Sởi là một bệnh truyền nhiễm cấp tính với các triệu chứng sốt, phát ban, chảy nước mũi, ho, mắt đỏ... bệnh có thể gặp ở trẻ em, người lớn nếu không có miễn dịch phòng bệnh, có thể gây thành dịch. Bệnh do virut và lây qua đường hô hấp, lây trực tiếp khi bệnh nhân ho, hắt hơi, nói chuyện. Ngoài việc dùng thuốc, người bệnh nên dùng những món ăn thuốc của y học cổ truyền để hỗ trợ trị bệnh.
Canh cá lóc rau tần ô rất tốt cho người bệnh sởi trong thời kỳ khởi phát.
Thời kỳ khởi phát: người bệnh có biểu hiện sốt, ngạt mũi, chảy nước mũi, ho hắt hơi, sợ lạnh, mắt đỏ, chảy nước mắt, trằn trọc... Phép trị là tân lương giải biểu thấu chẩn. Dùng các món ăn sau:
Cháo hạt mùi: hạt mùi 50g hoặc hơn nấu lấy nước bỏ bã, cho gạo nếp 100g, đậu xanh 50g nấu nhừ cho thêm hành, tía tô gia vị mắm muối vừa đủ ăn nóng.
Cháo rau thơm: gạo ngon nấu nhừ 100g, cá lóc luộc lấy thịt phi hành cho thơm 50g, khi ăn cho nhiều rau mùi, tía tô, hành hoa gừng ăn ấm.
Canh rau má: rau má 200g, thịt heo nạc hầm 50g, nước gia vị vừa đủ nấu canh ăn.
Canh cá lóc: cá lóc 1 con nướng chín lấy thịt, rau tần ô 100g thêm gia vị nấu ăn.
Nước mía ép: mía, rau mùi 100g ép nước khoảng 1 ly uống ngày vài lần.
Thời kỳ sởi mọc: người bệnh biểu hiện ho nhiều, còn sốt cao, đau họng, nốt sởi xuất hiện từ phía sau tai, vùng cổ lan dần ra toàn thân... Phép trị chủ yếu là thanh nhiệt giải độc thấu chẩn. Dùng món ăn bổ mát giải nhiệt độc.
Cháo đậu xanh: đậu xanh 200g còn nguyên vỏ nấu nhừ cho muối đường vừa đủ ăn.
Canh bí đao: bí đao 200g, đùi heo 200g, làm sạch chặt khúc, thêm rau ngò, hành hoa gia vị nấu canh ăn.
Canh rau tập tàng: rau dền, rau đay, mồng tơi, mảng bát mỗi thứ 50g, thịt cua đồng 100g nấu canh ăn.
Canh khổ qua: khổ qua 2 trái 200g bỏ ruột, đậu phụ non 30g, nấm mèo 20g, miến 20g, gia vị vừa đủ nhồi ruột trái nấu canh ăn...
Cháo cá chép: cá chép luộc lấy thịt phi hành cho thơm, gạo ngon nấu nhừ cho nhiều gia vị rau ngò, hành hoa ăn nóng.
Canh chua cá lóc: giá đậu 100g, dứa 50g, cà chua 30g, đậu bắp 40g, cá lóc làm sạch 100g, me gia vị vừa đủ nấu canh ăn.
Thời kỳ sởi bay: người bệnh biểu hiện nốt sởi bớt đỏ, sốt cao đã giảm, sởi lặn dần từ cổ xuống chân, miệng họng khô, ho khan ít đàm... giai đoạn này cần dưỡng âm, sinh tân, thanh giải tà độc còn sót lại. Dùng món bổ mát tiêu độc.
Canh khoai mỡ: khoai mỡ tím 100g, thịt nạc băm 50g, rau ngò 20g, gia vị mắm muối vừa đủ nấu canh ăn.
Canh khoai từ: khoai từ 200g, thịt đùi heo 50g, rau ngò, hành gia vị vừa đủ nấu ăn.
Canh củ cải: củ cải 100g, cà rốt 50g, nấm hương 20g, thịt giò heo 50g.
Chè đậu ván: đậu 300g ngâm nước nóng qua đêm bỏ vỏ ngoài, bột sắn dây 30g, lá dứa nếp 20g, giã lọc lấy nước, đường cát vừa đủ nấu chè ăn.
Chè đậu đen: đậu đen xanh lòng 100g, đường cát vừa đủ nấu chè ăn.
Phòng trị bệnh sởi cần lưu ý: Bệnh sởi phần nhiều thiên về nóng (nhiệt) sốt lâu mất tân dịch mất nước, do vậy nên tránh thức ăn khô nóng, thức ăn chiên xào nhiều dầu mỡ và thịt, cá chiên rán, kho, cho nhiều gia vị cay nóng như tiêu ớt, tỏi... Nếu đang sốt cao hạn chế ăn (đạm) động vật thay bằng đạm thực vật có trong các loại đậu mát dễ tiêu hơn. Nếu thời kỳ sởi mọc bệnh nhân lại cảm thêm phong hàn hoặc do trời quá rét làm sởi mọc không được ăn thức ăn chua lạnh như cam, rau diếp cá, rau càng cua, cà, bún ốc, hến, cá tanh.
BS. Phó Thuần Hương
