1. Gan nhiễm mỡ độ I là gì?
Gan nhiễm mỡ độ I là mức độ nhẹ nhất của bệnh gan nhiễm mỡ. Trên siêu âm, bác sĩ có thể thấy gan tăng âm nhẹ do trong tế bào gan bắt đầu tích tụ mỡ, nhưng chưa có dấu hiệu viêm hoặc xơ hóa. Giai đoạn này còn được gọi là gan nhiễm mỡ đơn thuần.
Phần lớn người bệnh ở mức độ này chưa cần dùng thuốc điều trị. Biện pháp quan trọng nhất là thay đổi lối sống: Điều chỉnh chế độ ăn, tăng cường vận động, kiểm soát cân nặng và tránh rượu bia.
Gan nhiễm mỡ độ I là mức độ nhẹ nhất của bệnh gan nhiễm mỡ.
2. Khuyến cáo y khoa
Theo Hiệp hội Gan Hoa Kỳ (AASLD, 2018), nền tảng điều trị gan nhiễm mỡ không do rượu là thay đổi lối sống. Hiện chưa có thuốc nào được khuyến cáo cho thể gan nhiễm mỡ đơn thuần, tức là chưa có viêm hoặc xơ hóa gan.
Tương tự, Hiệp hội Gan – Tiêu hóa châu Âu (EASL, 2016) cũng cho rằng thuốc chỉ nên dùng cho những trường hợp viêm gan thoái hóa mỡ có xơ hóa (NASH). Với gan nhiễm mỡ đơn thuần, thay đổi chế độ sinh hoạt là đủ để kiểm soát bệnh.
Điều đó có nghĩa là đến nay không có hướng dẫn y khoa chính thống nào khuyến cáo dùng thuốc hay thực phẩm bổ gan cho gan nhiễm mỡ độ I.
3. Vì sao không nên tự ý dùng thuốc bổ gan?
- Thiếu bằng chứng khoa học: Hiện chưa có loại thuốc hay thực phẩm bổ sung nào được chứng minh có khả năng làm tan mỡ trong gan.
- Nguy cơ tiềm ẩn: Phần lớn sản phẩm "bổ gan, giải độc" trên thị trường là thực phẩm chức năng, không phải thuốc, nên chưa được kiểm chứng đầy đủ về hiệu quả và độ an toàn lâu dài.
- Tác dụng ngược: Một số thảo dược như cây kế sữa, cà gai leo, diệp hạ châu… có nghiên cứu bước đầu cho thấy lợi ích bảo vệ tế bào gan, nhưng bằng chứng còn hạn chế. Nếu sử dụng sai liều hoặc sản phẩm kém chất lượng, chúng có thể gây độc cho gan, đặc biệt ở người đã có tổn thương gan từ trước.
Gan nhiễm mỡ độ I thường không gây triệu chứng rõ ràng và có thể hồi phục hoàn toàn nếu thay đổi lối sống đúng cách. Vì vậy, việc dùng thuốc bổ gan không những không cần thiết mà đôi khi còn phản tác dụng.
Không nên tự ý dùng thuốc bổ gan.
4. Cách chăm sóc gan hiệu quả nhất là thay đổi lối sống
Các nghiên cứu cho thấy chỉ cần giảm 5 - 10% cân nặng có thể giúp giảm đáng kể lượng mỡ trong gan và cải thiện men gan. Một số khuyến nghị cụ thể gồm:
- Chế độ ăn uống hợp lý: Giảm thực phẩm chứa nhiều tinh bột tinh chế như cơm trắng, bánh mì trắng, đồ ngọt; hạn chế rượu, bia và nước ngọt có ga; ăn nhiều rau xanh, trái cây tươi, cá biển và dầu thực vật giàu omega-3.
- Tăng cường vận động: Tập thể dục ít nhất 150 phút mỗi tuần (ví dụ đi bộ nhanh 30 phút mỗi ngày, 5 ngày/tuần); duy trì vòng eo dưới 90 cm ở nam và 80 cm ở nữ.
- Theo dõi định kỳ: Kiểm tra men gan, đường huyết và mỡ máu 6 -12 tháng một lần; siêu âm gan định kỳ nếu có yếu tố nguy cơ như béo phì, tiểu đường hoặc rối loạn lipid máu.
Gan nhiễm mỡ độ I không phải là bệnh lý nguy hiểm và thường có thể kiểm soát được mà không cần thuốc. Chưa có bằng chứng cho thấy các sản phẩm bổ gan hay giải độc gan có thể thay thế được việc điều chỉnh lối sống.
Điều quan trọng nhất là duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, vận động thường xuyên và hạn chế rượu bia. Lối sống khoa học chính là thuốc bổ gan tự nhiên và hiệu quả nhất, không chỉ giúp gan khỏe mạnh mà còn phòng ngừa được nhiều bệnh lý tim mạch, tiểu đường và béo phì.
Mời xem thêm video được quan tâm:
Chế độ ăn phù hợp cho người bệnh gan nhiễm mỡ | SKĐS
