Em Đ.T.D, 19 tuổi, là sinh viên ở tỉnh Sóc Trăng. Trên đường đưa em đi học bằng xe máy, do không quan sát nên không phát hiện 1 sợi dây từ công trường xây dựng trên đường nên bị sợi day quàng cổ, đổ xe và ngã ra đường.
Sau khi ngã xe, em D. chủ quan với vết thương như chỉ xây xát vùng cổ, ngực, khạc ít máu tươi nên không đi khám.
Thế nhưng, bốn ngày sau tai nạn, bệnh nhân xuất hiện triệu chứng phù nề vùng cổ, khàn giọng, khó thở nên đến bệnh viện địa phương khám và được chuyển đến Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ điều trị vào lúc 1 giờ 40 phút ngày 28/02/2021 với tình trạng khó thở, tím môi, khò khè, nghe tiếng rít thanh quản, dấu hiệu lép bép da từ hàm dưới bên trái đến ngực trái, có vết thương trầy xước cổ và ngực trái.
Hình ảnh nội soi phế quản cảu em D. đóng mở tốt
Qua thăm khám và thực hiện các xét nghiệm, thầy thuốc chẩn đoán: Tràn khí trung thất, tràn khí màng phổi hai bên, tụ khí vùng cổ và thành ngực.
Kết quả nội soi phế quản cấp cứu cho thấy em D. bị đứt khí quản đoạn 1/3 trên. Bệnh nhân được chỉ định phẫu thuật dẫn lưu màng phổi cấp cứu do ThS.BS Trương Minh Thương – Khoa Ngoại Lồng ngực - Mạch máu; BS.CKII Nguyễn Thanh Liêm – Khoa Phẫu thuật - Gây mê hồi sức thực hiện.
Bệnh nhân được theo dõi tại khu hồi sức sau phẫu thuật và phẫu thuật khâu lại khí quản bị đứt. Ê kíp phẫu thuật do BS.CKII Lâm Chánh Thi – Trưởng khoa Tai Mũi Họng, BS.CKI Lưu Tuyết Kiều – Khoa Phẫu thuật - Gây mê hồi sức thực hiện bộc lộ khí quản thấy sụn khí quản 1,2 vỡ nát, đứt đôi, xử lý tổn thương, lấy bỏ phần sụn khí quản 1,2 vỡ nát, khâu sụn khí quản vào thanh quản.
Hiện nay, em D. đã tỉnh, tiếp xúc tốt, thở thông qua canuyn, chân canuyn khô tốt, sinh hoạt gần như bình thường.
Em D. đã ổn định sau phẫu thuật
Theo BS.CKII Lâm Chánh Thi: Chấn thương thanh – khí quản ít gặp trong thực tế lâm sàng, tuy vậy có xu hướng ngày càng tăng.
Là loại chấn thương có tỷ lệ tử vong cao, đứng hàng thứ hai, chỉ xếp sau chấn thương sọ não trong các chấn thương đầu mặt cổ, do khó thở xảy ra ngay khi chấn thương hoặc thứ phát sau vài giờ, thậm chí sau 24 giờ.
Đặc biệt tỷ lệ di chứng xơ sẹo cao ảnh hưởng đến thở và phát âm, việc khắc phục những di chứng này gặp rất nhiều khó khăn, không chỉ ở Việt Nam mà ngay cả ở những quốc gia có nền y học tiên tiến.
Có nhiều nguyên nhân gây chấn thương thanh - khí quản: Những nguyên nhân từ bên ngoài như tai nạn giao thông, tai nạn lao động, tự tử,... Những nguyên nhân từ bên trong như phẫu thuật nội soi, đặt nội khí quản. Với sự gia tăng các phương tiện, đặc biệt là xe gắn máy như ở Việt Nam, thì tai nạn giao thông đã trở thành nguyên nhân chính gây chấn thương thanh - khí quản.
Nguyên tắc điều trị chấn thương thanh khí quản là đảm bảo được hô hấp, đồng thời khôi phục lại tối đa cấu trúc giải phẫu và sinh lý hô hấp, phát âm của hệ thống thanh khí quản.
Các triệu chứng của chấn thương khí quản rất khác nhau tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tổn thương.