Chất thải y tế trong thời gian qua là một vấn đề bức xúc không những riêng của ngành y tế mà còn của cả toàn xã hội do những nguy cơ gây ô nhiễm môi trường sống. Vì vậy, việc quản lý chất thải y tế phải được thực hiện cấp bách trong giai đoạn từ năm 2017 đến năm 2021 với các biện pháp triển khai cụ thể bằng công tác truyền thông giáo dục.
Mục tiêu tổng quát của công tác truyền thông giáo dục là nâng cao nhận thức và tăng cường thực hiện các quy định về quản lý chất thải y tế nhằm thực hiện hiệu quả công tác quản lý chất thải y tế và xây dựng cơ sở y tế xanh - sạch - đẹp. Từ mục tiêu tổng quát này, có 6 mục tiêu cụ thể kèm theo các chỉ tiêu chủ yếu, những giải pháp thực hiện và các nhóm hành động để thực hiện giải pháp.
Các mục tiêu cụ thể
Mục tiêu 1 là nâng cao nhận thức về trách nhiệm chỉ đạo của lãnh đạo ngành y tế, tài nguyên và môi trường; lãnh đạo địa phương và các cơ quan, đơn vị liên quan đến công tác quản lý chất thải y tế, bảo đảm nguồn lực cho các cơ sở y tế thực hiện quản lý chất thải y tế. Để thực hiện được mục tiêu này, tất cả lãnh đạo địa phương, ngành y tế chỉ đạo và phê duyệt kế hoạch xây dựng, bảo đảm nguồn lực cho các cơ sở y tế thực hiện công tác quản lý chất thải y tế và xây dựng cơ sở y tế xanh - sạch - đẹp; đồng thời tất cả lãnh đạo ngành y tế, ngành tài nguyên và môi trường, chính quyền các cấp thực hiện việc kiểm tra, giám sát công tác quản lý chất thải y tế của các cơ sở y tế.
Quản lý chất thải y tế cần được truyền thông giáo dục để mọi người quan tâm thực hiện
Mục tiêu 2 là nâng cao nhận thức về trách nhiệm quản lý chất thải y tế, tăng cường chỉ đạo và quản lý của lãnh đạo ở các cơ sở y tế đối với công tác quản lý chất thải y tế. Để thực hiện được mục tiêu này, tất cả lãnh đạo các cơ sở y tế thực hiện việc chỉ đạo, phê duyệt kế hoạch và bố trí nguồn lực thực hiện công tác quản lý chất thải y tế, xây dựng cơ sở y tế xanh - sạch - đẹp; đồng thời tất cả lãnh đạo các khoa, phòng của các cơ sở y tế thực hiện kiểm tra, giám sát việc tuân thủ quy định về quản lý chất thải y tế; ngoài ra tất cả các cơ sở y tế áp dụng các hình thức khen thưởng, kỷ luật đối với lãnh đạo, cán bộ, nhân viên trong việc thực hiện các quy định về quản lý chất thải y tế.
Mục tiêu 3 là nâng cao nhận thức về trách nhiệm quản lý chất thải y tế và cải thiện thực hành phân loại, thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải y tế của nhân viên y tế, nhân viên vệ sinh môi trường, nhân viên vận hành hệ thống xử lý chất thải y tế tại các cơ sở y tế. Để thực hiện được mục tiêu này, tất cả nhân viên y tế, nhân viên vệ sinh môi trường, nhân viên vận hành hệ thống xử lý chất thải y tế của các cơ sở y tế thực hiện phân loại, thu gom, vận chuyển chất thải y tế đúng quy định.
Mục tiêu 4 là nâng cao nhận thức và tăng cường thực hành giữ gìn vệ sinh môi trường của bệnh nhân, người nhà bệnh nhân và các đối tượng đến sử dụng dịch vụ tại các cơ sở y tế cũng như cộng đồng người dân sống ở chung quanh cơ sở y tế. Để thực hiện được mục tiêu này, tất cả bệnh nhân, người nhà bệnh nhân và các đối tượng đến sử dụng dịch vụ ở cơ sở y tế được cung cấp thông tin và thực hiện thải bỏ chất thải đúng nơi quy định, thực hiện nội quy và giữ gìn vệ sinh môi trường tại cơ sở y tế; đồng thời tất cả cộng đồng người dân sống ở chung quanh cơ sở y tế được cung cấp thông tin và phối hợp tham gia bảo vệ môi trường cơ sở y tế.
