Tại cuộc tổng điều tra dinh dưỡng năm 2009 – 2010 của Viện Dinh dưỡng và Quỹ Nhi đồng Liên Hiệp Quốc cho thấy tỷ lệ thiếu máu của phụ nữ tuổi sinh đẻ Việt Nam là 28,8% - 36,5%. Nguyên nhân phổ biến nhất của thiếu máu là thiếu sắt
Đây là thông tin được PGS.TS Nguyễn Thị Lâm- nguyên Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia trình bày tại buổi tập huấn “Sử dụng đúng cách các chế phẩm bổ sung sắt và axit folic” do Hội bác sĩ gia đình TP. Hồ Chí Minh tổ chức.
Theo PGS. TS Nguyễn Thị Lâm, thiếu máu, thiếu sắt bắt nguồn từ nguyên nhân chế độ ăn ít chất sắt, cơ thể thay đổi, đường tiêu hóa gặp vấn đề, mất máu…
Thiếu máu, thiếu sắt cũng có thể gặp ở các giai đoạn trẻ em và thanh thiếu niên đang phát triển, phụ nữ mang thai và cho con bú, nhu cầu sắt tăng và sản xuất hồng cầu tăng.
“Tình trạng này còn có nguyên nhân khi gặp các bất thường đường tiêu hóa hoặc một số loại thuốc uống tác động đường tiêu hóa cũng có thể làm thay đổi sự hấp thu sắt và dẫn đến thiếu máu thiếu sắt. Ngoài ra, mất máu cũng khiến người bình thường thiếu sắt. Những trường hợp mất máu là do chảy máu đường ruột, chảy máu kinh nguyệt hoặc chấn thương”- PGS. TS Nguyễn Thị Lâm bày tỏ.
PGS.TS Nguyễn Thị Lâm cũng cho hay, mỗi người có thể có các dấu hiệu khác nhau. Nhưng nếu gặp phải các dấu hiệu như da nhợt nhạt, thiếu sắc; hay cáu gắt; thiếu năng lượng hoặc mệt mỏi; tăng nhịp tim… người bệnh cần đến gặp bác sĩ để được khám và điều trị kịp thời.
Theo các chuyên gia, nếu thai phụ thiếu máu, thiếu sắt có thể dễ bị sẩy thai, nhau tiền đạo, nhau bong non, tăng huyết áp thai kỳ, con sinh ra có thể nhẹ cân, non tháng...
Nếu không điều trị thiếu máu thiếu sắt, trẻ có thể sẽ chậm phát triển tâm thần vận động, giảm tập trung, nhanh nhẹn và ảnh hưởng đến học tập. Đối với thai phụ, thiếu máu, thiếu sắt có thể dễ bị sẩy thai, nhau tiền đạo, nhau bong non, tăng huyết áp thai kỳ, con sinh ra có thể nhẹ cân, non tháng...
Để khắc phục tình trạng này, PGS. TS Nguyễn Thị Lâm cho biết người dân đặc biệt là những bà mẹ đang mang thai, trẻ em cần có chế độ ăn giàu chất sắt. Theo đó, các thực phẩm giàu chất sắt gồm thịt (thịt bò, thịt lợn, thịt cừu…), gan và các loại nội tạng khác; gia cầm (gà, vịt); thủy hải sản (tôm, cua, sò, cá mòi, cá cơm); rau (bông cải xanh, cải xoăn…); các loại đậu (đậu xanh, đậu Hà Lan…), bánh mì nguyên cám, trứng, nho khô…
“Sắt là yếu tố cần thiết tạo nên hemoglobin của hồng cầu, do đó, người dân nên dùng viên sắt gluconate (thuộc nhóm sắt hữu cơ) giúp hấp thu nhanh qua ruột và ít gây táo bón”, PGS . TS Nguyễn Thị Lâm nhấn mạnh.
PGS. TS Nguyễn Thị Lâm cũng đưa ra thông tin Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) đã thống kê, nhu cầu sắt của phụ nữ có thai cần 27mg/ngày; Nữ (14 – 18 tuổi) cần 15mg/ngày; Nữ (19 – 50 tuổi) cần 18mg/ngày. Nếu viên bổ sung chỉ có thành phần sắt đơn thuần, cơ thể có khả năng không hấp thu đủ lượng sắt cần thiết.
“Vì vậy, để đạt hiệu quả tối ưu khi sử dụng viên sắt, người tiêu dùng nên lựa chọn một số sản phẩm có thể bổ sung thêm trong viên sắt là: Vitamin B12; Vitamin C; Sorbitol: giảm tình trạng táo bón do sắt (tình trạng rất hay gặp khi uống viên bổ sung sắt); Các nguyên tố vi lượng khác: đồng, mangan giúp kích thích quá trình sử dụng sắt và là chất xúc tác cho việc tạo thành hemoglobin (Hb); Axít folic 9vitamin B9)”- PGS. TS Nguyễn Thị Lâm khuyến cáo.
