Ðể đời vơi bớt những giọt nước mắt xót xa

“Gần 30 năm làm nghề, tôi luôn tâm niệm, sức khỏe bệnh nhân là trên hết. Nhiều lần phải chứng kiến sự ra đi của bệnh nhân, tôi thấy lòng mình đau đớn. Người thầy thuốc phải mang trong mình chữ “tâm” thì mới có thể thấu hiểu và chia sẻ được với nỗi đau của người bệnh”. Đó là tâm sự của bác sĩ chuyên khoa I, Đặng Thị Mai Anh - Trưởng khoa Hồi sức cấp cứu, Bệnh viện (BV) A, tỉnh Thái Nguyên.

Giấc mơ khoác áo blouse

​BS. Mai Anh chia sẻ: “Ngày xưa, hồi bé đi học, thấy nhiều người bị ốm nặng, nghèo khổ, nhiều người phải chết, nên mang trong mình ước mơ làm bác sĩ”. Sinh năm 1964, lớn lên trên vùng quê miền núi Tĩnh Túc, Cao Bằng vô cùng khó khăn, cô gái dân tộc Tày với một nghị lực phi thường đã chăm chỉ học tập và thi đỗ vào Trường ĐH Y Bắc Thái (nay là Đại học Y - Dược Thái Nguyên) năm 1981. Trong suốt những năm học ĐH, dù cuộc sống thời ấy vô vàn vất vả, nhưng chị luôn đạt kết quả cao. Đến năm thứ 4 ĐH, với một tình yêu nghề cùng với lòng mến trẻ, chị lựa chọn chuyên khoa nhi và đã được nhà trường đưa về học tập 2 năm tại ĐH Y Hà Nội, thực tập tại BV Nhi Thuỵ Điển (nay là BV Nhi Trung ương). Năm 1987, chị tốt nghiệp ĐH và về công tác tại BV A, tỉnh Thái Nguyên. Chị được cử đi học chuyên khoa I về chuyên ngành nhi khoa. 12 năm gắn bó với chuyên ngành nhi khoa, sau đó, do Khoa Hồi sức cấp cứu thiếu người, nên chị được BV phân công đảm nhiệm trực cả Khoa Nhi và Khoa Hồi sức cấp cứu. Chị được cử đi học nhiều khóa đào tạo về chuyên ngành Hồi sức cấp cứu cả trong và ngoài nước.

BS. Đặng Thị Mai Anh.

​Ngoài công tác điều trị, chị cùng các đồng nghiệp của mình không ngừng học hỏi, nâng cao chuyên môn. Những ứng dụng lâm sàng như viêm phổi thở máy rút ra kinh nghiệm để phòng ngừa hay tình trạng thiếu máu ở bệnh nhân (BN) lọc máu do suy thận mạn rút ra những liệu pháp, liệu trình điều trị phù hợp trên từng BN, khoa chị triển khai rộng rãi. Khoa chị đang nghiên cứu và trong năm tới triển khai kỹ thuật mới như kỹ thuật lọc máu liên tục, điều trị tiêu sợi huyết cho BN nhồi máu não; triển khai lọc máu hấp thụ bằng quả lọc resin cho BN bị ngộ độc thuốc diệt cỏ paraquat...

​Chị cùng với tập thể Khoa Hồi sức cấp cứu đã đạt được nhiều thành tích trong công tác khám, chữa bệnh. Bản thân chị cũng được nhận nhiều giấy khen, bằng khen của BV, của ngành, của tỉnh... như danh hiệu Chiến sĩ thi đua cấp cơ sở, cấp tỉnh; Đảng viên xuất sắc 5 năm liền của tỉnh, Bằng khen của Liên đoàn Lao động, tham gia tích cực phong trào Thi đua yêu nước...

