Ðể điều trị viêm mũi dị ứng hiệu quả

Mỗi khi thời tiết chuyển mùa, mưa nắng thất thường, không khí từ khô sang ẩm là nguyên nhân khiến mũi dễ bị kích thích và gây ra các phản ứng dị ứng thời tiết. Thời gian bị bệnh có thể dài, ngắn khác nhau. 

Viêm mũi dị ứng xuất hiện thành từng cơn, trong cơn các triệu chứng điển hình, ngoài cơn có thể hoàn toàn bình thường. Cơn dị ứng đến đột ngột và mất đi cũng rất nhanh. Thường bắt đầu là ngứa mũi, chảy nước mũi, chảy nước mắt, hắt hơi từng tràng liên tục không thể kìm hãm được. Ở trẻ nhỏ, đôi khi không hắt hơi mà chỉ ngạt, tắc mũi. Trong một số trường hợp còn kèm theo các bệnh về tiêu hóa như trướng bụng đầy hơi, có thể tiêu chảy. Bệnh nhân có thể đau đầu, mệt mỏi, ngạt mũi các mức độ khác nhau: ngạt từng lúc, từng bên hoặc ngạt cả 2 bên. Thường gặp 3 thể viêm mũi sau:

Viêm quanh năm: Do dị nguyên có quanh năm trong môi trường sống của người bệnh. Dị nguyên thường ở trong không khí, một số trường hợp dị nguyên xâm nhập qua đường tiêu hóa. Khi qua cơn dị ứng, bệnh nhân sẽ ít hắt hơi hơn và còn lại chủ yếu là ngạt mũi, ngạt ngày càng thường xuyên hơn, niêm mạc mũi nhợt nhạt, phù nề và dần dần thoái hóa thành polyp.

Viêm theo mùa: Bệnh xuất hiện gần như thành quy luật vào cùng một thời điểm vào các năm tiếp theo. Các dị nguyên thường là các loại phấn hoa, nấm mốc...Chúng xuất hiện theo mùa và xâm nhập qua khí thở vào đường hô hấp. Bắt đầu, bệnh nhân cảm giác khô vùng mũi họng, ngứa mũi, ngứa mắt, ngứa ống tai ngoài. Các biểu hiện trên thường xuất hiện khoảng 5 - 15 ngày, tiếp đó bệnh nhân hắt hơi thành từng tràng, ngạt tắc mũi, chảy nước mắt, nước mũi. Mắt nề đỏ, cuốn mũi sưng nề, hạ họng thanh quản đôi khi phù nề, một vài bệnh nhân cảm giác ớn lạnh, sốt nhẹ. Ngoài cơn, các triệu chứng mất đi hoàn toàn.

Viêm mũi dị ứng nghề nghiệp: Bệnh thường liên quan đến công việc của người bệnh, họ phải tiếp xúc với dị nguyên khi làm việc (những người thường xuyên tiếp xúc với hóa chất, công nhân quét dọn thường xuyên phải hít thở trong môi trường bụi...).

Viêm mũi dị ứng do dị nguyên (khói, bụi, phấn hoa). Biểu hiện của viêm mũi dị ứng.

Những nguyên tắc cần tuân thủ

Điều trị cơn dị ứng với mục đích chữa các triệu chứng bằng các thuốc sau:

Thuốc co mạch: có tác dụng làm co mạch, thông thoáng đường thở. Nên dùng dạng lọ xịt phun sương mù để thuốc có thể bay vào tận các ngóc ngách của mũi xoang thì thuốc mới có thể phát huy tối đa tác dụng. Không nên dùng dạng thuốc nhỏ mũi vì nếu không biết nhỏ đúng cách, thuốc sẽ xuống họng ngay và không có tác dụng tại mũi; Thuốc kháng histamin: làm giảm sự giãn mạch, giảm sự kích thích các nhánh thần kinh cảm giác ở mũi, có hiệu quả với hắt hơi chảy mũi nhưng không hết ngạt tắc mũi; Steroide dạng phun sương mù, có tác dụng rất tốt trong viêm mũi dị ứng, vì nó được phun trực tiếp vào niêm mạc mũi-xoang ngay nơi xảy ra viêm dị ứng nên có thể làm giảm nhanh, giảm hết tất cả triệu chứng như ngứa mũi, hắt hơi, chảy mũi, ngạt tắc mũi. Ngoài đợt điều trị cấp, người ta còn thường xuyên xịt để phòng ngừa; Kháng sinh: khi đợt cấp của viêm mũi dị ứng thường có hiện tượng bội nhiễm ở đường hô hấp như viêm mũi, viêm xoang, viêm tai, viêm phế quản, hen phế quản... lúc này dùng kháng sinh là cần thiết.

Điều trị bệnh viêm mũi dị ứng:

Bệnh viêm mũi dị ứng chỉ có thể xảy ra khi người có cơ địa dị ứng sống trong môi trường có dị nguyên đã được mẫn cảm. Người bệnh có thể chuyển đến sống ở vùng không có loại dị nguyên đó. Ngoài ra, bệnh nhân cần hạn chế tối đa sự tiếp xúc với khói thuốc, khói xe, nước hoa, hương liệu hay những chất nặng mùi khác. Đối với dị ứng nghề nghiệp, nếu không thể đổi nghề, nên dùng khẩu trang, mặt nạ hoặc sử dụng các vật liệu thay thế.

Nếu mục đích trên không thực hiện được, người bệnh bất khả kháng vẫn phải tiếp xúc với dị nguyên thì phải dùng miễn dịch liệu pháp (còn gọi là giải mẫn cảm đặc hiệu): Sau khi thử test, biết chính xác là dị ứng với loại kháng nguyên nào, bệnh nhân sẽ được tiêm chất kháng nguyên gây bệnh với liều tăng dần, làm cho cơ thể thích ứng dần với chất đó và không dị ứng nữa.  

ThS. Phạm Bá Lục