Điều này đã nhận được rất nhiều sự quan tâm của các nhà khoa học, nhà nghiên cứu, các cơ sở nghiên cứu, các doanh nghiệp và cơ quan chính phủ. Việc ứng dụng công nghệ nano đã mang lại hiệu quả bất ngờ trong bào chế và phát triển công thức thuốc hiện đại, có thể nói đây là một cuộc cách mạng trong lĩnh vực dược phẩm.
Dược phẩm nano là gì ?
Dược phẩm nano là một nhánh của dược học áp dụng kiến thức và công cụ của công nghệ nano vào việc điều trị cũng như hỗ trợ điều trị bệnh. Nó liên quan đến việc sử dụng các vật liệu nano, ví dụ các hạt nano tương hợp sinh học cho các mục đích vận chuyển và phân phối thuốc trong cơ thể sống. Có rất nhiều định nghĩa cho công nghệ nano nhưng tựu lại công nghệ nano là việc sử dụng và ứng dụng các vật liệu có kích thước nanomet (một milimet là một phần nghìn mét, một nanomet là một phần triệu của milimet) hoặc có thể hình dung dễ hiểu hơn là một sợi tóc người có đường kính khoảng 80.000 nanomet. Ngành khoa học nói chung hay ngành dược phẩm nano nói riêng đang phát triển các phân tử có kích thước từ 1-100nm.
Dược phẩm nano đại diện cho một lĩnh vực mới nổi trong đó kích thước của hạt thuốc hoặc hệ thống phân phối trị liệu hoạt động ở cấp độ nano. Trong ngành công nghiệp dược phẩm, một vấn đề tồn tại từ rất lâu đó là khó khăn trong việc cung cấp liều thích hợp của một hoạt chất cụ thể đến đúng vị trí tổn thương. Các dược phẩm nano có tiềm năng to lớn trong việc giải quyết nhược điểm này, khi có khả năng vận chuyển và cung cấp thuốc đến đúng vị trí mong muốn. Việc nhắm mục tiêu chính xác như vậy khiến các chế phẩm nano hóa có khả năng làm giảm tác dụng phụ toàn thân cũng như tuân thủ điều trị tốt hơn ở bệnh nhân.
Ngoài ra, trong nền kinh tế thế giới hiện nay, ngành công nghiệp dược phẩm phải đối mặt với áp lực rất lớn khi vừa phải cung cấp các sản phẩm chất lượng cao cho bệnh nhân, trong khi vẫn phải duy trì lợi nhuận. Để giải quyết vấn đề này, các công ty dược phẩm đã chuyển hướng áp dụng công nghệ nano trong bào chế sản phẩm với mục đích giảm chi phí giá thành. Dược phẩm nano làm giảm chi phí nghiên cứu, thiết kế và phát triển thuốc, đồng thời tăng cường quá trình vận chuyển thuốc đúng mục tiêu. Điều này dẫn đến tỷ lệ thành công trong nghiên cứu & phát triển được cải thiện cho phép đưa ra nhanh các sản phẩm mới vừa hiệu quả về mặt điều trị và chi phí.
Triển vọng của dược phẩm nano
Theo các nghiên cứu, chi phí, thời gian nghiên cứu và phát triển thành công một chế phẩm thuốc mới ngày càng khó khăn. Chính vì thế, các công ty dược phẩm ngần ngại đầu tư vào nghiên cứu và khám phá các hoạt chất tự nhiên mới, thay vào đó việc tìm hiểu các hợp chất hóa học có sẵn trong thư viện để khám phá các loại thuốc mới và các hợp chất tự nhiên hiện đang được sàng lọc để điều trị một số bệnh chính, bao gồm ung thư, đái tháo đường, tim mạch, đau đầu, thần kinh, viêm và các bệnh do vi khuẩn. Điều này chủ yếu là do các loại thuốc tự nhiên sở hữu những ưu điểm độc đáo, như độc tính thấp, ít tác dụng phụ, giá phù hợp và tiềm năng điều trị tốt. Tuy nhiên, mối quan tâm liên quan đến tính tương thích sinh học và độc tính của các hợp chất tự nhiên đặt ra thách thức lớn khi sử dụng làm thuốc. Do đó, nhiều hợp chất tự nhiên không làm rõ các giai đoạn thử nghiệm lâm sàng. Việc sử dụng các vật liệu có kích thước lớn trong vận chuyển và hấp thu thuốc: Sinh khả dụng kém, độ hòa tan kém, hấp thụ kém, các vấn đề với việc phân phối cụ thể và hiệu quả của thuốc và tác dụng phụ có thể xảy ra của thuốc. Do đó, sử dụng các hệ thống phân phối thuốc mới để nhắm mục tiêu thuốc vào đúng các bộ phận trong cơ thể là một lựa chọn cần thiết để giải quyết các vấn đề quan trọng này. Công nghệ nano đã ra đời và cho thấy vai trò quan trọng trong lịch sử phát triển của bào chế thuốc - những sản phẩm nhắm đích, cho hiệu quả điều trị cao và đặc biệt giảm giá thành nghiên cứu.
