Bà Ðặng Thúy Lan, Trưởng phòng Truyền thông - Giáo dục (Chi cục DS-KHHGÐ tỉnh Điện Biên) chia sẻ, nhóm vị thành niên, thanh niên dân tộc thiểu số tại khu vực miền núi đang ngày càng phải đối mặt với những vấn đề về sức khỏe và vấn đề xã hội. Đây là hệ quả của việc thiếu kiến thức và kỹ năng về sức khỏe sinh sản và sức khỏe tình dục.
Nhóm này chưa được cung cấp kiến thức và kỹ năng cần thiết để tự tin bảo vệ chính mình để phòng tránh bệnh lây truyền qua đường tình dục và phòng tránh mang thai ngoài ý muốn. Xu hướng gia tăng quan hệ tình dục trước hôn nhân, tảo hôn và sinh con sớm ngày càng phổ biến ở nhóm này. Bên cạnh đó, tình trạng nghèo đói và môi trường sinh sống tại khu vực xa xôi hẻo lánh là các yếu tố giới hạn đáng kể sự tiếp cận thông tin về sức khỏe sinh sản.
Nhằm tổ chức các hoạt động giáo dục và kỹ năng sống về sức khỏe sinh sản cho các học sinh vị thành niên dân tộc thiểu số, trang bị kiến thức và kỹ năng về các hành vi an toàn tình dục cho học sinh, Chi cục DS - KHHGÐ tỉnh Điện Biên đã phối hợp với phòng Giáo dục - Đào tạo các huyện, thị xã, thành phố tổ chức tuyên truyền nói chuyện chuyên đề, sinh hoạt ngoại khóa về chăm sóc sức khỏe sinh sản và phòng chống HIV/AIDS cho vị thành niên, thanh niên tại các trường THPT trên địa bàn toàn tỉnh.
Trong năm 2021, sinh hoạt câu lạc bộ tại cộng đồng 1.336 lần cho hơn 33.450 lượt người nghe; Phát thanh trên loa hơn 500 lượt; Sinh hoạt câu lạc bộ, tư vấn sức khỏe tiền hôn nhân tại 5 trường Trung học Phổ thông với 870 lượt học sinh tham dự; tổ chức tư vấn cho 28 trường THCS cho 2.550 lượt học sinh tham dự…
Ngành Dân số tỉnh Điện Biên phối hợp với các trường THCS và THPT trên địa bàn tổ chức các chương trình giao lưu, tuyên truyền giáo dục về sức khỏe sinh sản vị thành niên, thanh niên.
Hằng năm ngành dân số tỉnh Điện Biên cũng tổ chức các buổi Mít tinh, tọa đàm tại tỉnh và huyện như kỷ niệm ngày Dân số Thế giới 11/7 và ngày Dân số Việt Nam 26/12 với mục đích tuyên truyền, vận động nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp ủy Đảng, chính quyền, các ban ngành, đoàn thể và toàn xã hội về vai trò, vị trí và tầm quan trọng của công tác Dân số đối với sự phát triển kinh tế xã hội của tỉnh.
Mới đây nhất, Chi cục DS - KHHGÐ đã phối hợp với Trường cao đẳng nghề Điện Biên nói chuyện chuyên đề về chăm sóc SKSS, kỹ năng sống cho vị thành niên, thanh niên cho gần 300 học sinh, sinh viên tham dự.
Bên cạnh đó, nhiều Câu lạc bộ dành cho vị thành niên, thanh niên cũng được thành lập và duy trì nhằm kết nối học sinh với một cộng đồng rộng rãi, bao gồm cả bên trong và bên ngoài nhà trường, thông qua các hoạt động truyền thông sáng tạo như kịch/tiểu phẩm, bài hát, âm nhạc, trò chơi, sự kiện truyền thông.
"Để vị thành niên, thanh niên có được kiến thức cơ bản để tự chăm sóc bản thân, trước hết, phải tuyên truyền, vận động các gia đình hỗ trợ vị thành niên. Cha mẹ vị thành niên cần có kỹ năng, hiểu biết để tế nhị trong việc chăm sóc con cái. Đồng thời, cung cấp cho vị thành niên những nhận thức đúng đắn về các nhu cầu trong giai đoạn phát triển giới tính bằng cách khuyến khích, động viên trẻ trao đổi với người lớn.
Để cải thiện tình trạng sức khỏe của vị thành niên, các em có kiến thức, hiểu biết về chăm sóc sức khỏe sinh sản, cần sự quan tâm đặc biệt của các cấp, ban, ngành và chung tay góp sức của gia đình, nhà trường và xã hội", bà Đặng Thúy Lan chia sẻ.
Nói chuyện chuyên đề về chăm sóc sức khỏe sinh sản, thực hiện khám sức khỏe tiền hôn nhân là những hoạt động thiết thực, bổ ích đối với vị thành niên, thanh niên.
Trường THPT Mường Ảng là một trong những trường thực hiện tốt việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh. Thầy giáo Trần Trường Sơn, Hiệu trưởng nhà trường cho biết: "Những năm qua, trường thường xuyên phối hợp với Trung tâm Dân số - KHHGÐ huyện Mường Ảng tổ chức các hoạt động ngoại khóa, những buổi nói chuyện chuyên đề nhằm trang bị kiến thức cho học sinh về sức khỏe sinh sản vị thành niên; những kỹ năng sống cơ bản, tạo môi trường lành mạnh nhất để các em phát triển. Ngoài ra trong các tiết học, buổi chào cờ, sinh hoạt lớp giáo viên đều tích hợp, lồng ghép những nội dung giáo dục giới tính, giáo dục kỹ năng sống phù hợp với từng môn học cụ thể ở các môn Sinh học, Giáo dục công dân…".
Cũng theo Hiệu trưởng trường THPT Mường Ảng, ngày nay, do ảnh hưởng phim ảnh, internet và sự hội nhập văn hóa khiến trẻ có nhiều cơ hội tiếp xúc với sức khỏe giới tính. Nếu không nhận thức đúng đắn, chưa được trang bị đầy đủ kiến thức về sức khỏe sinh sản trẻ dễ đưa ra những quyết định nhất thời, rất dễ dẫn đến quan hệ tình dục và mang thai ngoài ý muốn; bị lôi kéo, lạm dụng tình dục, xâm hại tình dục...
Chính vì vậy, thực hiện giáo dục sức khỏe sinh sản cho trẻ càng sớm càng tốt. Giáo dục sức khỏe sinh sản cần kết hợp giữa nhà trường và gia đình. Không nên phó mặc cho nhà trường hoặc để con em mình tự tìm hiểu thông qua mạng xã hội. Cha mẹ là người gần gũi con cái nhất. Các bậc phụ huynh cần hướng dẫn con mình tìm hiểu sức khỏe sinh sản, kiến thức về giáo dục giới tính qua sách báo và phương tiện truyền thông; khuyến cáo trẻ tránh xa hình ảnh, sách báo, phim ảnh đồi trụy; giúp trẻ nhận thức được tác hại của rượu, bia, thuốc lá, ma túy...
