Quế Phong là huyện miền núi giáp biên giới Việt - Lào, có khoảng 72.000 người dân thuộc 6 dân tộc, gồm Thái, Mông, Khơ Mú, Thổ, Tày và Kinh. Đời sống người dân nơi đây gặp nhiều khó khăn, trình độ dân trí còn hạn chế, tệ nạn xã hội phức tạp. Đây chính là những yếu tố khiến Quế Phong trở thành một trong những điểm nóng về HIV/AIDS của tỉnh Nghệ An.
Tháng 12/2000, bệnh nhân nhiễm HIV đầu tiên ở Quế Phong được phát hiện. Gần 25 năm sau, con số này xấp xỉ 2.200 người. Trong đó, gần 700 trường hợp HIV/AIDS tử vong. Số người nhiễm HIV còn sống là 1.480 người. Số bệnh nhân được quản lý điều trị là 986 người... Số người nhiễm HIV có mặt tại 13/13 xã, thị trấn trên toàn huyện. Đại dịch này trở thành nỗi ám ảnh của huyện nghèo Quế Phong trong suốt thời gian dài...
Theo các chuyên gia y tế, dịch bệnh HIV/AIDS tại huyện Quế Phong bắt đầu gia tăng từ những năm đầu của thế kỷ 21, khi ma túy từ Lào tràn vào và tệ nạn xã hội xâm nhập. Hành vi tiêm chích ma túy, quan hệ tình dục không an toàn khiến HIV/AIDS nhanh chóng lây lan vào từng thôn, bản của huyện biên giới này. Trong ảnh: Cán bộ y tế đến các bản làng để tuyên truyền, giúp người dân hiểu rõ về nguy cơ lây nhiễm của căn bệnh thế kỷ.
Để đối phó với tình hình, trong nhiều năm qua, cấp uỷ, chính quyền, các ban ngành và đặc biệt là ngành Y tế huyện Quế Phong triển khai nhiều biện pháp phòng, chống HIV/AIDS. Các hoạt động chủ yếu bao gồm tuyên truyền, tư vấn và xét nghiệm; cung cấp các dịch vụ can thiệp giảm hại và dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con; phân phát bơm kim tiêm, bao cao su, chất bôi trơn. Thực hiện chăm sóc và điều trị HIV/AIDS bằng thuốc ARV cho người nhiễm, và điều trị Methadone cho người nghiện. Trong ảnh: Cán bộ y tế đang tuyên truyền cho người nhiễm bệnh HIV.
Nhờ những nỗ lực phòng chống HIV/AIDS, hiện nay người dân Quế Phong dần nâng cao nhận thức về bệnh, có ý thức cảnh giác trong việc phòng ngừa tội phạm, tệ nạn xã hội. Người bệnh đã vượt qua sự tự ti, mặc cảm, tích cực tham gia vào quá trình điều trị, lao động và sản xuất để xây dựng lại cuộc sống. Mỗi năm, trung bình có 15 - 20 trường hợp bệnh nhân mới được phát hiện, góp phần vào công tác kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh trong cộng đồng. Trong ảnh: Người bệnh đến các trung tâm y tế huyện để khám và điều trị bệnh truyền nhiễm HIV.
UBND huyện Quế Phong tích cực huy động sự tham gia của các ngành, các cấp và quần chúng nhân dân trong công tác phòng, chống HIV/AIDS. Trong ảnh: Bác sĩ kiểm tra theo dõi hồ sơ các bệnh nhân bị nhiễm căn bệnh thế kỷ.
Hiện nay, vẫn chưa có biện pháp quản lý sức khỏe hiệu quả đối với phụ nữ mại dâm trong khi tệ nạn này đang diễn biến phức tạp, khó kiểm soát. Tình trạng sử dụng ma túy đá và ma túy tổng hợp trong thanh thiếu niên chưa được khống chế. Bên cạnh đó, sự kỳ thị và phân biệt đối xử với người nhiễm HIV vẫn là một rào cản lớn trong việc khuyến khích người dân tham gia xét nghiệm HIV. Trong ảnh: Khu vực lấy máu xét nghiệm.
Bên cạnh những khó khăn trong phòng, chống HIV/AIDS, Quế Phong còn gặp phải những thách thức trong điều trị ARV, như tình trạng gián đoạn thuốc và vướng mắc trong công tác đấu thầu mua sắm. Nhiều người nhiễm HIV có hoàn cảnh khó khăn, đi làm ăn xa, dẫn đến việc chậm lấy thuốc điều trị. Bên cạnh đó, có tình trạng người nghiện bỏ trị Methadone. Trong ảnh: Bác sĩ tư vấn cho các bệnh nhân nhiễm căn bệnh HIV/ AIDS.
Cán bộ y tế cấp phát thuốc Methadone cho người nghiện.
Các cán bộ y tế và nhóm đồng đẳng viên nơi đây vẫn không ngừng nỗ lực tuyên truyền, nâng cao nhận thức phòng bệnh cho người dân ở các bản làng, tìm kiếm người bệnh, vận động người nhiễm và người nghiện tuân thủ điều trị, thực hiện các biện pháp dự phòng lây truyền HIV. Đồng thời, họ cũng tích cực tuyên truyền cho thế hệ trẻ về tác hại của ma túy và các tệ nạn xã hội. Công tác phòng, chống HIV/AIDS tại Quế Phong vẫn đối mặt với nhiều gian nan, thách thức. Điều này đòi hỏi sự nỗ lực liên tục từ ngành Y tế, cấp uỷ, chính quyền, các ban ngành và toàn thể cộng đồng.