Bệnh nhân là trên hết

​Khoa Hồi sức cấp cứu là khoa "đầu sóng ngọn gió" của BV, BN đông và lao động ở khoa là lao động đặc thù, luôn phải giành giật sự sống cho BN mắc bệnh hiểm nghèo, đúng nghĩa chiến đấu với “thần chết”. Các BS hồi sức cấp cứu luôn phải xử lý những ca bệnh trong tình trạng nguy kịch, cường độ công việc lớn, áp lực cao. Ngoài ra, còn phải đối diện với nhiều nguy cơ lây nhiễm. Nhiều khi xử lý cấp cứu cho BN mà bị dao cứa qua găng hoặc bị kim đâm qua găng tay thì cũng có thể phơi nhiễm HIV. Ngay cả việc chỉ khám bệnh cũng có khả năng lây nhiễm HIV, do phải tiếp xúc với dịch tiết. Không chỉ HIV, nhiều căn bệnh nguy hiểm khác cũng khiến các nhân viên có nguy cơ lây nhiễm cao như viêm gan C, viêm gan b, bệnh lao...

​BS. Mai Anh cùng đồng nghiệp đã xử lý được rất nhiều ca bệnh khó, cứu sống được người bệnh qua cơn hiểm nghèo, khoẻ mạnh trở lại với đời thường. Trong đó, có những ca chị không bao giờ quên được, nếu chỉ chậm trễ một, hai phút là BN sẽ tử vong. Chị vẫn nhớ như in và kể lại về một trường hợp khoa chị tiếp nhận một BN nữ vào cấp cứu trong tình trạng rất nguy kịch cách đây đã 10 năm. Nửa đêm, trời mưa rất to, đúng 2 giờ tiếng chuông điện thoại nhà chị vang lên, chị nghe từ đầu dây bên kia “Chị ơi, vào cứu BN chị ơi, chúng em sợ không qua khỏi..”. Chưa kịp trả lời, chị bật dậy và quàng áo mưa, đi xe máy với tốc độ rất nhanh vào BV, thông thường chị đi từ nhà đến BV 20 phút, nhưng đêm ấy chị đã đi với thời gian 7 phút. Không kịp cho xe vào nhà xe, chị dựng xe ở ngay cổng BV, chạy một mạch rất nhanh vào khoa. BN nữ cao tuổi, bị đột quỵ, suy hô hấp nặng, nguy cơ tử vong rất cao. Chị cùng với kíp trực sau khi khẩn trương cho BN làm các xét nghiệm cận lâm sàng, tiến hành hội chẩn, đưa ra chỉ định nhanh và kịp thời. BN nhanh chóng được khai thông đường thở, đặt nội khí quản và kiểm soát thông khí. Chị và kíp trực theo dõi BN từng giây từng phút, trấn an tinh thần người nhà BN để họ không quá lo lắng, căng thẳng. Đến khi người bệnh hồi tỉnh, tất cả mới thở phào nhẹ nhõm và khi đó cũng là lúc bắt đầu một ngày làm việc mới. BN đã được  cứu chữa kịp thời ngay trong đêm đó, qua cơn nguy kịch, không phải chuyển lên BV tuyến trên, sau ra viện hoàn toàn khỏe mạnh.

Có thời kỳ, chị phải phẫu thuật đốt sống, mang đai cố định cột sống, sau khi ra viện, mặc dù được nghỉ chế độ ở nhà để điều trị, nhưng chị vẫn hăng hái, xung phong làm công tác chuyên môn, tham gia trực với đồng nghiệp. Chị nói: “Ngày nào không được gặp và điều trị cho BN, tôi cảm thấy cuộc sống rất thiếu ý nghĩa".

