Giải pháp ít xâm lấn cho người bệnh hẹp van động mạch chủ

Tối 16/8/2024, Báo điện tử VnExpress cùng đơn vị đồng hành công ty TNHH  Medtronic Việt Nam thực hiện buổi tọa đàm trực tuyến chủ đề: "Thay van động mạch chủ qua da, giải pháp ít xâm lấn cho người bệnh hẹp van động mạch chủ" với sự tham gia của PGS. TS. BS. Nguyễn Hoàng Định, Phó Chủ Tịch Hội Phẫu Thuật Tim Mạch Lồng Ngực Việt Nam. Buổi tọa đàm nhằm giúp nâng cao kiến thức về bệnh tim mạch nói chung và bệnh hẹp van động mạch chủ nói riêng, đặc biệt là kỹ thuật thay van động mạch chủ qua da, đây là giải pháp y học tiên tiến trên thế giới và đã được triển khai thành công tại Việt Nam từ năm 2014 đến nay.

200.000 người tử vong hàng năm vì bệnh lý tim mạch

Chia sẻ tại buổi tọa đàm, PGS. TS. BS. Nguyễn Hoàng Định cho biết, trên thế giới, bệnh lý tim mạch là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu và Việt Nam cũng không ngoại lệ. Tại Việt Nam, mỗi năm số tử vong của bệnh tim mạch lên tới 200.000 người, cao hơn các bệnh lý khác cộng lại.

Hẹp van động mạch chủ là tình trạng van không thể mở ra hoàn toàn. Khi van không mở ra được, dòng máu từ trong tim không đi ra ngoài được sẽ làm cho tim phải co bóp rất nhiều để vượt qua chỗ hẹp và một nguy hiểm nữa là máu không đi ra ngoài được để nuôi các cơ quan. Khi thiếu máu mạch vành sẽ gây nhồi máu cơ tim, thiếu máu lên não thì gây tai biến hoặc bị đột tử.

Các triệu chứng điển hình của bệnh hẹp van động mạch chủ là: cảm thấy mệt, đặc biệt là khi gắng sức làm một việc gì đó nặng như leo cầu thang, đi bộ nhiều hoặc vận động mạnh; khó thở khi gắng sức, cảm giác hụt hơi, phải hít thật là mạnh các cơ hô hấp phụ thì lúc đó mới có thể lấy đủ dưỡng khí vào để thở được; cảm giác đau ngực, cơ tim bị thiếu máu gây đau ngực giống như là bị bệnh mạch vành hoặc có những triệu chứng của cơn thiếu máu não thoáng qua; bệnh nhân bị tai biến do máu lên trên não không đủ… đó là những triệu chứng báo động. Van mạch chủ chuyển sang thời kỳ có thể gây những tai biến, biến chứng nặng nề, bệnh nhân đã ở trong giai đoạn nguy hiểm.

Kiểm tra sức khỏe định kỳ, nhất là ở người lớn tuổi sẽ có thể phát hiện bệnh hẹp van động mạch chủ. Khi siêu âm tim hoặc là khi bác sĩ cầm giống nghe, nếu nghe tim bệnh nhân sẽ phát hiện được âm thổi rất rõ ràng đặc trưng của hẹp van động mạch chủ ngay khi chưa có triệu chứng.

TAVI - Tiến bộ y khoa ít xâm lấn trong giải pháp điều trị cho người bệnh hẹp van động mạch chủ

PGS. TS. BS. Nguyễn Hoàng Định cho biết, đời sống ngày càng phát triển, tuổi thọ con người càng cao, các nguyên nhân gây ra bệnh hẹp van động mạch chủ do thoái hóa ở người cao niên, từ sau 60 tuổi trở đi phổ biến hơn các lứa tuổi khác. Hiện chưa có biện pháp nào để phòng ngừa thoái hóa van mạch chủ mà tập trung vào các giải pháp điều trị.

Điều trị bệnh hẹp van động mạch chủ ở tình trạng vừa đến nặng hiện có hai phương pháp gồm: phương pháp thứ nhất là phẫu thuật cắt bỏ van bị hư và thay vào đó là van nhân tạo; phương pháp thứ hai là áp dụng giải pháp ít xâm lấn thay van qua da.

Phương pháp thay van động mạch chủ qua da hay còn gọi là cấy ghép van động mạch chủ qua ống thông TAVI (Transcatheter Aortic Valve Implantation). Phương pháp này được thực hiện lần đầu tiên vào năm 2002 ở Pháp, sau đó qua nhiều thử nghiệm lâm sàng dần dần được phổ biến rộng rãi. Từ năm 2018, số lượng ca thay động van mạch chủ bằng TAVI trên thế giới đã vượt qua phương pháp phẫu thuật.

Ưu điểm của phương pháp TAVI là ít xâm lấn. Kỹ thuật này giúp bệnh nhân phục hồi nhanh, chỉ 2-3 ngày sau thủ thuật, cũng như không để lại sẹo mổ như mổ hở. Đặc biệt, phương pháp phù hợp đối với các bệnh nhân có bệnh lý nền như bệnh phổi mãn tính, bệnh thận hoặc những rối loạn về đông máu gặp nhiều nguy cơ khi mổ.

Ngoại trừ những trường hợp bệnh hẹp van tim quá đặc biệt chiếm khoảng 20%, hiện tỷ lệ khoảng 80% bệnh nhân có thể sử dụng phương pháp thay van mạch chủ qua da. Trường hợp bệnh nhân cao tuổi nhất các bác sĩ đã thực hiện thành công TAVI tại Việt Nam là 91 tuổi. Theo PGS. TS. BS. Nguyễn Hoàng Định, phương pháp TAVI dễ thực hiện và rất an toàn nếu thao tác đúng kỹ thuật.

Chia sẻ trong buổi toạ đàm, bà Ivy Yao – Giám đốc Kinh doanh Toàn cầu ngành hàng Tim cấu trúc của Medtronic cho biết, Medtronic là một trong những công ty đi đầu trong lĩnh vực thay van động mạch chủ qua da, hay còn gọi là TAVI. Medtronic đã tiến hành ca thay van động mạch chủ qua da vào năm 2004 và TAVI đã trở thành một sự lựa chọn quan trọng, an toàn cho người bệnh trên toàn thế giới. Cách đây 10 năm, lần đầu tiên kỹ thuật TAVI được Medtronic giới thiệu cho bệnh nhân Việt Nam. Kể từ đó, đã có nhiều bệnh nhân Việt Nam có cơ hội tiếp cận kỹ thuật tiên tiến này. Hiện nay, kỹ thuật thay động mạch chủ qua da của Medtronic cứu sống gần 100.000 bệnh nhân trên toàn cầu mỗi năm.

Minh Hoa