Việt Nam đã đạt được nhiều tiến bộ đáng kể trong việc cải thiện sức khỏe bà mẹ và trẻ em trong những thập kỷ gần đây. Tuy nhiên, đối với phụ nữ và trẻ em thuộc các dân tộc thiểu số vẫn thường phải đối mặt với những rào cản lớn hơn trong việc tiếp cận các dịch vụ y tế chất lượng, dẫn đến tỷ lệ tử vong mẹ và trẻ sơ sinh cao hơn, cũng như tình trạng suy dinh dưỡng ở trẻ em.
Trước bối cảnh đó, Chính phủ Việt Nam đã ban hành nhiều chính sách đặc biệt nhằm hỗ trợ phụ nữ dân tộc thiểu số sinh con, trong đó nổi bật những năm gần đây là Dự án 8 "Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em" (gọi tắt là Dự án 8) thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: 2021 - 2025.
Gói chính sách hỗ trợ phụ nữ dân tộc thiểu số sinh đẻ an toàn và chăm sóc sức khỏe trẻ em đã trang bị thông tin, kiến thức chăm sóc sức khỏe cho bà mẹ trong thời gian thai kỳ cho phụ nữ dân tộc thiểu số.
Trong khuôn khổ triển khai Dự án 8 giai đoạn I từ năm 2021 - 2025, gói chính sách hỗ trợ phụ nữ dân tộc thiểu số sinh đẻ an toàn và chăm sóc sức khỏe trẻ em được triển khai trên địa bàn 10 tỉnh , thành cũ trước khi sáp nhập bao gồm: Gia Lai, Kon Tum, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Yên Bái, Lào Cai, Hà Giang, Lai Châu, Sơn La, Điện Biên.
Đây là những địa bàn có đông người dân tộc thiểu số và có tỷ lệ sinh con tại nhà cao hơn mức trung bình của cả nước dựa trên kết quả Điều tra thực trạng kinh tế xã hội 53 dân tộc thiểu số Việt Nam năm 2019 của Tổng cục thống kê.
Để thực hiện có hiệu quả 4 gói chính sách hỗ trợ phụ nữ sinh đẻ an toàn và chăm sóc sức khỏe trẻ em, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam đã đề xuất bổ sung đầy đủ gói chính sách hỗ trợ chế độ cho bà mẹ đi khám thai trong Thông tư 55/2023/TT-BTC.
Đồng thời bổ sung quy định hỗ trợ gói vật tư chăm sóc khi sinh đối với trường hợp bà mẹ sinh từ 2 bé trở lên (trong một lần sinh). Phối hợp với Bộ Y tế tổ chức 08 chuỗi sự kiện truyền thông vận động phụ nữ sinh đẻ an toàn và chăm sóc sức khoẻ trẻ em với sự tham gia của hơn khoảng 2.000 hội viên, phụ nữ tại tại 8 tỉnh có tỷ lệ sinh con tại nhà cao.
Một buổi tập huấn kiến thức làm mẹ an toàn và chăm sóc sức khỏe trẻ em cho phụ nữ dân tộc thiểu số tại tỉnh Hà Giang (cũ).
Tại địa phương, Hội Liên hiệp Phụ nữ các cấp đã chủ động phối hợp với ngành Y tế cùng cấp triển khai 4 gói hỗ trợ; nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ Hội, cán bộ y tế cấp xã, nhân viên y tế thôn bản, chi hội trưởng phụ nữ và đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động phụ nữ làm mẹ an toàn; xây dựng các tài liệu cụ thể hướng dẫn của Trung ương và tuyên truyền đến bà mẹ, ông bố; thực hiện kiểm tra, giám sát, hướng dẫn, hỗ trợ tháo gỡ vướng mắc trong triển khai gói hỗ trợ tại địa phương.
Theo báo cáo của Hội Liên hiệp Phụ nữ 10 tỉnh địa bàn triển khai 4 gói hỗ trợ, tính đến nay các tỉnh đã chi trả chế độ 4 gói hỗ trợ cho gần 7.000 bà mẹ với tổng kinh phí hỗ trợ khoảng 9 tỷ đồng; 5/10 tỉnh đạt và vượt chỉ tiêu "80% phụ nữ thuộc nhóm dân tộc có tỷ lệ sinh con tại nhà cao được tuyên truyền, vận động, tư vấn kiến thức và tiếp cận với dịch vụ sinh đẻ an toàn".
Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam Nguyễn Thị Minh Hương cho biết: “Thời gian tới, trong giai đoạn 2026 - 2030, Dự án 8 tiếp tục triển khai 4 nội dung, mục tiêu vẫn là nâng cao nhận thức và thay đổi định kiến giới cùng với việc chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho phụ nữ và trẻ em, để có thể thực hiện được các mục tiêu bình đẳng giới.
Về đối tượng thì không chỉ là phụ nữ và trẻ em mà là những người dân sinh sống tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi nhưng ưu tiên đối tượng là phụ nữ và trẻ em trong hộ nghèo, hộ cận nghèo, nạn nhân bị mua bán trở về, nạn nhân bị bạo lực gia đình và người khuyết tật.
Bên cạnh đó thì còn có các nhóm đối tượng khác như cán bộ trong hệ thống chính trị già, làng trưởng bản, chức sắc tôn giáo, rồi cán bộ hội cán bộ tham gia vào các mô hình dự án, rồi các tổ hợp tác hợp tác xã do phụ nữ làm chủ”.
