Đau đáu với nghề, khát khao được truyền lại những bí kíp cho thế hệ trẻ, nghệ nhân Phan Thị Thuận luôn tâm niệm: “Nếu suy nghĩ học nghề chỉ đơn giản là việc bắt chước lại các công đoạn thì sẽ không làm được! Muốn neo vào tâm thức của thế hệ trẻ khát khao về một loại tơ sen mang đậm bản sắc dân tộc thì chỉ có thể khởi nguồn từ tình yêu với quê hương và đất nước”.
Chứng kiến khung cảnh nhộn nhịp của Phùng Xá hôm nay, có lẽ ít người biết được, từng có một thời kỳ nghề dệt của mảnh đất này đứng trước nguy cơ mai một! Có kẻ bỏ xứ mà đi, cũng có người dứt lòng tìm kế sinh nhai mới... Đi ngược lại xu thế đó, nghệ nhân Phan Thị Thuận đã miệt mài dành tâm sức nghiên cứu, thử nghiệm 2 năm liền để sản xuất ra loại tơ sen.
Nghệ nhân Phan Thị Thuận hướng dẫn cho các học trò tại xưởng tơ tằm
Lựa chọn từng cọng sen
Xưởng tơ tằm mỗi khi hè về là lớp học lại rộn vui tiếng cười của các em học sinh, sinh viên. Nghệ nhân Phan Thị Thuận dành tất cả tâm huyết và tình yêu của mình để truyền nghề miễn phí. Bà lý giải: “Không phải ai cũng có thể học và làm được nghề làm tơ sen. Thậm chí để đào tạo được một lứa thế hệ kế cận phải tốn không ít nguyên vật liệu mà thành quả thu được chưa chắc đã tương xứng với những gì phải bỏ ra. Thế nhưng tôi vẫn quyết làm, bởi rất có thể qua vài mùa sen nữa thôi, chính các em sẽ là những người đưa nghề tơ sen của quê hương phát triển hơn, được nhiều người biết đến hơn. Bên cạnh đó, đây còn là một sân chơi cho các em vào những ngày hè cực kỳ ý nghĩa, bổ ích”.
Nghệ nhân Phan Thị Thuận bên tác phẩm từ tơ sen
Dõi theo từng vòng quay của guồng suốt, chúng tôi bỗng nhớ tới những hình ảnh tha thiết mà hơn 50 năm trước đã được chuyển tải qua giọng hát da diết của NSND Quốc Hương: "Bóng chiếc thoi đưa ánh mắt long lanh/ Trời đất Hà Tây tay em dệt lụa" (Hà Tây quê lụa, sáng tác : nhạc sĩ Nhật Lai). Và cứ như thế, giữa thanh âm của cánh bay, guồng suốt, giữa sắc vàng óng ánh của tơ lụa và giữa tấm lòng chân chất, đôn hậu của con người nơi đây, chắc hẳn rồi ai cũng sẽ rạo rực trong lòng một niềm tin cổ tích rằng, người con gái trong lời hát kia không ở đâu xa, mà đang ở đây, trên chính quê hương Phùng Xá này!