Rối loạn kinh nguyệt là những bất thường về kinh nguyệt có liên quan đến chu kỳ kinh hoặc một số triệu chứng kèm theo trong những ngày có kinh. Rối loạn kinh nguyệt có thể gặp ở tuổi bắt đầu thấy kinh hoặc mãn kinh với nhiều biểu hiện khác nhau. Là hiện tượng sinh lý bình thường, dễ nhận biết nhưng cơ chế tạo ra và điều hòa kinh nguyệt lại hết sức phức tạp. Nguyên nhân nào dẫn đến kinh nguyệt không đều hay rối loạn kinh nguyệt? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về vấn đề này.
Các chứng rối loạn kinh nguyệt
Bất thường về chu kỳ kinh
Chu kỳ kinh còn gọi là vòng kinh có độ dài 28-30 ngày. Nếu kinh nguyệt có chu kỳ dài trên 35 ngày thì là kinh thưa, kinh nguyệt có chu kỳ ngắn dưới 22 ngày thì là kinh ngắn. Nếu vòng kinh chênh nhau từ 5 ngày trở lên thì gọi là kinh nguyệt không đều. Nếu có kinh lần đầu dưới 10 tuổi gọi là dậy thì sớm. Nếu sau 18 tuổi mới có kinh thì gọi là dậy thì muộn. Nếu quá 18 tuổi vẫn chưa có kinh lần nào thì gọi là vô kinh nguyên phát. Nếu đã từng có kinh đều mà sau 3 tháng không có kinh thì gọi là vô kinh thứ phát.
Nhiều nguyên nhân dẫn đến rối loạn kinh nguyệt ở phụ nữ.
Bất thường về số ngày có kinh, tuổi kinh, khối lượng máu kinh
Mỗi kỳ hành kinh thường kéo dài 3-5 ngày. Nếu quá 7 ngày thì là bị rong kinh. Nếu chỉ dưới 2 ngày thì gọi là kinh ngắn. Nếu hết kinh khi chưa đến 40 tuổi thì gọi là mãn kinh sớm, sau 55 tuổi thì gọi là mãn kinh muộn. Lượng máu ở mỗi người hành kinh không giống nhau. Thông thường số lượng máu mất trung bình mỗi lần hành kinh từ 50-80ml. Nếu nhiều hơn 100ml thì gọi là kinh nhiều huyết (đa kinh, cường kinh)...
Người bị rối loạn kinh nguyệt có thể chỉ bị một trong số các triệu chứng trên nhưng cũng có khi nhiều rối loạn cùng có một lúc. Người bị rong kinh có thể kèm theo cường kinh, người có kinh nguyệt thưa có thể kèm theo kinh ngắn, kinh ít...
Nguyên nhân nào dẫn đến rối loạn kinh nguyệt
Do tình trạng cơ địa khác nhau nên chu kỳ kinh nguyệt ở mỗi người cũng có sự khác nhau. Tuy nhiên, tình trạng kinh nguyệt thất thường ở chị em phụ nữ có thể là do một số nguyên nhân như: Rối loạn hoạt động nội tiết tác động lên hệ thống dưới đồi, tuyến yên, buồng trứng làm cho chu kỳ kinh nguyệt sai lệnh gây nên kinh nguyệt không đều; Do mất cân bằng dinh dưỡng (rối loạn tiêu hóa, lạm dụng rượu bia, chất kích thích, chất gây nghiện, tăng cân hoặc giảm cân); Do bị stress (căng thẳng, lo âu, mệt mỏi, thay đổi môi trường sống); Do mắc các bệnh phụ khoa ở tử cung và buồng trứng như: u nang buồng trứng, đa nang buồng trứng, u xơ tử cung...
Trường hợp không có kinh nguyệt (vô kinh) có hai nguyên nhân:
Nguyên nhân nguyên phát: do bất thường ở bộ phận sinh dục hoặc các tuyến nội tiết liên quan đến hoạt động sinh dục khi sinh ra đã bị dị tật, không có tử cung, không có âm đạo hoặc không có vách ngăn âm đạo, màng trinh không thủng, bị teo tuyến yên, teo buồng trứng...
Nguyên nhân thứ phát: do dính buồng tử cung trong một số trường hợp như lao sinh dục, phá thai không an toàn, sau nạo hút thai, sau tháo vòng...
Một số bệnh cấp tính và mạn tính trong cơ thể đều có thể ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt. Do đó, điều trị rối loạn kinh nguyệt cần phải dựa vào nguyên nhân gây bệnh để có phương pháp điều trị phù hợp và kịp thời.
Lời khuyên của thầy thuốc
Kinh nguyệt không chỉ ảnh hưởng tới sức khỏe sinh sản mà còn ảnh hưởng tới chất lượng sống của phụ nữ. Do vậy, việc khám sức khỏe định kỳ hàng năm (6 tháng/lần) và thăm khám phụ khoa giúp kiểm soát tốt nguy cơ mắc bệnh và đảm bảo sức khỏe thể chất và tinh thần. Dinh dưỡng cân đối và hợp lý cung cấp đầy đủ các dưỡng chất cho cơ thể. Làm việc và nghỉ ngơi khoa học, tránh căng thẳng thần kinh và stress. Thực hiện tránh thai an toàn để không mang thai ngoài ý muốn phải nạo phá thai, để không phải đối mặt với những biến chứng nguy hiểm trong quá trình nạo hút thai có thể làm tổn thương mạch máu trong buồng tử cung và một số biến chứng khác. Chú trọng trong việc vệ sinh bộ phận sinh dục đúng cách. Khi bị rối loạn kinh nguyệt chị em cần đến cơ sở y tế thăm khám để được tư vấn và điều trị kịp thời.
