Bình thường, trên da đầu của mỗi người đều có những lượng gàu nhất định. Gàu cũng có khi là sự hoạt động bình thường của các lớp da hoặc do dầu gội, được gọi là gàu không do bệnh lý. Tuy nhiên, gàu cũng có thể là biểu hiện của một bệnh lý trên cơ thể. Có thể phân biệt 2 tình trạng này dựa vào nguyên nhân gây ra gàu.
Gàu không do bệnh lý
Do da nhờn: Chất nhờn được tuyến bã tiết ra nhiều khi bắt đầu tuổi dậy thì. Khi chất nhờn tiết ra nhiều thì đồng thời cũng tăng xuất hiện gàu nhiều ở vùng da đầu phía trước. Vảy trắng, mỏng, đôi khi thành hẳn một lá to, ẩm ướt, sờ vào thấy nhờn. Sau khi gội đầu khoảng 2 ngày trở ra, nhiều người thấy ngứa ngáy khó chịu.
Khô da: Là tình trạng hay gặp trong mùa khô khi không khí lạnh và ở trong phòng quá nóng gây nên tình trạng ngứa, bong da. Mảnh từ da khô thường nhỏ hơn và ít dầu hơn so với những nguyên nhân khác của gàu.
Do gội đầu nhiều, lạm dụng dầu gội: Ngày nào cũng gội, sử dụng dầu gội có chất tẩy mạnh, dùng lượng dầu gội nhiều quá mức cần thiết... Làm như vậy bạn đã vô tình tẩy hết lớp ceramide bảo vệ trên da đầu tạo điều kiện cho các vi khuẩn và vi nấm ký sinh trên da đầu sinh sôi phát triển và trở thành tác nhân gây bệnh. Da đầu ngứa, có nhiều gàu trắng, nhỏ, vụn, đôi khi kèm theo rụng tóc.
Do ít gội đầu: Việc không gội đầu thường xuyên hoặc quá thưa (trên 1 tuần mới gội 1 lần) cũng gây ngứa và có nhiều gàu trên da đầu. Do tế bào chết sẽ tích tụ lại cộng với mồ hôi tạo thành các vảy gây bít tắc các lỗ nang lông làm cản trở hô hấp qua da làm cho da đầu dễ mắc bệnh.
Hình ảnh gàu da đầu.
Gàu nhiều do bệnh lý
Bệnh viêm da tiết bã: Viêm da tiết bã không chỉ ảnh hưởng đến da đầu mà còn gây tổn thương ở các vùng da tiết nhiều chất nhờn như da đầu phía trước, đầu 2 lông mày, 2 cạnh bên của mũi, sau tai, phía trước ngực và phía sau lưng. Trên da đầu người lớn có vảy bong dày, vảy có màu trắng hoặc hơi ngả vàng, có thể khô hoặc hơi ẩm ướt.
Do nấm: Các sợi nấm có khả năng tiêu được chất sừng có trên bề mặt da, móng và tóc. Khi gây bệnh trên đầu, chúng sẽ gây bong da trên đầu tạo thành những mảng trắng trông giống như gàu, nền da đỏ, có bờ sẩn mọc xung quanh đám tổn thương. Có thể kèm theo rụng tóc hoặc gãy tóc. Bệnh nấm này có thể lây từ người sang người.
Bệnh viêm da tiếp xúc: Một số trường hợp dùng dầu gội hoặc thuốc nhuộm tóc, uốn tóc, các loại keo xịt tóc... rồi dị ứng với một thành phần nào đó có trong các chế phẩm này mà mắc bệnh viêm da tiếp xúc. Trường hợp nhẹ, không có tổn thương rầm rộ trên da mà chỉ hơi ngứa và bong vảy da nhẹ trên đầu trông giống như có nhiều gàu.
Bệnh vảy nến: Rất nhiều người mắc bệnh vảy nến với khởi đầu là bong da ở trên đầu. Nhiều trường hợp bệnh chỉ tồn tại trên da đầu suốt đời hoặc một thời gian rất dài. Vảy trắng mủn như khảm xà cừ, bong nhiều hoặc có thể đóng thành lớp dày. Nền da phía dưới đỏ hoặc có thể sần lên kèm theo ngứa.
Ðể giảm tình trạng gàu thì không nên gội đầu quá nhiều mà chỉ nên gội 2-3 lần/tuần. Với gàu do bệnh lý thì cần đi khám bác sĩ để có chỉ định về dầu gội hoặc dùng thuốc cụ thể. Không tùy tiện dùng thuốc, dùng không đúng sẽ không khỏi bệnh và làm tình trạng bệnh của da đầu ngày càng nặng hơn. Không tùy tiện dùng dầu gội, đặc biệt là các loại dầu không rõ nguồn gốc xuất xứ. Không lạm dụng thuốc nhuộm, uốn ép tóc hoặc sử dụng quá nhiều gel vuốt tóc dễ gây tổn thương da đầu.