Duy trì nồng độ đường huyết ở “vùng an toàn” để tránh biến chứng mạch máu

Đái tháo đường (ĐTĐ) là một bệnh rối loạn chuyển hoá được biết từ rất lâu. Các rối loạn có thể khiến người bệnh bị các biến chứng cấp tính như tình trạng dễ bị mắc các bệnh nhiễm khuẩn nặng và về lâu dài, bệnh gây ra các biến chứng ở mạch máu lớn và mạch máu nhỏ vì vậy ảnh hướng tới hầu như tất cả các phủ tạng trong cơ thể.

Thiết bị kiểm tra đường huyết tại nhà.

Các nghiên cứu y học đã chứng minh là bệnh ĐTĐ có những vùng đường huyết nguy hiểm. Đó là khi đường huyết của người bệnh tăng quá cao (180 mg/dl) hay hạ quá thấp (<60 mg/dl). Đường huyết tăng cao, ngay cả khi người bệnh hoàn toàn cảm thấy bình thường, thực tế lúc đó bệnh nhân đã ở trong vùng “nguy hiểm” do nó có thể làm tổn thương nhiều bộ phận trong cơ thể như tim mạch, mắt và thận. Với mức độ tăng nhanh của các biến chứng mạn tính, đặc biệt là các biến chứng mạch lớn (như bệnh mạch vành, nhồi máu cơ tim, tắc mạch chi), cũng như các biến chứng suy thận nên các chi phí để điều trị cho những bệnh nhân này cũng tăng lên một cách ghê gớm.

Một câu hỏi được đặt ra là ở mức đường huyết bao nhiêu sẽ không bị biến chứng? Các nhà khoa học đã nhấn mạnh mức đường huyết lúc đói càng gần mức bình thường bao nhiêu càng hạn chế được các biến chứng mạn tính bấy nhiêu, đặc biệt là các biến chứng mạch máu. Bên cạnh đường huyết lúc đói, đường huyết sau ăn tăng cao cũng là mối đe doạ đối với các bệnh nhân ĐTĐ. Ngay cả khi đường huyết lúc đói bình thường nhưng đường huyết sau các bữa ăn vượt quá 9,0 mmol/l cũng làm tăng cao nguy cơ biến chứng mạch máu.

Điều mà các thầy thuốc nghiên cứu bệnh ĐTĐ nhấn mạnh là không phải chỉ có người có biểu hiện triệu chứng mới là người bị bệnh mà vấn đề chính là làm thế nào để phát hiện sớm bệnh và giáo dục cho cộng đồng ý thức phát hiện bệnh sớm mới hy vọng ngăn ngừa được biến chứng do bệnh gây ra. Một trong các trở ngại chính trong công tác điều trị bệnh ĐTĐ hiện nay là người bệnh thường chủ quan, không tiếp cận sớm với các dịch vụ y tế. Rất nhiều người bệnh ĐTĐ nói rằng họ vẫn cảm thấy bình thường sau khi đi khám bệnh hay kiểm tra sức khoẻ được thầy thuốc chẩn đoán bị tăng nồng độ đường trong máu hay bị bệnh ĐTĐ. Người bệnh có thể sống hoàn toàn như những người khoẻ mạnh khác nhiều năm với một mức nồng độ đường trong máu rất cao mà không hề biết là căn bệnh đang gặm nhấm và làm tổn thương nhiều bộ phận trong cơ thể của mình đến khi biến chứng xuất hiện.

Theo Hiệp hội ĐTĐ Mỹ, đối với đa số bệnh nhân bị bệnh ĐTĐ, vùng đường huyết an toàn là: nồng độ đường huyết trước ăn 5,0 - 6,2 mmol/l và nồng độ đường huyết sau khi ăn 2 giờ là 6 - 9mmol/l, không được vượt quá 19mmol/l. Mục đích này hoàn toàn có thể thực hiện được nếu người bệnh tuân thủ các hướng dẫn của thầy thuốc chuyên khoa và tự theo dõi nồng độ đường huyết của mình hằng ngày tại nhà bằng máy đo nồng độ đường huyết cá nhân. Các kết quả theo dõi đường huyết bằng máy cá nhân tại nhà sẽ giúp người bệnh và bác sĩ đánh giá được hiệu quả của quá trình kiểm soát bệnh và dựa vào kết quả này, bác sĩ chuyên khoa sẽ quyết định điều chỉnh phác đồ điều trị sao cho đạt hiệu quả nhất.

BS. Nguyễn Đạt Anh - BS. Nguyễn Khoa Diệu Vân