Với sự ra đời của cấu trúc nano và đặc tính đặc biệt của chúng, các chuyên gia dược phẩm cũng sử dụng các khả năng này để phát triển nhiều loại thuốc mới và các phương pháp điều trị mới, đặc biệt trong lĩnh vực ung thư. Ung thư là một nguyên nhân chính gây tử vong và bệnh tật được hưởng lợi từ dược phẩm nano đã cho thấy sự hứa hẹn tiềm năng lớn. Những sản phẩm nano sử dụng trong hóa trị liệu ung thư đã được Cơ quan Quản lý Thuốc và Thực phẩm Hoa Kỳ (FDA) phê duyệt chỉ có hơn 20 chế phẩm. Tuy nhiên, những hiệu quả mà nó mang lại cho thấy một tương lai hứa hẹn cho các loại thuốc hiện có và các hoạt chất mới. Ngành da liễu cũng đang là một trong những lĩnh vực áp dụng công nghệ nano để điều trị bệnh với phương pháp trong xâm lấn để vượt qua cấu trúc đặc biệt của da.
Công nghệ nano về cơ bản đang tràn qua tất cả các lĩnh vực của khoa học và công nghệ và sẽ làm thay đổi bản chất của hầu hết mọi đối tượng do con người tạo ra trong thế kỷ này. Trong vương quốc của y học, công nghệ nano là sự hứa hẹn lớn mang lại lợi ích cho xã hội nhờ lồng ghép với những tiến bộ khoa học trong công nghệ bào chế thuốc cũng như các công nghệ mới giúp chẩn đoán và chữa trị bệnh.
Trong những thập kỷ gần đây, các công ty dược phẩm đang gặp rắc rối khi một loạt các thuốc bom tấn, đem lại nhiều lợi nhuận hết hạn bảo hộ độc quyền, dẫn tới các hãng dược phẩm buộc phải có những chiến lược đi mới khi doanh thu thuốc có khả năng bị tụt giảm 70 - 80 tỷ USD khi không còn lợi thế chiếm lĩnh độc quyền trên thị trường khốc liệt. Với gánh nặng doanh thu, các cổ đông công ty tập trung nhiều về lợi nhuận hơn là đầu tư vào nghiên cứu các sản phẩm mới để cung cấp cho thị trường, khi nền kinh tế toàn cầu đang gặp áp lực lớn, các hãng dược phẩm vừa phải đối mặt với việc cung cấp các sản phẩm chất lượng nhưng lại đảm bảo về mặt giá thành hợp lý cho bệnh nhân đồng thời đảm bảo doanh thu để duy trì doanh nghiệp.
Dược phẩm nano đang phát triển các phân tử có kích thước từ 1 - 100 nm.
Để nghiên cứu một thuốc mới, các công ty cần phải chi trả một khoản chi phí lớn lên đến hàng trăm triệu USD và tiến hành trong thời gian khoảng 10 - 15 năm từ khi nghiên cứu về tính chất các hoạt chất, trải qua các nghiên cứu tiền lâm sàng, lâm sàng và thuốc được bán rộng rãi trên thị trường. Tuy nhiên, khả năng thất bại lại vô cùng cao khi nghiên cứu rộng rãi thì không chứng minh được an toàn lớn hơn lợi ích sử dụng. Từ năm 1975 đến nay, chi phí đầu tư cho nghiên cứu và phát triển sản phẩm tăng từ 1 tỷ USD lên đến 40 tỷ USD. Chính vì thế, các tập đoàn dược phẩm luôn phải đánh giá và cân nhắc trong việc đầu tư vào các thuốc tiềm năng. Vì vậy, việc tìm ra hướng đi mới là sử dụng công nghệ nano hóa đã giúp các công ty nhỏ có thể tham gia vào lĩnh vực nghiên cứu thuốc mới, khi sử dụng các hoạt chất đã được nghiên cứu đầy đủ chuyển hóa thành dạng nano hóa.
Công nghệ nano cho phép thuốc nhắm đúng mục tiêu, tăng sinh khả dụng và giảm các tác dụng phụ không mong muốn. Ngoài ra, nano hóa đã giảm chi phí nghiên cứu, thiết kế và phát triển thuốc. Có thể nói, dược phẩm nano đã biến những điều không thể thành có thể và đang là xu hướng của thế giới trong những thập kỷ tới. Đây chính là con đường đầy ánh sáng và tiềm năng cho các công ty dược phẩm lớn và nhỏ có thể cùng nhau phát triển các sản phẩm hiệu quả để chăm sóc sức khỏe cộng đồng ngày một tốt hơn.