Mục tiêu 5 là tăng cường sự tham gia giám sát thực hiện quản lý chất thải y tế của cộng đồng người dân đối với các cơ sở y tế nhằm đẩy mạnh hiệu quả bảo vệ môi trường. Để thực hiện được mục tiêu này, tất cả cơ sở y tế thực hiện thường xuyên chế độ báo cáo về kết quả quản lý chất thải y tế, xây dựng cơ sở y tế xanh - sạch - đẹp với các cơ quan quản lý cấp trên; đồng thời tất cả cơ sở y tế tuyến trung ương, 80% cơ sở y tế tuyến tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và 50% cơ sở y tế tuyến quận, huyện, thị xã, thành phố thực hiện cung cấp thông tin định kỳ cho các cơ quan truyền thông đại chúng về việc thực hiện các quy định quản lý chất thải y tế và xây dựng cơ sở y tế xanh - sạch - đẹp; ngoài ra 80% cơ sở y tế cung cấp thông tin tại các hội nghị, hội thảo của các ban, ngành và tổ chức xã hội, doanh nghiệp... về kiến nghị, đề xuất hỗ trợ và kêu gọi đầu tư cơ sở hạ tầng, trang thiết bị và công nghệ xử lý chất thải y tế.
Mục tiêu 6 là hoàn thiện cơ cấu tổ chức, phân công nhiệm vụ, nâng cao năng lực truyền thông và tăng cường thực hiện công tác truyền thông về quản lý chất thải y tế tại các cơ sở y tế, góp phần nâng cao hiệu quả bảo vệ môi trường an toàn. Để thực hiện được mục tiêu này, tất cả cơ sở y tế có phân công nhân sự và được tập huấn nâng cao năng lực truyền thông về quản lý chất thải y tế; các hoạt động truyền thông về quản lý chất thải y tế tại các cơ sở y tế được thực hiện theo quy trình, được giám sát hỗ trợ.
Các giải pháp thực hiện
Từ mục tiêu tổng quát và 6 mục tiêu cụ thể của công tác truyền thông giáo dục để nâng cao nhận thức, tăng cường thực hiện các quy định về quản lý chất thải y tế nhằm thực hiện hiệu quả công tác quản lý chất thải y tế và xây dựng cơ sở y tế xanh - sạch - đẹp đã được nêu ở trên; giải pháp thực hiện bao gồm giải pháp về chuyên môn và giải pháp về tài chính phải được triển khai cụ thể, đồng bộ.
Về giải pháp chuyên môn: cần truyền thông thay đổi hành vi đến với tất cả các nhân viên y tế, nhân viên vệ sinh môi trường, nhân viên vận hành hệ thống xử lý chất thải y tế tại các cơ sở y tế thực hiện hành vi quản lý chất thải y tế trong các cơ sở y tế đúng quy định. Đồng thời truyền thông vận động lãnh đạo ngành y tế, lãnh đạo địa phương và các cơ quan, bộ, ngành có liên quan chỉ đạo và bảo đảm các điều kiện về thể chế, nguồn lực cho công tác quản lý chất thải y tế, xây dựng cơ sở y tế xanh - sạch - đẹp. Ngoài ra, phải tổ chức hệ thống quản lý thông tin về quản lý chất thải y tế; tổ chức thực hiện công tác truyền thông về quản lý chất thải y tế trong cơ sở y tế và nâng cao năng lực truyền thông cho đội ngũ thực hiện công tác truyền thông.
Về giải pháp tài chính: phải bảo đảm nguồn ngân sách nhà nước và huy động nguồn tài trợ của các tổ chức quốc tế, nguồn xã hội hóa để có kinh phí thực hiện cho các hoạt động nâng cấp, đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị và bảo đảm kinh phí thực hiện kế hoạch truyền thông quản lý chất thải y tế.
