Ai không nên dùng thuốc ciprofloxacin?
Mặc dù thuốc ciprofloxacin có tác dụng điều trị tốt nhiều loại bệnh nhiễm khuẩn, nhưng không phải ai cũng dùng thuốc được. Bởi thuốc ciprofloxacin có tác hại đến sức khỏe của người đang mắc một số bệnh, hoặc đang dùng một số thuốc khác. Vì vậy bạn cần nhớ, những đối tượng sau đây không nên dùng ciprofloxacin.
Người có tiền sử nhược cơ nặng; bị dị ứng với thuốc ciprofloxacin hoặc các loại thuốc tương tự như gemifloxacin, levofloxacin, moxifloxacin, ofloxacin, norfloxacin... Trước đây đã từng bị phản ứng dị ứng với thuốc kháng sinh.
Tránh tiếp xúc với ánh nắng khi dùng ciprofloxacin.
Bệnh nhân đang dùng thuốc tizanidine. Để chắc chắn rằng có thể dùng ciprofloxacin một cách an toàn, bạn hãy nói cho bác sĩ kê đơn biết nếu có bất kỳ bệnh nào sau đây: rối loạn nhịp tim, đặc biệt là nếu dùng quinidine, disopyramide, bretylium, procainamide, amiodarone, sotalol. Có tiền sử chấn thương sọ não hoặc khối u não, tăng áp lực nội sọ, đau đầu, mất thị lực...; bệnh viêm khớp, thoái hóa khớp; bệnh gan, thận; động kinh hoặc co giật; bệnh nhân mắc bệnh đái tháo đường; khó thở; hạ kali máu...
Hiện nay, người ta vẫn chưa biết liệu ciprofloxacin sẽ gây tổn hại cho thai nhi. Vì vậy, phụ nữ nếu đang mang thai hoặc có kế hoạch mang thai trong khi sử dụng thuốc này cần thông báo cho bác sĩ biết. Ciprofloxacin đi vào sữa mẹ và có thể gây hại cho em bé bú. Vì vậy không sử dụng thuốc này khi đang cho con bú.
Ciprofloxacin có thể gây sưng hoặc bị rách sợi dây chằng (sợi kết nối xương đến các cơ trong cơ thể), đặc biệt là gân Achilles của gót chân. Tác dụng phụ này có thể có nhiều khả năng xảy ra ở người trên 60 tuổi, nếu dùng thuốc steroid, hoặc nếu đã có ghép một quả thận, ghép tim, hoặc phổi.
Ngưng dùng ciprofloxacin và gọi cho bác sĩ ngay nếu có đau đột ngột, sưng, đau, cứng khớp hoặc các vấn đề bất thường của các khớp xương.
Dùng ciprofloxacin sao cho hiệu quả?
Bạn phải dùng ciprofloxacin theo đúng chỉ định của bác sĩ về liều lượng và thời gian dùng thuốc. Bạn không nên dùng với liều lượng lớn hơn hoặc nhỏ hơn hay kéo dài số ngày dùng thuốc hơn. Ngoài ra, bạn cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng thuốc được in trên hộp thuốc. Khi uống thuốc, bạn nên uống viên thuốc ciprofloxacin với một cốc đầy nước (khoảng 250ml nước). Bạn cũng cần uống thêm nhiều nước trong ngày khi đang dùng thuốc này giúp cơ thể đào thải tốt hơn sản phẩm chuyển hóa của thuốc. Nếu là thuốc nước, trước khi uống bạn cần lắc đều lọ thuốc trong ít nhất 15 giây rồi mới rót thuốc ra cốc uống.
Bạn không nghiền nát, nhai hoặc phá vỡ viên thuốc khi uống, mà chỉ nuốt trọn viên thuốc. Bởi khi phá vỡ viên thuốc có thể gây ra quá nhiều thuốc sẽ được hấp thu cùng một thời điểm. Bạn lưu ý không dùng sữa hoặc sữa chua, các loại nước trái cây để uống thuốc vì các thức uống này có thể làm cho thuốc kém hiệu quả. Thông thường, triệu chứng của bệnh có thể cải thiện sau vài ngày dùng thuốc, nhưng bạn vẫn tiếp tục uống thuốc đủ liệu trình theo đơn để thuốc diệt sạch mầm bệnh và đề phòng vi khuẩn kháng thuốc.
