Đậu xanh tên khoa học Phaseolus ayreus Roxb., Vigna aurea Roxb, thuộc họ Đậu ((Fabaceae). Cứ 100g đậu xanh cung cấp cho cơ thể 329 calo; 62,7mg canxi; 369,5mgP; 4,7mg Fe; 0,06mg caroten; 0,71mg vitamin B1; 0,15mg vitamin B2; 2,4mg vitamin PP; 4mg vitamin C. Tính vị cam, hàn.Quy vào kinh, đại tràng, tâm, vị. Toàn hạt đậu xanh vị ngọt, tính hàn không độc, có tác dụng tiêu tích nhiệt. Đậu xanh có tác dụng thanh nhiệt giải độc, thanh thử giải khát, lợi tiểu (cả vỏ) dùng trị chứng ung nhọt độc, giải nóng khát về mùa hè, giải trúng độc ba đậu và phụ tử.
Đậu đỏ hạt nhỏ có tên khoa họcPhaseolus angularis Wight. Thuộc họ Cánh bướm Fabaceae (Papilionaceae). Thành phần hóa học trong đậu đỏ hạt nhỏ thấy có chất protid; lipid, gluxid, canxi, photpho, sắt, vitamin B và một số chất khác. Theo tài liệu cổ, đậu đỏ hạt nhỏ có vị ngọt, chua, tính bình, vào hai kinh tâm và tiểu trường. Có tác dụng lợi thủy, hành huyết tiêu thũng, bài nùng (loại mủ). Dùng trị thủy thũng cước khi (phù) tả lỵ, ung nhọt sưng tấy. Thường dùng chữa phù thũng, dùng ngoài giã nát đắp lên nơi mụn nhọt, sưng tấy.
Đậu trắng tên gọi khoa học là Phaseolus vulgaris, là một loại thực phẩm giàu dinh dưỡng có chứa một lượng cao chất xơ và protein rất cao, nhưng có lượng calo thấp. Những nghiên cứu gần đây cho thấy, đậu trắng có chứa một hợp chất có tác dụng như chặn axít amin amylase gây ức chế sự hấp thu carbonhydrate, hạn chế được quá trình hình thành chất béo.
Đậu trắng ngăn ngừa quá trình hình thành chất béo nhờ chất xơ có nhiều trong đậu trắng giúp ngăn hấp thu chất béo, kiểm soát calo. Ngoài ra, chất xơ đóng vai trò quan trọng giúp hỗ trợ tiêu hóa, ổn định lượng đường trong máu, giảm cholesterol, ngăn ngừa táo bón. Đậu trắng làm tăng sự trao đổi chất của cơ thể, giảm sự hấp thu đường và tinh bột nên từ đó giúp giảm sự tích tụ chất béo. Ngoài tác dụng giảm béo, đậu trắng còn có tác dụng trong việc phòng chống kháng insulin, bệnh đái tháo đường và bệnh tim, nâng cao thành tích thể thao, tăng cường năng lượng, giảm bớt các triệu chứng của viêm khớp, và hỗ trợ trong việc phòng chống ung thư ruột kết…
Phương thuốc tuyệt vời này cho ta công hiệu giảm cân, hỗ trợ trị chứng béo phì, lại vừa trị trĩ, chữa đau nhức xương khớp, giúp phát triển tóc móng, làm cơ thể khỏe mạnh, da dẻ mịn hồng hào…
Phương thuốc gia truyền
Dược liệu gồm: đậu đen, đậu xanh, đậu đỏ hạt nhỏ (nếu có có đậu mắt cua càng hay), đậu trắng, đậu tương (các loại đậu trên đều có lượng bằng nhau). Gia hoài sơn, ý dĩ, hạt sen để cả tâm sen, hắc chi ma tức vừng đen (mè đen), các vị này cũng có lượng như nhau.
Cách bào chế: tùy theo yêu cầu mà sử dụng mỗi vị lượng nhiều hay ít. Tối thiểu mỗi thứ làm (lần đầu) là 1 lạng (100g). Mỗi vị đều được rang vàng riêng vì có loại hạt to hạt nhỏ khác nhau nếu rang chung loại đậu nhỏ sẽ vàng sớm, loại hạt to như đậu trắng lại chưa vàng, nếu rang tiếp để loại to vàng sẽ làm cháy hạt đậu nhỏ sẽ mất tác dụng (riêng vừng đen bắt buộc phải rang riêng, tán riêng, để riêng vì vừng có dầu sẽ làm kết dính với bột nên để trong lọ riêng). Sau khi đã rang vàng riêng từng loại có thể cho chung vào thuyền tán nhỏ mịn hoặc cho riêng vào máy xay sinh tố mà xay nhỏ mịn; rồi cho chung vào trộn đều cất vào lọ đậy kín không để bị ẩm (chú ý vừng tán để riêng không cho chung vào hỗn hợp các bột đã tán mịn).
Cách sử dụng: mỗi buổi sáng uống 1 lần vào khi đói (lấy 3 thìa canh bột hỗn hợp, với 1 thìa vừng đen đã tán thành bột để trong lọ riêng) trộn với mật ong rừng lượng vừa đủ để làm thang, rồi ăn hết, sau uống với nước trắng 1 cốc to (tức nước sôi để nguội) để làm sạch miệng. Cần nghỉ 2 giờ sau hãy ăn sáng, nếu thấy no có thể không cần ăn sáng chờ trưa hãy ăn cơm lại càng tốt hơn. Làm đều đặn như vậy sẽ sau 1 tuần lễ đã thấy hiệu quả.
BS. HOÀNG XUÂN ĐẠI
Mời xem tiếp bài 3: Đậu tương chữa bệnh ra ngày 17/9/2015