Các đại biểu tại phiên tọa đàm bàn về giải pháp triển khai hiệu quả ứng dụng lâm sàng của dược lý học di truyền
Thông tin trên được đưa ra tại hội thảo chuyên sâu về Ứng dụng dược lý học di truyền trong lâm sàng. Những nghiên cứu liên quan đến vấn đề phản ứng có hại của thuốc trên thế giới, hiện trạng sử dụng thuốc tại Việt Nam, thách thức và giải pháp cụ thể.
Sự kiện diễn ra ngày 26/7 do Quỹ Đổi mới sáng tạo Vingroup (VINIF), Công ty Cổ phần GeneStory và Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec phối hợp tổ chức nhằm nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của dược lý học di truyền trong điều trị bệnh, hỗ trợ y bác sỹ trong quá trình khám chữa, sử dụng thuốc và kê đơn thuốc cho bệnh nhân.
Dược lý học di truyền - một công cụ quan trọng giúp dự phòng nguy cơ phản ứng có hại của thuốc
Tại sự kiện, các chuyên gia trong lĩnh vực dược lý di truyền đã chia sẻ những nghiên cứu liên quan đến vấn đề phản ứng có hại của thuốc, ứng dụng thực tiễn các thông tin dược lý di truyền trong hoạt động thăm khám lâm sàng trên thế giới, từ đó đưa ra các hướng đi nhằm giải quyết thực trạng sử dụng thuốc tại Việt Nam.
Điểm nhấn ấn tượng trong hội thảo là tham luận "Phản ứng có hại của thuốc trên thế giới và lợi ích kinh tế của các phương pháp chăm sóc sức khỏe qua giải mã gen" của giáo sư di truyền học George P. Patrinos, Giám đốc Khoa học của The Golden Helix Foundation (Anh), đồng Chủ tịch mạng lưới hợp tác y học hệ gen toàn cầu G2MC, đồng thời là Tổng biên tập Tạp chí Dược lý di truyền học của Nature. Ông là giáo sư đầu ngành dược lý học di truyền, tác giả của hơn 300 công bố được bình duyệt và đăng trên các tạp chí khoa học hàng đầu thế giới.
GS. George P. Patrinos cho hay, ứng dụng giải mã gen trong dược lý di truyền chính là những bước đi đầu tiên quan trọng cho y học dự phòng
Tham luận của GS. George Patrinos cho biết, trên thế giới, dược lý học di truyền - lĩnh vực khoa học nghiên cứu về cơ chế tương tác giữa thuốc và các gen di truyền - đã và đang được coi là một công cụ quan trọng giúp dự phòng nguy cơ phản ứng có hại của thuốc trong y học.
Theo GS George P. Patrinos dược lý di truyền (Pharmacogenomcis) đã được nghiên cứu và ứng dụng rất nhiều ở các nước phương Tây. Điều này xuất phát từ thực tế lâm sàng tại Mỹ có tới 2.200.000 bệnh nhân nhập viện do phản ứng có hại của thuốc (chiếm 6% tỉ lệ nhập viện) và phản ứng có hại cũng là nguyên nhân của 106,000 ca tử vong mỗi năm. Hiện tại, tử vong do sử dụng thuốc đang đứng thứ 5 trong các nguyên nhân gây tử vong ở Mỹ.
Ở Châu Âu, chương trình U-PGx (Ubiquitous Pharmacogenomics) là một dự án nghiên cứu rất lớn từ tháng 1.2012 đến nay, bao gồm 7 nước Châu Âu tham gia với 8.000 bệnh nhân. Kết qủa cho thấy việc tiến hành xét nghiệm gen liên quan đến dị ứng và đáp ứng thuốc đã giảm thiểu số ca nhập viện do phản ứng thuốc xuống còn 50%. Quan trọng nhất là đã có hơn 30% bệnh nhân có đáp ứng thuốc tốt với liều chỉ định điều trị theo kiểu gen.
GS George P. Patrinos nhấn mạnh tầm quan trọng của thực hành dược lý di truyền trong điều trị lâm sàng như là một trong những bước đi đầu tiên và nhiều ý nghĩa của y học dự phòng.
"Dữ liệu di truyền có được nhờ giải mã gen đóng vai trò quan trọng, giúp bác sĩ kê đơn thuốc hiệu quả hơn, giảm thiểu các tác dụng phụ, gây nguy hiểm đến sức khỏe người bệnh. Đây cũng là điều mà chúng tôi đang cố gắng thực hiện ở Hy Lạp, nhằm mang lại lợi ích cho từng bệnh nhân cũng như hệ thống phúc lợi y tế của đất nước. Tôi tin Việt Nam, với nền tảng khoa học vững chắc cùng sự đầu tư mạnh mẽ cho giải mã gen trong thời gian gần đây, có thể tạo nên những bước tiến tương tự"- GS. George Patrinos nói.
Ứng dụng thực tiễn dược lý di truyền trong thăm khám lâm sàng
Còn tại Việt Nam, theo thống kê năm 2021 của Trung tâm DI & ADR Quốc gia cho biết, có hơn 17.276 báo cáo về các phản ứng có hại của thuốc, trong đó có đến 16.981 (98,2%) báo cáo về biến cố bất lợi của thuốc.
TS.BS Nguyễn Văn Đĩnh, Trưởng khoa nội chung (Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City cho biết đơn cử: Dị ứng thuốc tổn thương da nặng, 1-2 ca/1.000.000 dân. Tỉ lệ tử vong và biến chứng cao ở bệnh nhân dị ứng thuốc tổn thương trên da cao. Tỉ lệ tử vong lên đến 50% và 60% biến chứng.
Các chuyên gia đã chia sẻ những thông tin nhằm nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của dược lý học di truyền trong điều trị bệnh, hỗ trợ y bác sỹ trong quá trình khám chữa, sử dụng thuốc và kê đơn thuốc cho bệnh nhân. Đó là những nghiên cứu liên quan đến vấn đề phản ứng có hại của thuốc, ứng dụng thực tiễn các thông tin dược lý di truyền trong hoạt động thăm khám lâm sàng trên thế giới, từ đó đưa ra các hướng đi nhằm giải quyết thực trạng sử dụng thuốc tại Việt Nam. Trong đó, giải mã gen được các chuyên gia nhìn nhận là một giải pháp căn cơ có thể giảm thiểu rủi ro trong quá trình sử dụng thuốc của người bệnh và từng bước tạo đà cho sự phát triển của y học dự phòng.