Trong Đông y, trẻ chậm phát triển trí tuệ thuộc phạm vi chứng lập trì (chậm biết đứng), hành trì (chậm biết đi), phát trì (chậm mọc tóc), xỉ trì (chậm mọc răng) và ngũ trì (chậm biết nói)...
1. Đặc điểm và nguyên nhân sinh bệnh
Trẻ chậm phát triển trí tuệ trong sinh hoạt, học tập và xử thế, thường khó đáp ứng với yêu cầu của hoàn cảnh khách quan, thậm chí khi lớn chúng cũng không thể thực hành thuần thục các hoạt động phức tạp hoặc không thể sinh hoạt một cách độc lập.
Nguyên nhân do 2 nhân tố: Tiên thiên và hậu thiên.
- Tiên thiên là do bẩm thụ từ cha mẹ tinh huyết hư tổn, tinh suy huyết nhược, âm dương nhị khí bất túc làm cho tâm, thận, não, phát triển bất thường mà tạo thành bệnh.
- Hậu thiên là do quá trình sinh nở bị trở ngại, nuôi dưỡng không đầy đủ, bệnh tật phát sinh làm ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng và phát dục của đứa trẻ.
Vị thuốc kỷ tử
2. Món ăn bài thuốc dành cho trẻ chậm phát triển trí tuệ
Bài 1: Óc dê 1 bộ, kỷ tử 50g, gia vị vừa đủ. Óc dê cho vào bát, nêm gia vị rồi hấp cách thủy, có thể ăn thường xuyên.
Bài 2: Xương ống 500g, hải tảo 100g, hành; gừng, muối, đường vừa đủ. Xương đập vụn, hải tảo thái nhỏ, hầm chín làm canh ăn.
Bài 3: Thục địa 20g, kỷ tử 30g, sơn thù 30g, hoài sơn 30g, trứng chim cút 20 quả, hành, gừng, muối vừa đủ. Trứng chim cút luộc chín, bóc vỏ rồi cho cùng các vị thuốc vào nồi với một lượng nước vừa đủ, đun sôi 15 phút là được, ăn trứng, uống nước thuốc.
Bài 4: Tử hà sa bột 3g, thục địa 9g, đan bì 9g, đại táo 5 quả, bạch linh 9g, trạch tả 9g, hoài sơn 9g, ngũ vị tử 6g. Sắc uống thay nước.
Bài 5: Đẳng sâm 10g, thái tử sâm 10g, thục địa 10g, đại táo 10g, tôm nõn 10g, đậu phụ 50g, nấm hương 10g, muối, dầu vừng vừa đủ. Đại táo bỏ hạt, nấm hương rửa sạch thái chỉ. Sắc các vị thuốc với một lượng nước vừa đủ trong 30 phút rồi bỏ bã lấy nước thuốc. Bổ đậu phụ đã thái miếng cùng với tôm nõn, nấm hương, gia vị vào trong nồi, đun nhỏ lửa khoảng 20 phút là được, ăn hàng ngày.
Vị thuốc viễn chí
Bài 6: Lạc nhân 10g, đại táo 10g, long nhãn 10g, gạo tẻ 50g. Lạc giã nát, đại táo bỏ hạt. Tất cả cho vào nồi nấu thành cháo, chia ăn trong ngày.
Bài 7: Viễn chí 10g, thạch xương bồ 12g, cá trắm 1 con, hành, gừng, muối, vừa đủ. Cá đánh vảy, bỏ nội tạng, rửa sạch rồi cho các vị thuốc vào trong bụng cá và kho bằng niêu trong 30 phút. Bỏ bã thuốc, ăn cá uống nước thuốc.
Bài 8: Long nhãn 60g, trứng gà 1 quả, đường đỏ vừa đủ. Long nhãn và đường đỏ đun sôi trong 20 phút, sau đó đập trứng gà vào, đun thêm, trứng chín là dùng được.
3. Lưu ý trong chăm sóc và điều trị cho trẻ chậm phát triển trí tuệ
- Cần phải căn cứ vào bệnh trạng cụ thể mà lựa chọn các loại thực phẩm và vị thuốc cho phù hợp. Ví dụ: Trẻ chậm mọc tóc cần dùng nhiều tang thầm, dầu vừng. Trẻ chậm biết đứng, biết đi cần dùng nhiều tôm nõn, các loại trứng, hồ đào nhục, thục địa, sơn thù. Trẻ chậm biết nói cần dùng nhiều thạch xương bồ, nhục quế...
Vì "thận chủ cốt, sinh tủy, tủy thông với não" cho nên cần chú ý bổ thận ích tủy bằng các loại thực phẩm như tủy và xương dê, trâu bò, heo và một số loại khác giàu tinh huyết như cá trắm, lươn...
- Đa số trẻ em chậm phát triển trí tuệ tỳ vị đều hư yếu, công năng tiêu hóa dễ rối loạn cho nên phải chú ý kiện tỳ ích vị bằng các loại thực phẩm và vị thuốc như nhân sâm, bạch truật, hoài sơn và các loại đậu...
- Không nên vội vã nhồi nhét các loại thực phẩm giàu chất dinh dưỡng mà phải từ từ tăng dần về cả số lượng và chất lượng. Đồng thời cũng cần chú ý phương thức chế biến: Mềm nhuyễn, dễ tiêu, hợp khẩu vị, lấy chưng, luộc, hấp làm trọng, tránh chiên xào...
Mời bạn xem thêm video:
7 lợi ích của vitamin C