Ðề xuất hai phương án xử lý tài sản không giải trình được nguồn gốc

Đề xuất hai phương án xử lý tài sản bất minh

Dự án Luật PCTN (sửa đổi) đề xuất hai phương án. Theo đó, phương án 1, đối với những trường hợp kê khai không trung thực, không giải trình được một cách hợp lý về nguồn gốc của tài sản, thu nhập chênh lệch hoặc tăng thêm thì sẽ bị thu thuế thu nhập cá nhân theo quy định của pháp luật về thuế. Phương án 2, những trường hợp kê khai không trung thực, không giải trình được một cách hợp lý về nguồn gốc của tài sản, thu nhập chênh lệch hoặc tăng thêm thì sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính với mức phạt tiền bằng 45% giá trị của phần tài sản, thu nhập chênh lệch hoặc tăng thêm.

Đối với cả 2 phương án, Dự án Luật đều quy định người bị thu thuế hoặc bị xử phạt hành chính có quyền khiếu nại hoặc khởi kiện tại tòa án hành chính về kết luận xác minh tài sản, thu nhập. Việc thu thuế hay xử phạt hành chính đều không loại trừ trách nhiệm hình sự nếu các cơ quan có thẩm quyền chứng minh tài sản đó do phạm tội mà có. Theo Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp (UBTP) của Quốc hội Lê Thị Nga, UBTP cho rằng, Dự án Luật đã bổ sung quy định xử lý đối với loại tài sản, thu nhập này là cần thiết. Đối với tài sản tham nhũng, tài sản có nguồn gốc bất hợp pháp (do phạm tội, do vi phạm pháp luật mà có) thì tùy từng trường hợp, pháp luật hiện hành đã có quy định cụ thể để xử lý hình sự hoặc xử lý vi phạm hành chính bằng hình thức thu hồi, trả lại cho chủ sở hữu hoặc tịch thu sung công...

Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga trình bày Báo cáo thẩm tra Dự án Luật Phòng chống tham nhũng (sửa đổi).

Tuy nhiên, về phương án xử lý tài sản, thu nhập không giải trình được một cách hợp lý về nguồn gốc vẫn có những quan điểm khác nhau. “Đây là lần đầu tiên chúng ta đặt vấn đề xử lý tài sản không giải trình được hợp lý về nguồn gốc và là vấn đề lớn, có liên quan đến quyền sở hữu tài sản là quyền cơ bản của công dân được Hiến định, nên việc xử lý theo phương án nào cần được cân nhắc rất thận trọng, có bước đi phù hợp để vừa đáp ứng yêu cầu PCTN, vừa bảo đảm quyền cơ bản của công dân”- Chủ nhiệm Lê Thị Nga nói.

Trong cơ quan thẩm tra cũng có các quan điểm khác nhau. Loại ý kiến thứ nhất tán thành với phương án 1 của Dự án Luật và cho rằng, đối với tài sản, thu nhập mà người có nghĩa vụ kê khai không giải trình được một cách hợp lý về nguồn gốc, nhưng Nhà nước cũng chưa chứng minh được tài sản này có nguồn gốc bất hợp pháp thì trước mắt, có thể coi đây là các khoản thu nhập phát sinh mà người kê khai chưa nộp thuế và buộc họ phải nộp thuế là phù hợp trong điều kiện hiện nay. Loại ý kiến thứ hai tán thành với phương án 2 của Dự án Luật. Phương án này thể hiện chế tài nghiêm khắc của Nhà nước đối với cán bộ, công chức, viên chức vi phạm nghĩa vụ kê khai tài sản, thu nhập; khắc phục tính hình thức trong kê khai tài sản, thu nhập thời gian qua.

Ngăn chặn việc thành lập doanh nghiệp “sân sau” để tham nhũng

Thẩm tra dự án Luật PCTN sửa đổi, UBTP cho rằng, đây là một dự án luật hết sức quan trọng, tác động đến nhiều mặt của đời sống xã hội nên một số nội dung lớn, phức tạp, còn nhiều ý kiến khác nhau cần được đánh giá, cân nhắc kỹ lưỡng để đảm bảo vừa nâng cao hiệu quả công tác PCTN, khắc phục được những hạn chế trong thực tiễn thi hành luật, vừa phù hợp với điều kiện kinh tế, văn hóa, xã hội nước ta, bảo đảm tính khả thi...