​Làm bác sĩ, tận mắt chứng kiến nhiều hoàn cảnh éo le, BN ở miền núi nên gia đình nghèo, có những khi vào viện là bệnh đã rất nặng rồi; có những BN phải nằm viện dài ngày, bệnh nặng, biến chứng..., chị cố gắng tìm mọi cách để xin miễn giảm viện phí cho họ. Có trường hợp BN bị uốn ván toàn thể, nặng độ 4, nằm viện trong tình trạng thở máy, co giật. Sau đợt điều trị, BN ra viện khoẻ mạnh. Chị vẫn thường xuyên gọi điện hỏi thăm và động viên BN. Một trong những BN có thời gian nằm viện dài, bệnh nặng, được chị điều trị ổn định là Long Thị Tú Quyên, 40 tuổi, trú tại phường Tân Lập, TP. Thái Nguyên. Chị Quyên chạy thận nhân tạo tại BV đến nay đã 9 năm. Năm 2012, chị phát hiện bị u xơ tử cung, mất máu nhiều, không cầm được máu, chân tay phù nề. Gia đình đưa chị xuống BV Bạch Mai, nhưng tình trạng của chị quá nặng, BV đã khuyên gia đình đưa chị về nhà. Chị và gia đình tưởng như tuyệt vọng, cả nhà ôm nhau khóc. Quá lo lắng cho BN của mình, BS. Mai Anh liên tục gọi điện hỏi thăm. Khi biết gia đình đã đưa chị Quyên về nhà, chị động viên chị Quyên cùng gia đình hết sức bình tĩnh, đưa chị Quyên vào viện. Chị cùng với các BS sẽ cố gắng hết sức tìm cách cứu BN. Chị xin ý kiến Ban giám đốc, BV đã hội chẩn nhanh, mời các BS giỏi nhất của BV phẫu thuật cho chị Quyên. Ca mổ diễn ra trong sự hồi hộp, lo âu của mọi người, vì chỉ sơ suất một chút thôi là sẽ nguy hiểm đến tính mạng BN. Song, ca mổ đã thành công tốt đẹp. Sau đó, chị Quyên được đưa về nằm tại Khoa Hồi sức cấp cứu. Trong suốt 7 tháng nằm một chỗ, đến khi vận động được trở lại, chị phải tập đi những bước đầu tiên giống như một đứa trẻ. Bệnh chị rất nặng, nguy kịch, thời gian điều trị dài, phải huy động các loại máy móc hiện đại nhất, sử dụng các loại thuốc tốt nhất. Chi phí điều trị lên cao, vượt trần bảo hiểm. BS. Mai Anh cùng các y, bác sĩ trong BV tạo những điều kiện tốt nhất, hỗ trợ miễn giảm các chi phí một cách tối đa, kêu gọi từ thiện giúp đỡ chị. Chị Quyên đã không khỏi xúc động, khi nói về BS. Mai Anh, bác sĩ trực tiếp điều trị cho chị: “Tôi và gia đình mang ơn BS. Mai Anh và các y, bác sĩ ở BV A suốt đời. Nếu không có họ, có lẽ tôi không sống được đến hôm nay. Họ tận tâm, bằng mọi khả năng để cứu tôi, thương tôi như người thân. Họ thực sự là những người thầy thuốc đúng với câu Thầy thuốc như mẹ hiền”.

BS. Đặng Thị Mai Anh thăm khám cho người bệnh.

