Sẽ có nhiều doanh nghiệp được kinh doanh vàng miếng
Ngân hàng Nhà nước đang lấy ý kiến dự thảo sửa đổi Nghị định 24 về quản lý hoạt động kinh doanh vàng, trong đó bỏ cơ chế độc quyền sản xuất vàng miếng. Thay vào đó, cơ quan quản lý sẽ kiểm soát thị trường qua cấp hạn mức và giấy phép nhập khẩu từng lần cho tổ chức tín dụng, doanh nghiệp đủ điều kiện.
Theo đó, doanh nghiệp muốn được cấp phép sản xuất vàng miếng phải có vốn điều lệ tối thiểu 1.000 tỷ đồng, ngân hàng là 50.000 tỷ. Các đơn vị này phải trong danh sách đang được Ngân hàng Nhà nước cấp giấy phép kinh doanh mua, bán kim loại quý, không bị xử phạt hoặc đã khắc phục xong nếu vi phạm.
Thị trường vàng trong nước sẽ được kiểm soát để chênh lệch với giá vàng thế giới không quá lớn.
Hiện có 38 doanh nghiệp, ngân hàng được cấp phép kinh doanh mua, bán vàng miếng. Tuy nhiên, tính theo quy mô vốn điều lệ hiện hành, chỉ một số doanh nghiệp "đầu ngành" có vốn điều lệ từ 1.000 tỷ đồng trở lên như PNJ, DOJI, SJC. Về phía ngân hàng, Vietcombank, VPBank, Techcombank, BIDV, MB, VietinBank và Agribank nằm trong nhóm có vốn điều lệ trên 50.000 tỷ đồng.
Giới chuyên gia nhiều lần chỉ ra việc độc quyền vàng miếng SJC và thiếu nguồn cung là nguyên nhân dẫn đến chênh lệch giá vàng trong nước, thế giới ở mức cao, có những thời điểm "vênh" tới gần 20 triệu đồng mỗi lượng. Độc quyền vàng miếng khiến người dân hình thành tâm lý chuộng nắm giữ kim loại quý, dẫn đến mỗi khi giá vàng biến động, thị trường tái diễn cảnh khan hiếm, xếp hàng dài chờ mua.
PGS.TS. Đinh Trọng Thịnh nhận định, việc sửa đổi Nghị định 24 sẽ làm cho giá vàng thế giới gần với giá vàng Việt Nam, đặc biệt là giá vàng miếng. Giá vàng trong nước vẫn sẽ tăng nếu giá vàng thế giới tăng và ngược lại. Tuy nhiên, lúc này độ chênh giữa giá vàng trong nước và thế giới sẽ được rút ngắn, người mua hay đầu tư cũng bớt rủi ro hơn.
Đồng tình với quan điểm này, một chuyên gia chỉ ra rằng: giá vàng thế giới ảnh hưởng khoảng 80% đến giá vàng trong nước. Còn lại, các yếu tố khác như chính sách, đặc thù thị trường, tâm lý thị trường chiếm khoảng 20%.
Vì thế, ngay cả sửa Nghị định 24, chắc chắn không có chuyện giá vàng thế giới tăng liền 1 năm mà giá vàng trong nước lại giảm liền 1 năm hoặc ngược lại. "Nếu giá vàng thế giới hạ, trong nước có thực hiện biện pháp gì đi chăng nữa thì giá vàng trước sau cũng hạ theo, chỉ là hạ ít hay hạ nhiều. Nếu có chuyện giá vàng trong nước ngược chiều giá thế giới thì cũng chỉ xảy ra trong ngắn hạn 1 - 2 ngày hoặc 1-2 tuần", ông nói.
Theo vị chuyên gia, một số nhà đầu tư đang bị hiểu lầm rằng chính sách từ Nghị định 24 làm cho vàng trong nước tăng giá. Điều này không đúng vì nguyên nhân chính là do giá thế giới tăng và do sự kỳ vọng của nhà đầu tư quá lớn đẩy nguồn cầu tăng.
Giá vàng sẽ có thể giảm cả chục triệu đồng mỗi lượng
Theo PGS.TS Đinh Trọng Thịnh, các chính sách sửa đổi từ Nghị định 24 sẽ tác động đến chênh lệch giữa giá vàng thế giới và giá vàng trong nước; tác động 1 phần đến chênh lệch giá mua - bán của vàng; và tác động ít nhất đến sự tăng, giảm của giá vàng trong nước. Theo ông, thị trường đang phản ứng trước những thông tin về sửa Nghị định 24.
Trước đây, giá vàng miếng SJC luôn tăng mạnh hơn vàng nhẫn, vàng trang sức. Lý do vàng miếng SJC là thương hiệu vàng quốc gia. Trong hơn 10 năm qua, SJC không nhập thêm hàng trong khi có một phần vàng miếng đã chuyển hóa thành vàng trang sức. Vì thế vàng miếng SJC trở nên hiếm hơn. Người tiêu dùng khi mua vàng miếng SJC không chỉ là đang mua vàng mà còn là mua thương hiệu, từ đó thúc đẩy giá loại vàng này lên.
Thời điểm hiện tại, giá vàng miếng SJC có tốc độ tăng chậm hơn giá vàng nhẫn, vàng trang sức do người ta cho rằng, Nghị định 24 được sửa đổi sẽ làm thay đổi những lợi điểm trên.
Cụ thể, khi Nghị định 24 được sửa đổi có thể sẽ có thêm thương hiệu vàng quốc gia khác hoặc sẽ cho phép nhập thêm vàng miếng, đều làm cho nguồn cung vàng miếng tăng lên. Từ đó, khoảng cách giá giữa vàng miếng với vàng trang sức và vàng thế giới sẽ giảm dần. Vàng nhẫn, vàng trang sức có cơ hội để bứt phá, được kỳ vọng sẽ mang lại nhiều lợi nhuận hơn.
Theo ông Huỳnh Trung Khánh, Phó Chủ tịch Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam (VGTA), nếu sửa Nghị định 24, nguồn cung vàng sẽ tăng, đủ đáp ứng nhu cầu thị trường. Điều này có thể khiến giá vàng SJC giảm cả chục triệu đồng/lượng.
Theo ông Khánh, giá vàng tăng không chỉ ở Việt Nam mà còn trên thế giới do chính sách tiền tệ, diễn biến kinh tế của Mỹ. Song riêng với Việt Nam, giá vàng tăng còn xuất phát từ sự khan hiếm. Thế nên, khi Ngân hàng Nhà nước chưa có biện pháp can thiệp thị trường thì giá vàng SJC còn tăng và có mức chênh lệch rất cao so với giá thế giới.
Ngân hàng Nhà nước thừa nhận việc duy trì chính sách độc quyền vàng miếng như hiện nay là bất cập. Khi thị trường thiếu nguồn cung, cơ quan quản lý phải can thiệp, bình ổn bằng cách sử dụng ngoại tệ từ Quỹ bình ổn tỷ giá và quản lý thị trường vàng (một cấu phần của dự trữ ngoại hối nhà nước) để nhập khẩu vàng tiêu chuẩn quốc tế, sau đó gia công thành vàng miếng và bán ra thị trường.