Nếu vì bất cứ lý do gì mà bạn uống quá liều thuốc, triệu chứng quá liều có thể bao gồm: co giật, ít nước tiểu, yếu cơ, môi xanh da nhợt nhạt. Khi đó cần phải được khẩn trương đưa đi cấp cứu.
Do có những thuốc gây tương tác bất lợi với ciprofloxacin nên bạn phải tránh dùng những thuốc này khi đang dùng ciprofloxacin. Theo đó, bạn phải tránh dùng các loại thuốc sau đây trong vòng 6 giờ trước hoặc 2 giờ sau khi dùng ciprofloxacin: thuốc kháng acid có chứa canxi, magiê hay nhôm (như tums, mylanta, rolaids); thuốc chống loét dạ dày sucralfate; thuốc bổ sung vitamin hoặc khoáng chất có chứa canxi, sắt, kẽm. Bạn cũng cần tránh uống chất caffeine khi đang dùng ciprofloxacin, vì thuốc có thể làm cho tác dụng của caffeine mạnh hơn. Trong thời gian uống thuốc ciprofloxacin, bạn phải tránh tiếp xúc với ánh sáng mặt trời, vì ciprofloxacin có thể làm bạn bị cháy nắng một cách dễ dàng hơn. Đồng thời, bạn cần mặc quần dài và áo dài tay, sử dụng kem chống nắng (SPF 30) khi ra ngoài trời nắng. Nếu bị bỏng nắng, đỏ, ngứa, phát ban hoặc sưng da sau khi tiếp xúc ánh nắng mặt trời, bạn phải đến khám và điều trị ở bệnh viện ngay. Nếu bị tiêu chảy hoặc có máu trong phân, bạn phải ngưng dùng ciprofloxacin và gọi cho bác sĩ. Ciprofloxacin có thể làm giảm sự tập trung nên bạn cần thận trọng nếu lái xe hoặc vận hành máy móc.
Tác dụng phụ khi dùng ciprofloxacin
Ciprofloxacin có thể gây ra các tác dụng phụ nặng như: chóng mặt nặng, ngất xỉu, tim đập nhanh; đột ngột đau đớn, bầm tím, sưng, đau, cứng khớp, hoặc mất vận động bất kỳ khớp xương nào trong cơ thể; tiêu chảy hoặc đại tiện ra máu; nhầm lẫn, ảo giác, trầm cảm, bất thường suy nghĩ hay hành vi, co giật; nhức đầu dữ dội, ù tai, chóng mặt, buồn nôn, suy giảm thị lực, đau đằng sau mắt; vàng da, nước tiểu sẫm màu, nước tiểu ít hơn bình thường hoặc không có nước tiểu; dễ bầm tím hoặc chảy máu; tê, ngứa ran hoặc đau bất thường ở bất cứ nơi nào trong cơ thể; phản ứng da nghiêm trọng, sốt, đau họng, sưng mặt hoặc lưỡi, nóng trong mắt, đau da, phát ban da màu đỏ hoặc tím, phồng rộp và bong tróc da... Khi thấy xuất hiện một hay nhiều triệu chứng nói trên, phải đưa ngay bệnh nhân đến khám và điều trị cấp cứu tại bệnh viện.
Các tác dụng phụ ít nghiêm trọng có thể là: buồn nôn, nôn mửa; chóng mặt hoặc buồn ngủ; nhìn mờ; lo âu, kích động; khó ngủ (mất ngủ hoặc những cơn ác mộng)...Bạn cần gọi cho bác sĩ để được tư vấn và xử lý khi gặp tác dụng phụ nhẹ này.
ThS. Nguyễn Thế Minh
