Ghép sọ não cứu bé trai 37 ngày tuổi bị xuất huyết não do thiếu vitamin K

Trước đó, ngày 07/5/2017, tại Hồi Sức Cấp Cứu, BV Sản Nhi Quảng Ninh tiếp nhận bé Phạm Đức P. (37 ngày tuổi, tại TP. Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh).

Bé nhập viện trong tình trạng quấy khóc từng cơn, li bì, bỏ bú kèm theo có nôn trớ sau ăn, da nhợt nhạt được gia đình đưa vào viện khám… Qua thăm khám phát hiện bé bị yếu nửa người bên phải, đồng tử 2 bên không đều, thóp căng phồng, phản xạ yếu, thở rên và chẩn đoán bé bị Tăng áp lực nội sọ/ xuất huyết não. Chỉ định nhập viện cấp cứu cho bé.

Kết quả xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh cho thấy bé bị thiếu máu nặng, rối loạn đông máu; Hình ảnh máu bán cầu não trái, có xuất huyết não bên trái, phù não… Trẻ được thở máy, truyền máu, tiêm vitamin K, kiểm soát áp lực nội sọ.

Qua hội chẩn chuyên khoa, các bác sĩ chẩn đoán trẻ bị: Xuất huyết trong não lan rộng, tại nhiều nơi và chỉ định Phẫu thuật Lấy máu tụ trong sọ, ngoài màng cứng, dưới màng cứng cho bé.

Tiên lượng đây là ca mổ phức tạp, có nhiều biến chứng nguy hiểm trong cuộc mổ. Trong quá trình mổ các Bác sĩ tiến hành tách riêng các cơ xương sọ, bộc lộ xương đỉnh trái, xương chẩm, tiến hành cắt một phần xương đỉnh trái, xương chẩm, khâu treo màng cứng; Mở màng cứng, lấy hết tổ chức máu tụ cùng tổ chức não bị dập cho bé… phần khuyết xương sọ được gửi BV Đại Học Y Hà Nội bảo quản. Sau 2 giờ phẫu thuật (từ 14h25” đến 16h30”) ca mổ đã thành công tốt đẹp.

Kíp mổ do BS. Nguyễn Tiến Dũng, BVĐK tỉnh Quảng Ninh cùng BS. Bùi Hải Nam; BS. Dư Tiến Công; BS. Nguyễn Kim Hiếu, BV Sản Nhi tỉnh Quảng Ninh và các kỹ thuật viên gây mê tiến hành.

Sau mổ trẻ xuất hiện tình trạng suy thận, bé được tiến hành chăm sóc đặc biệt, bù dịch, lọc máu liên tục trong 3 ngày tại Khoa Hồi sức cấp cứu bệnh viện…

Sau đó 1 tuần trẻ xuất hiện vàng da, phân bạc màu, tăng men gan, tăng bilirubin trực tiếp. Qua hội chẩn toàn viện, các bác sĩ chẩn đoán bé bị Hội chứng mật đặc/ sau mổ sọ não và chỉ định điều trị nội khoa ổn định tình trạng mật đặc cho bé. Với trường hợp của bé còn quá nhỏ, đòi hỏi phải theo dõi sát. BV đã tạo điều kiện hết mức, sử dụng các công cụ máy móc tốt nhất để cứu tính mạng bé.

Các bác sĩ điều trị cho bệnh nhân.

Ngày 3/6/2017 sau khi sức khỏe ổn định, phản xạ tốt, không yếu liệt, đồng tử 2 bên đều, phản xạ ánh sáng (+), các chỉ số xét nghiệm tốt, bé được các bác sĩ tiến hành ghép khuyết xương sọ. Sau hơn 1h đồng hồ, ca phẫu thuật thành công tốt đẹp. Kíp mổ do BS. Bùi Hải Nam; BS. Trần Thị Quỳnh Mai thực hiện…

Đến ngày 20/6/2017, sau 45 ngày điều trị, chăm sóc đặc biệt tại BV, bé Phạm Đức P. đã được các bác sĩ cho ra viện, về đoàn tụ cùng gia đinh. Chị Lê Mai Ph., mẹ của bé P. đã bày tỏ lòng cảm ơn đến các y bác sĩ tham gia ca phẫu thuật cho bé, chăm sóc và điều trị cho bé suốt từ khi cháu nhập viện cho đến ngày ra viện và bày tỏ sự tri ân và cảm ơn đến tập thể cán bộ, nhân viên BV đã hết lòng quan tâm điều trị và chăm sóc cháu ngoạn mục từ sự sống chỉ còn 5% nay đã được ra viện về với cuộc sống gia đình.

Cần bổ sung vitamin K cho trẻ mới sinh

Trên thực tế đã có nhiều ca bệnh trẻ sơ sinh phải nhập viện cấp cứu trong tình trạng xuất huyết não - màng não nặng được xác định do thiếu vitamin K. Đây là bệnh lý nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể phòng tránh được.

Vitamin K là một thành phần quan trọng để tham gia vào quá  trình đông máu, cụ thể là cần cho sự tạo thành prothrombin trong gan. Với trẻ sơ sinh, vitamin K giúp dự phòng, điều trị xuất huyết, ngăn ngừa chứng thiếu máu và chứng xuất huyết.

Bổ sung đầy đủ vitamin K dự phòng xuất huyết não ở trẻ.

Các bác sĩ khuyến cáo, trẻ sinh ra được nuôi bằng sữa mẹ, một chất dinh dưỡng quý giá nhưng hàm lượng vitamin K ở sữa mẹ thấp (2-5mcg/lít). Lượng dự trữ vitamin K ở trẻ mới sinh cũng rất thấp vì vitamin K tự nhiên khó qua nhau thai. Thứ hai là hệ vi khuẩn ở ruột của trẻ chưa phát triển nên chưa tổng hợp được vitamin K dẫn đến việc thiếu vitamin K ở trẻ. Vì thế trẻ dễ bị xuất huyết, đặc biệt là xuất huyết não - màng não thường để lại những di chứng nặng nề.

Chính vì vậy, tiêm vitamin K cho trẻ mới sinh là một biện pháp dự phòng chủ động, tránh hiện tượng xuất huyết não – màng não hay gặp ở trẻ lúc khoảng 1 tháng tuổi. Ngay từ khi mang thai, thai phụ cũng cần bổ sung vitamin K bằng cách ăn nhiều loại thực phẩm giàu vitamin K như: rau xanh, ngũ cốc, sữa, trứng gà, đậu phụ, thịt lợn nạc, thịt bò... Khám thai đầy đủ và sinh con tại cơ sở y tế.

Trong trường hợp có các biểu hiện nghi ngờ trẻ bị xuất huyết não - màng não như: đột nhiên trẻ có biểu hiện da xanh tái, bỏ bú, nôn trớ hoặc khóc thét, co giật... cần phải đưa ngay trẻ đến cơ sở y tế để cấp cứu và điều trị kịp thời.

D.Hải