Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, ngày 16/6, Quốc hội thảo luận ở hội trường về Dự án Bộ luật Hình sự (sửa đổi). Các đại biểu (ĐB) tán thành với việc sửa đổi Bộ luật Hình sự, nhiều quy định trong dự thảo đã thể hiện tư tưởng tiến bộ, đúng tinh thần, định hướng cải cách tư pháp, đáp ứng yêu cầu bảo đảm quyền con người theo Hiến pháp năm 2013. Cùng đó, đa số ý kiến đề nghị không bỏ hình phạt tử hình đối với các tội: chống loài người, phá hoại hòa bình, tội phạm chiến tranh; vận chuyển trái phép chất ma túy; tham nhũng; phá hủy công trình, phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia.
Tội phạm tham nhũng, ma túy kiên quyết không bỏ án tử hình
Theo ĐB Đỗ Ngọc Niễn (Bình Thuận), không thể cho tội phạm tham nhũng dùng tiền đổi mạng. Tham nhũng đang đe dọa sự tồn vong của chế độ nhưng hiện nay việc phòng chống lại chưa quyết liệt, kết quả chưa cao. Lý ra cần có hình phạt nghiêm khắc hơn nhưng chúng ta lại làm ngược lại. Nếu làm vậy là khuyến khích tham nhũng, bỏ án tử hình với tham nhũng, xã hội sẽ loạn và nhân dân sẽ không tha thứ cho chúng ta. ĐB Niễn cũng cho rằng không được bỏ án tử hình với tội danh buôn bán vận chuyển ma túy. ĐB Niễn cho rằng: “Ma túy công đoạn phải là sản xuất, vận chuyển và tiêu thụ. Không có công đoạn vận chuyển thì không thể có hàng trăm, hàng nghìn kg ma túy từ nơi sản xuất đến nơi tiêu thụ. Ma túy không tự nó di chuyển được mà phải do con người và phương tiện mang đi, tức là có hoạt động vận chuyển. Đây là khâu quan trọng trong hành trình tội ác, là khâu quyết định để ma túy có thể xâm nhập vào Việt Nam. Bỏ tử hình với tội danh này, đồng nghĩa với khuyến khích, dung túng cho cái ác, mở đường cho ma túy vô tư xâm nhập Việt Nam.
Đề cập về loại tội phạm ma túy, tội phạm chống loài người, phá hoại hòa bình, tội phạm chiến tranh, ĐB Tô Văn Tám (Kon Tum) cho rằng, tội phá hoại hòa bình, tội gây chiến tranh xâm lược, tội phạm chiến tranh, đây là những tội phạm hết sức nguy hiểm và gây hậu quả to lớn. Một cuộc chiến tranh gây ra thiệt hại vô cùng to lớn về người và tài sản. Hơn nữa, đây cũng là vấn đề mang yếu tố chính trị, khi chúng ta đã, đang và sẽ tham gia có trách nhiệm vào hòa bình và an ninh thế giới. Những quy định như vậy được coi như là tuyên bố chính trị của Nhà nước ta đối với việc giữ gìn hòa bình và an ninh thế giới. Bởi vậy, cần cân nhắc kỹ và thật cẩn trọng khi loại bỏ hình phạt tử hình đối với loại tội phạm này.
Đồng tình với quan điểm này, ĐB Trần Thị Dung (Điện Biên) cho rằng, bỏ tội tử hình đối với tội danh nào cần phải cân nhắc. Trong bối cảnh hiện nay, nhiều vụ án vận chuyển trái phép chất ma túy với số lượng rất lớn, thủ đoạn tinh vi, cấu kết chặt chẽ và thường trang bị vũ khí sẵn sàng chống trả các lực lượng chức năng. Đã có nhiều cán bộ chiến sĩ công an, biên phòng hy sinh trong cuộc chiến khốc liệt này. Vì vậy, cần tiếp tục quy định hình phạt tử hình đối với tội này.
Cân nhắc kỹ việc không tử hình người phạm tội trên 70 tuổi
Liên quan đến vấn đề quy định loại trừ áp dụng hình phạt tử hình đối với người từ 70 tuổi trở lên, bên cạnh một số ý kiến ủng hộ quy định trên thì nhiều ý kiến cho rằng trong khi tuổi thọ trung bình của Việt Nam đã được nâng cao, trình độ dân trí và đời sống vật chất ngày càng được cải thiện, người ở độ tuổi 70 nhìn chung vẫn còn khả năng về sức khỏe và là những người có vốn hiểu biết, nhận thức và kinh nghiệm. ĐB Triệu Là Pham (Hà Giang) nêu quan điểm, dẫu biết quy định theo hướng này là chính sách nhân đạo với người đến tuổi thượng thọ, nhưng tôi thấy chưa hợp lý vì thực tế, nhiều người ở độ tuổi này vẫn phạm tội rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng, còn có thể là người cầm đầu các tổ chức tội phạm. Nếu bỏ sẽ rất nguy hiểm cho xã hội.
ĐB Trần Thị Dung cũng nhấn mạnh, tử hình là hình phạt nghiêm khắc nhất, tước bỏ quyền được sống của con người, chỉ áp dụng với người phạm tội gây ra hậu quả đặc biệt nghiêm trọng. Đồng tình với dự thảo về việc giảm án tử hình, nhưng đại biểu đề nghị cân nhắc kỹ việc không tử hình người phạm tội trên 70 tuổi, vì thực tế có nhiều bị cáo phạm tội nghiêm trọng khi tuổi đã cao. Cùng quan điểm, ĐB Trương Thái Hiền (Kiên Giang) cho rằng, đối với người trên 70 tuổi nếu phạm tội nghiêm trọng cũng phải tử hình. “Vì thực tế, hiện nay nhiều người độ tuổi từ 70 còn rất khỏe, có người còn rất thích hưởng thụ. Khi họ phạm tội là gây án rất nghiêm trọng. Đề nghị phải tử hình đối với người 70 tuổi trở lên để răn đe, làm nghiêm trật tự xã hội”, ĐB Hiền nhấn mạnh. Ngoài ra, nhiều ĐB băn khoăn, nếu quy định không áp dụng, không thi hành án tử hình đối với người bị kết án từ 70 tuổi trở lên có thể dẫn đến việc lợi dụng để trì hoãn, trốn tránh sự trừng phạt, không bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật.
Cũng tại phiên thảo luận, các ĐB cũng phân tích tình hình thực tế hiện nay về tình trạng người chưa thành niên phạm tội có diễn biến phức tạp, có xu hướng gia tăng cả về số lượng và tính chất, mức độ nghiêm trọng, các ĐB cho rằng nếu thu hẹp hơn phạm vi chịu trách nhiệm hình sự như trong Dự thảo Luật sẽ bỏ lọt nhiều tội phạm, khó đảm bảo yêu cầu đấu tranh phòng chống tội phạm. Vì vậy, nhiều ĐB thống nhất quan điểm là không tăng và hạ độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự mà giữ nguyên độ tuổi như hiện nay. Cùng với đó, sẽ vận dụng các biện pháp khác áp dụng trong luật, để vừa giáo dục, kết hợp tuyên truyền phổ biến pháp luật cho thế hệ trẻ tuổi vị thành niên, nhưng cũng đảm bảo tính răn đe theo đúng tinh thần của Hiến pháp năm 2013.
Anh Tuấn - Hoàng Dương
