Ngày 1/7, 1 máy bay không người lái (UAV) của Nga phát hiện 6 máy bay chiến đấu Sukhoi Su-27 của Không quân Ukraine được bố trí công khai trên đường băng tại Căn cứ Không quân Mirgorod, thuộc Lữ đoàn Không quân Chiến thuật 831, cách biên giới khoảng 150 km về phía tây nam ở miền trung Ukraine.
Một chiếc máy bay F-16 được nhìn thấy sau khi trượt khỏi đường băng, ngày 11/5/2022, tại Sân bay khu vực Sioux Falls. (Nguồn: Army Recognition)
Tận dụng cơ hội, Nga đã phóng 1 tên lửa đạn đạo Iskander, phá hủy 2 máy bay chiến đấu và làm hư hại 4 máy bay còn lại.
Ngày 2/7, 1 UAV của Nga theo dõi Căn cứ Không quân Poltava, nằm phía đông Mirgorod và cách biên giới 160 km. Sau nhiều giờ theo dõi, 1 tên lửa Iskander đã tấn công, làm hư hại 1 trực thăng tấn công Mil Mi-24 của Quân đội Ukraine.
Mặc dù Lữ đoàn tấn công Sofa phủ nhận số lượng máy bay bị hư hại mà Nga tuyên bố, họ thừa nhận rằng UAV đã hoạt động trên Mirgorod trong thời gian dài và gây ra tổn thất. Điều này đặt ra câu hỏi: Tại sao hệ thống phòng không của Ukraine không nhắm mục tiêu vào UAV vào cả 2 ngày đó?
UAV Albatros 5 với hệ thống máy phóng. (Nguồn: TASS )
UAV của Nga có thể sở hữu công nghệ tàng hình tiên tiến về tần số vô tuyến, hình ảnh và âm thanh, khiến chúng khó bị phát hiện và nhắm mục tiêu. Một loại UAV thường được sử dụng là Albatros M5. Với sải cánh 3,3 mét, Albatros M5 có thể bay trong 4,5 giờ, đạt độ cao tối đa 5 km và có phạm vi hoạt động 300 km, với thời gian chuẩn bị bay không quá 10 phút.
Kể từ mùa thu 2023, các cuộc tấn công của Nga vào các căn cứ của Ukraine đã tăng cường, gây ra tổn thất đáng kể cho Không quân Ukraine. Các cuộc tấn công này đã phá hủy 2 máy bay chiến đấu Su-27, 2 máy bay MiG-29, 1 máy bay tấn công Su-25 và có thể là một trực thăng Mi-24.
Tần suất và mức độ thành công của các cuộc đột kích này đã đặt ra lo ngại về sự thiếu hụt hệ thống phòng không hiệu quả, khiến các căn cứ của Ukraine dễ bị tấn công.
Máy bay SU-27 của Ukraine bị rơi vào tháng 2.2022. (Nguồn: OSINT )
Bà nghị sĩ Mariana Bezuhla đã chỉ trích việc thiếu nơi trú ẩn và hệ thống phòng không yếu kém tại các sân bay Ukraine, cảnh báo rằng F-16 có thể trở thành mục tiêu mới của Nga. Bà cũng đặt câu hỏi liệu cơ sở hạ tầng cần thiết cho các máy bay chiến đấu này đã được chuẩn bị đầy đủ hay chưa.
Khi chiến dịch quân sự bắt đầu vào tháng 2/2022, Không quân Ukraine có khoảng 125 máy bay chiến đấu, bao gồm Su-27, Su-25 và MiG-29. Tuy nhiên, sau 28 tháng giao tranh dữ dội, Không quân nước này đã mất khoảng 90 máy bay.
Để bù đắp tổn thất, Ukraine tìm kiếm sự hỗ trợ từ các đồng minh và kho dự trữ, với mục tiêu duy trì khả năng hoạt động cho đến khi nhận được máy bay chiến đấu do phương Tây cung cấp. Lực lượng dự kiến sẽ được trang bị 85 tiêm kích Lockheed Martin F-16 và có thể là hàng chục Dassault Mirage 2000.
Mối lo ngại lớn nhất là khả năng phòng thủ của những chiếc F-16 mới này trước các cuộc tấn công bằng UAV và tên lửa của Nga.
Để giảm thiểu rủi ro, Ukraine đang thực hiện các biện pháp phòng ngừa như xây dựng hầm chứa máy bay kiên cố và có thể lưu trữ một số máy bay tại các căn cứ nước ngoài.
Hiệu quả của những nỗ lực này vẫn cần được kiểm chứng trong các tình huống thực tế.