Với các vấn đề cụ thể, đa số ý kiến UBTP tán thành với việc mở rộng phạm vi điều chỉnh của dự thảo Luật ra khu vực ngoài nhà nước vì cho rằng, trên thực tế, tình hình tham nhũng khu vực ngoài nhà nước đã và đang xuất hiện, ảnh hưởng bất lợi đến các hoạt động cạnh tranh lành mạnh, ảnh hưởng đến môi trường đầu tư, kinh doanh, cản trở hiệu quả của công tác PCTN khu vực nhà nước. UBTP tán thành mở rộng phạm vi áp dụng đối với công ty đại chúng, tổ chức tín dụng; các tổ chức xã hội do Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Nội vụ hoặc Chủ tịch UBND cấp tỉnh quyết định thành lập hoặc phê duyệt điều lệ, thường xuyên huy động các khoản đóng góp của nhân dân để hoạt động từ thiện (bỏ quy định áp dụng đối với quỹ đầu tư).

UBTP cũng tán thành việc mở rộng phạm vi áp dụng của dự thảo Luật. Đồng thời, cần có sự kiểm soát chặt chẽ để tránh việc người có thẩm quyền lợi dụng chức vụ được giao hoặc thành lập doanh nghiệp “sân sau” để tham nhũng. Quy định này còn có tác động lớn đến sự phát triển bền vững của nền kinh tế, thúc đẩy hiệu quả PCTN trong khu vực nhà nước.

Đại biểu Phạm Tất Thắng.

Trong Quy định số 01-QĐ/TW mới đây đã quy định UBKT có thể yêu cầu đảng viên không được xuất cảnh nếu đảng viên có dấu hiệu tham nhũng và có biểu hiện bỏ trốn, xin ông cho biết ý kiến về vấn đề này ?

ĐB Phạm Tất Thắng: UBKT là cơ quan chuyên môn của Đảng có chức năng kiểm tra và xử lý đảng viên cũng như tổ chức Đảng có dấu hiệu vi phạm rồi tiến hành xem xét kỷ luật trong Đảng. Với chức năng nhiệm vụ như vậy việc UBKT được tăng thêm thẩm quyền trong cuộc đấu tranh PCTN hiện nay là một việc làm cần thiết.

Với yêu cầu của công cuộc PCTN đang được đẩy lên cao, đòi hỏi các cơ quan chuyên môn của Đảng, trong đó cơ quan chuyên môn trực tiếp là UBKT cần phải được tăng thêm thẩm quyền để kịp thời phát hiện, ngăn chặn cũng như có xử lý nhất định đối với đảng viên và tổ chức Đảng khi UBKT thấy dấu hiệu vi phạm. Điều này để đảm bảo công tác nghiên cứu, xem xét đánh giá cũng như đề xuất xử lý từ phía Đảng và chính quyền được thấu đáo và triệt để.

Tổ chức Đảng, đảng viên bao che cho những cán bộ đảng viên có những hành vi tham nhũng thì UBKT cũng có quyền xử lý nghiêm, việc tăng thẩm quyền này có tác dụng gì, thưa ông?

ĐB Phạm Tất Thắng: Đảng viên mà tham nhũng thì rõ ràng vi phạm kỷ luật Đảng, pháp luật của Nhà nước. Với hành vi vi phạm như vậy thì không chỉ là tổ chức Đảng, mà bất kỳ một người dân nào cũng phải có trách nhiệm phát hiện và tố cáo. Còn với đảng viên thì đương nhiên trách nhiệm đó cao hơn, nếu không tích cực tham gia công tác PCTN mà còn có biểu hiện bao che cho những hành vi sai trái rõ ràng là hành vi vi phạm và cần được xử lý nghiêm. Do đó, tăng thẩm quyền cho UBKT, xử lý những tổ chức cá nhân bao che cho hành vi vi phạm trong đó có những vi phạm về tham nhũng là rất cần thiết.

Trân trọng cảm ơn ông!