nội không chỉ đáp ứng mà còn vượt chuẩn năng lực bắt buộc do Bộ Y tế ban hành, nhằm đảm bảo sứ mệnh đào tạo nguồn nhân lực y tế chất lượng cao, có khả năng hội nhập quốc tế.

Người thầy y khoa – nền tảng của tri thức và lòng nhân ái

PV: Thưa Giáo sư, người thầy y khoa luôn được xem là người tiên phong trong cả chuyên môn và y đức. Nhà trường có chiến lược như thế nào để phát triển đội ngũ giảng viên vừa giỏi chuyên môn, vừa là nhà nghiên cứu và người thầy mẫu mực trong thời kỳ hội nhập?

GS.TS Nguyễn Hữu Tú: Trường Đại học Y Hà Nội đã được Chính phủ phê duyệt Đề án phát triển trường trở thành cơ sở giáo dục trọng điểm quốc gia, với nhiều mục tiêu rất lớn trong 10 năm tới.

Đội ngũ trí thức, thầy giáo – thầy thuốc chính là nền tảng và động lực quyết định thành công. Nhà trường đang triển khai các giải pháp đồng bộ, tạo điều kiện tối đa để phát triển nhanh đội ngũ giảng viên, nghiên cứu viên, đặc biệt chú trọng phát hiện, bồi dưỡng đội ngũ xuất sắc đáp ứng yêu cầu cao của giai đoạn mới.

Trường Đại học Y Hà Nội rất tự hào về đội ngũ thầy cô nhà trường, luôn cố gắng gìn giữ và phát huy truyền thống qua các thế hệ, cống hiến và vươn lên trong khoa học và đào tạo.

PV: Nhân dịp Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11, ông có lời nhắn gửi gì tới đội ngũ giảng viên, cán bộ nhân viên và các thế hệ sinh viên, học viên của Trường Đại học Y Hà Nội?

GS.TS Nguyễn Hữu Tú: Ngày 20/11 là dịp để xã hội tôn vinh những người thầy, đồng thời cũng là dịp để chính chúng ta – những người làm nghề thầy giáo – nhìn lại, biết ơn nghề nghiệp và ý thức rõ hơn về trách nhiệm với các thế hệ tương lai.

Tôi xin bày tỏ lòng tri ân sâu sắc tới các thế hệ thầy cô, cán bộ và sinh viên đã góp phần xây dựng vị thế của Trường Đại học Y Hà Nội hôm nay. Thầy và trò nhà trường đang tiếp nối truyền thống hơn 120 năm, nỗ lực khẳng định và không ngừng nâng cao vị thế của Y Hà Nội – không chỉ ở trong nước mà còn trên bản đồ giáo dục y học thế giới.

PV: Xin trân trọng cảm ơn GS.TS Nguyễn Hữu Tú về những chia sẻ sâu sắc và ý nghĩa!

Khóa bác sĩ 'đặc biệt' của Trường Đại học Y Hà Nội nhận bằng tốt nghiệp

SKĐS - Hàng trăm tân bác sĩ tốt nghiệp từ Trường Đại học Y Hà Nội hôm nay là thế hệ đầu tiên được đào tạo theo chương trình đổi mới toàn diện. Vượt qua những thử thách khắc nghiệt của đại dịch, họ đã thể hiện bản lĩnh, y đức và khát vọng cống hiến, sẵn sàng bước vào hành trình phụng sự sức khỏe nhân dân.