Bệnh gút (còn gọi là thống phong) là một bệnh với những cơn viêm khớp xương tái diễn cấp tính do sự kết đọng của tinh thể muối urat trong khớp xương. Khớp xương hay bị bệnh gút nhất là khớp bàn ngón chân cái.
Allopurinol là một trong những thuốc thiết yếu được sử dụng trong điều trị gút. Thuốc có tác dụng làm giảm sự sản xuất uric acid trong cơ thể. Do làm giảm nồng độ của acid uric cả trong huyết thanh và nước tiểu ở dưới giới hạn độ tan, alopurinol ngăn ngừa hoặc làm giảm sự lắng đọng urat, do đó ngăn ngừa sự xảy ra hoặc tiến triển của cả viêm khớp trong bệnh gút và bệnh thận do urat. Ở bệnh nhân bị gút mạn tính, alopurinol có thể ngăn ngừa hoặc làm giảm sự hình thành sạn urat (hạt tophi) và các thay đổi mạn tính ở khớp. Sau vài tháng điều trị, làm giảm tần suất của các cơn gút cấp, làm giảm nồng độ urat trong nước tiểu, ngăn ngừa hoặc giảm sự hình thành của sỏi acid uric hoặc calci oxalat ở thận. Do thuốc không có tác dụng giảm đau và chống viêm nên không dùng trong điều trị các đợt gút cấp (nếu có đợt gút cấp xảy ra trong khi đang dùng alopurinol, vẫn tiếp tục dùng alopurinol kết hợp điều trị đợt cấp riêng rẽ) kết hợp không được dùng trong tăng acid uric máu không có triệu chứng.
Thuốc được dùng theo đường uống hoặc đường truyền tĩnh mạch, nhưng chỉ dùng truyền tĩnh mạch trong trường hợp người bệnh không dung nạp được bằng đường uống. Liều dùng của alopurinol khác nhau tùy theo mức độ bệnh và phải điều chỉnh theo đáp ứng và dung nạp của người bệnh, điều này phải do bác sĩ quyết định căn cứ trên từng bệnh nhân cụ thể nên người bệnh không được tự ý sử dụng.
Trong quá trình sử dụng, điều mà cả bác sĩ và bệnh nhân ngại nhất là gặp các tác dụng phụ của thuốc. Một số tác dụng phụ sau có thể xảy ra mà người bệnh cần lưu ý phát hiện. Thường gặp nhất là nổi ban trên da. Các ban thường là dát sần hoặc ngứa, viêm da tróc vảy, mày đay, thỉnh thoảng là ban xuất huyết. Nặng hơn là các phản ứng mẫn cảm trầm trọng bao gồm ban tróc vảy, hội chứng Stevens - Johnson và hoại tử biểu bì nhiễm độc. Vì vậy, nếu gặp ban xảy ra phải ngừng thuốc ngay lập tức vì phản ứng quá mẫn có thể nặng, thậm chí gây tử vong, đặc biệt có nguy cơ cao ở những bệnh nhân suy gan hoặc thận. Không dùng lại thuốc ở những bệnh nhân đã mẫn cảm với thuốc.
Để giảm nguy cơ lắng đọng xanthin ở thận, khi uống thuốc phải đảm bảo uống mỗi ngày 2 - 3 lít nước. Do thuốc gây buồn ngủ nên người bệnh thận trọng khi lái xe hoặc vận hành máy móc trong quá trình dùng thuốc.
