Dù hiện tại những hiện tượng này gây ra các thay đổi thời tiết cực đoan, nghiên cứu cho thấy trong quá khứ, chúng từng mạnh mẽ hơn nhiều.
Mô hình cho thấy hiện tượng El Nino ở Nam bán cầu, xuất hiện hồi tháng 8/2023, đã ảnh hưởng đến thời tiết trong thời gian dài hơn nhiều so với dự đoán ban đầu. (Nguồn: NOAA)
El Nino, nghĩa là "Cậu bé" trong tiếng Tây Ban Nha và La Nina, nghĩa là "Cô bé", đại diện cho hai pha của chu kỳ Dao động Nam (ENSO), liên quan đến sự biến đổi nhiệt độ nước biển ở vùng xích đạo Thái Bình Dương.
Bình thường, gió mậu dịch thổi từ Nam Mỹ về phía tây, mang theo nước ấm đến châu Á. Tuy nhiên, khi El Nino và La Nina xuất hiện, chúng làm thay đổi hướng của luồng phản lực, gây ra những biến động thời tiết trên toàn cầu.
El Nino thường mang đến thời tiết nóng và khô hơn cho tây bắc nước Mỹ, trong khi phía nam lại hứng chịu lượng mưa nhiều hơn. Ngược lại, La Nina dẫn đến khô hạn ở miền nam Mỹ, gây hạn hán và mùa đông khắc nghiệt hơn ở tây bắc. Những tác động này không chỉ giới hạn ở Mỹ mà còn ảnh hưởng đến nhiều khu vực khác trên thế giới. Ví dụ, La Nina có thể gây ra hạn hán ở Đông Phi và tăng cường độ gió mùa ở Nam Á.
Nghiên cứu từ Đại học Duke còn chỉ ra rằng trong quá khứ, El Nino và La Nina không chỉ mạnh mẽ hơn mà còn phụ thuộc vào hai yếu tố chính: cấu trúc nhiệt của đại dương và sự tác động của gió bề mặt.
Giáo sư Shineng Hu, chuyên gia về động lực học khí hậu tại Đại học Duke, giải thích rằng nghiên cứu trước đây thường tập trung vào nhiệt độ đại dương mà chưa chú trọng đầy đủ đến vai trò của gió bề mặt – yếu tố có thể tăng cường hoặc làm suy yếu các hiện tượng thời tiết như El Nino và La Nina.
Để tái hiện lại quá khứ, nhóm nghiên cứu đã sử dụng mô hình mô phỏng từ Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi Khí hậu (IPCC), giúp phục dựng lại các điều kiện thời tiết từ 250 triệu năm trước. Kết quả cho thấy rằng trong quá khứ, dao động của El Nino và La Nina mạnh hơn nhiều so với hiện tại.
Nghiên cứu này không chỉ giúp hiểu rõ hơn về khí hậu trong quá khứ, mà còn đưa ra những dự báo quan trọng cho tương lai trong bối cảnh biến đổi khí hậu hiện nay. Một số nghiên cứu trước đây đã gợi ý rằng El Nino và La Nina có thể trở nên dữ dội hơn khi nhiệt độ toàn cầu tiếp tục gia tăng.
Giáo sư Hu nhấn mạnh: "Nếu muốn dự báo chính xác về tương lai, chúng ta cần phải hiểu sâu về quá khứ khí hậu". Sự thay đổi trong cấu trúc nhiệt đại dương và gió khí quyển sẽ tiếp tục ảnh hưởng mạnh mẽ đến thời tiết toàn cầu trong nhiều năm tới.
