Theo thông kê của Bệnh viện Tâm thần tỉnh Hà Tĩnh, từ đầu năm đến nay đơn vị này tiếp nhận điều trị gần 70 bệnh nhân mắc các rối loạn tâm thần do lạm dụng rượu, bia. Bệnh nhân chủ yếu là nam giới đang trong độ tuổi lao động và cư trú tại các vùng nông thôn.
Đa số bệnh nhân nhập viện ở mức độ khá nặng, với các triệu chứng mê sảng, dễ bị kích động, không điều khiển được cảm xúc, như: la hét, chửi bới, ảo giác, rối loạn cảm xúc, thường xuyên có biểu hiện lo âu, hoảng sợ...
Bệnh nhân H.V.L. (40 tuổi, xóm Thanh Ngọc, xã Phù Lưu, huyện Lộc Hà, Hà Tĩnh) vừa nhập viện tại khoa Cấp tính nam, Bệnh viện Tâm thần Hà Tĩnh trong tình trạng mê sảng, rối loạn cảm xúc, ảo giác... Sau khi thăm khám bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân bị rối loạn tâm thần do sử dụng rượu và chỉ định điều trị theo phác đồ của Bộ Y tế.
Chị N.T.T. (vợ bệnh nhân) cho biết, anh L. làm nghề tự do nên thường xuyên uống rượu. Thời gian gần đây anh chỉ uống rượu, không ăn, không ngủ rồi lên cơn động kinh, mê sảng. Gia đình đưa anh vào bệnh viện tuyến huyện rồi chuyển lên Bệnh viện Tâm thần Hà Tĩnh để điều trị.
Với thâm niên hơn 30 năm uống rượu, ông T.V.L. (ở xóm Thanh Mỹ, xã Phù Lưu) thường xuyên phải vào Bệnh viện Tâm thần Hà Tĩnh điều trị. Sức khỏe càng yếu thì tần suất ông vào nhập viện do mắc các rối loạn tâm thần do rượu càng tăng lên. "Tôi uống rượu hơn 30 năm, sáng uống, chiều uống, tối uống. Trước đây uống rượu vào vẫn ăn uống bình thường. Nhưng mấy năm gần đây cứ uống vào là tôi không ăn, không ngủ, sức khỏe suy kiệt, tay chân run không điều khiển được", ông L. run run nói.
Chị H. (vợ bệnh nhân L.) cho biết: "Chồng tôi ở nhà đã xuất hiện các ảo giác, nửa đêm nhảy xuống ao bơi, la hét, hoảng sợ, không điều khiển được hành vi. Vì vậy, gia đình phải đưa vào bệnh viện Tâm thần để điều trị. Đây là lần thứ 4 vào viện để điều trị loạn thần do lạm dụng rượu của ông ấy".
Bác sĩ Nguyễn Thị Thanh Bình – Khoa Cấp tính Nam, Bệnh viện Tâm thần Hà Tĩnh cho biết, thời gian gần đây, mỗi ngày khoa tiếp nhận từ 3-4 bệnh nhân nhập viện điều trị do mắc các rối loạn tâm thần có liên quan đến rượu, bia. Hầu hết bệnh nhân đến viện trong tình trạng nặng, có nhiều bệnh lý kèm theo như viêm gan, xơ gan, tim mạch, dạ dày..., nhiều bệnh nhân bị sảng run. Đây là biến chứng trầm trọng và thường gặp nhất ở người nghiện rượu. Bệnh này cũng được gọi là "hội chứng cai rượu".
Nguyên nhân gây ra sảng run là nhiễm độc hệ thần kinh và rối loạn chuyển hóa do rượu. Bệnh xuất hiện sau khi ngừng uống rượu từ khoảng 12 - 48 giờ với triệu chứng nổi bật là rối loạn ý thức kiểu mê sảng và các rối loạn về thần kinh. Nặng hơn, có bệnh nhân còn lên cả cơn co giật như động kinh.
"Rối loạn tâm thần do rượu là hậu quả của quá trình lạm dụng rượu lâu năm, gây ra nhiều tổn hại trực tiếp lên não bộ và các cơ quan nội tạng, gây rối loạn chuyển hóa trong cơ thể, khiến bệnh phức tạp khó điều trị. Khi điều trị tại bệnh viện, chúng tôi vừa phải theo dõi sát sao các diễn biến, biểu hiện của bệnh nhân để điều trị cho bệnh nhân bằng thuốc, vừa phải động viên tinh thần, hỗ trợ tâm lý bệnh nhân và người nhà bệnh nhân trong suốt quá trình điều trị", bác sĩ Bình cho hay.
Bác sĩ Nguyễn Hồng Phúc – Giám đốc Bệnh viện Tâm thần Hà Tĩnh cho biết, nhiều bệnh nhân sau khi điều trị ổn định về nhà vẫn tái nghiện. Vì vậy, để không tái nghiện rượu, bản thân cần có nghị lực và quyết tâm, đồng thời tuân thủ chế độ điều trị và liệu pháp tâm lý theo hướng dẫn của bác sĩ. Gia đình và xã hội cần vận động để người bệnh từ bỏ thói quen uống rượu, không nên kì thị, xa lánh mà cần giúp đỡ để người bệnh tái hòa nhập cộng đồng. Khi thấy người nghiện rượu có dấu hiệu loạn thần, gia đình cần đưa ngay đến cơ sở y tế để được điều trị đúng cách, không nên tự điều trị tại nhà.
"Tỷ lệ mắc các rối loạn tâm thần do rượu đang có xu hướng tăng lên trong những năm gần đây, với những ảnh hưởng nghiêm trọng về sức khỏe thể chất, tinh thần và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Vì vậy, mỗi người cần có ý thức bảo vệ sức khỏe của bản thân và những người xung quanh bằng cách sử dụng rượu bia một cách an toàn", Giám đốc Bệnh viện Tâm thần Hà Tĩnh khuyến cáo.
Để bảo đảm sức khỏe, Cục Y tế dự phòng - Bộ Y tế khuyến cáo:
- Tuân thủ thực hiện tốt các quy định của Luật phòng, chống tác hại của rượu, bia.
- Hãy hạn chế uống rượu, bia vì không có ngưỡng nào là an toàn. Nếu có uống không nên uống quá hai đơn vị cồn/ngày với nam giới, một đơn vị cồn/ngày đối với nữ giới và không uống quá 5 ngày/tuần.
- Không nên tham gia vào các hoạt động ngoài trời hoặc ở những nơi nguy hiểm, không an toàn vì dễ bị ngã, va chạm, chấn thương,…Tuyệt đối không điều khiển phương tiện giao thông sau khi uống rượu, bia.
- Chỉ uống rượu, bia rõ nguồn gốc, đảm bảo chất lượng.
- Duy trì lối sống lành mạnh, không sử dụng rượu bia, thuốc lá và chất kích thích. Trường hợp phải uống rượu, nên sử dụng an toàn với liều lượng và tần suất phù hợp.
- Học cách kiểm soát căng thẳng một cách lành mạnh sẽ giúp hạn chế việc sử dụng rượu bia, chất kích thích để giải tỏa cảm xúc.
- Khi nhận thấy những người xung quanh sử dụng rượu thường xuyên, cần đưa ra lời khuyên kịp thời. Nếu cần thiết, nên khuyến khích họ đến bệnh viện để được điều trị trong thời gian sớm nhất...