Gia đình - Điểm tựa vững vàng

​Nói về gia đình, chị chia sẻ, chị lập gia đình năm 1990, chồng chị là kỹ sư cơ điện nhà máy luyện kim màu, công việc của anh bận rộn, thường xuyên phải đi công tác. Gia đình nhà chồng chị đông anh chị em, bố mẹ đã già yếu. Nhưng không vì thế mà chị chểnh mảng công việc. Chị sắp xếp mọi công việc một cách hợp lý để vừa hoàn thành xuất sắc nhiệm trong BV, vừa chăm sóc gia đình, nuôi dạy con cái tốt. Anh chị có hai người con, một trai, một gái đều chăm ngoan, học giỏi. Một kỷ niệm chị cũng không thể quên khi nói đến con mình. Chị kể, hồi đó con trai chị còn nhỏ, một buổi sáng trời mưa to, chị đang cấp cứu cho một bệnh nhi 5 tuổi  bị đuối nước, chuyển từ BVĐK huyện Phú Lương xuống, trong tình trạng rất nặng, phải bóp bóng, đặt ống nội khí quản, thở máy do bị suy hô hấp nặng. Sau khi cấp cứu, BN qua được cơn nguy kịch, vừa tháo găng tay ra thì chị nhận được điện thoại từ chồng: “Em bình tĩnh nhé! Con ngã xuống cống thoát nước, nhưng không sao đâu”. Chị biết anh nói vậy để chị không lo lắng. Chị bàn giao công việc cho đồng nghiệp, chạy xe nhanh về nhà. Con chị đã được người dân vớt lên, đưa về nhà họ sơ cứu và lúc này chị và mọi người mới chở con vào viện.

​Giờ hai con chị đã lớn, các cháu đều biết thương yêu và giúp đỡ cha mẹ công việc nhà. Chồng chị và hai con luôn chia sẻ, cảm thông với chị về sự vất vả của công việc, tạo mọi thuận lợi để chị yên tâm công tác. Chẳng hạn như nhiều hôm hẹn về ăn cơm trưa với gia đình, nhưng đông BN, làm xong đã quá trưa nên lại không về được. Hay những buổi chiều tối hẹn đưa con đi chơi, mua sách vở, rồi lại lỡ hẹn vì có BN cấp cứu. Những lúc ấy, chị thấy có lỗi với gia đình lắm, nhưng chồng và hai con chị đều thấu hiểu và chưa bao giờ giận chị. Chị nói: “Gia đình là bệ đỡ tinh thần tuyệt vời nhất của tôi, dù mệt mỏi đến đâu, nhưng mỗi khi về đến nhà, cả nhà quây quần vui vẻ thì bao sự mệt mỏi đều tan biến. Gia đình là nơi ta trở về sum họp, là nơi san sẻ mọi buồn vui”.

Những lúc rảnh rỗi, chị hay đọc sách, ngoài việc nâng cao tri thức, sách giúp cho đầu óc thư thái hơn. Chị đã rèn luyện được cho hai con mình sở thích ấy. Mỗi lần gặp và đọc được những cuốn sách hay, bổ ích, chị đều không quên sưu tầm cho hai con, rồi các con chia sẻ cho nhiều người khác cùng đọc. Thời gian hiếm hoi cả nhà được bên nhau, cùng nấu ăn, dạy con học bài, đi chơi..., chị bảo “những lúc như vậy, thấy mình hạnh phúc lắm em ạ!”.

​Nhiều người dễ dàng chỉ trích, lên án nghề y. Họ đâu hiểu rằng đằng sau những gương mặt tưởng như lạnh lùng là một tâm hồn rất mênh mông của tình người, tình đời. BSCKII, Phó Giám đốc BV Hà Hải Bằng nhận xét: “BS. Mai Anh luôn nỗ lực hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao, là người tâm huyết, có tinh thần cầu thị cao. Chị đã giải quyết nhiều tình huống phức tạp, nhạy cảm tại khoa một cách khéo léo, luôn được BN cũng như đồng nghiệp rất tin tưởng, yêu mến. Chị là người thẳng thắn, dám đấu tranh chống lại cái xấu, cái tiêu cực và chị cũng là hạt nhân của BV trong công tác đào tạo cán bộ trẻ, cán bộ nguồn, hết lòng vì BN, vì sự phát triển chung của BV”.

​Chia tay BV A, chia tay Khoa Hồi sức cấp cứu và chia tay chị, trong lòng tôi dâng lên bao cảm xúc khó nói hết thành lời. Mong cho lý tưởng nghề nghiệp không bao giờ lụi tắt trong chị để có thể xoa dịu niềm đau cho các BN, để đời vơi bớt những giọt nước mắt xót xa...

Trần Thị Huệ