Khi dùng thuốc cho con, các bậc cha mẹ thường có tâm lý làm mọi cách để cho con em mình nhanh khỏi bệnh." Cha mẹ nhiều khi hay tự ý làm thầy thuốc cho con". Nhưng đôi lúc bố mẹ vẫn mắc phải một số sai lầm khiến cho trẻ không khỏi bệnh mà thậm chí bệnh còn nặng hơn, có khi dẫn đến tai biến nguy hiểm đến tính mạng của trẻ...
Tự chẩn đoán bệnh: Khi con mình bị bệnh, thay vì đưa con đi khám để bác sĩ chẩn đoán và chỉ định thuốc, một số bố mẹ đã tự ý chẩn đoán bệnh và mua thuốc cho trẻ dùng. Trong một số ít trường hợp, việc tự ý dùng thuốc cho trẻ không dẫn đến sự nguy hại nào hoặc có khi trẻ chỉ bị rối loạn nhẹ, không có những tổn thương thực thể đáng kể. Tuy nhiên, việc tự ý dùng thuốc cho trẻ có thể dẫn đến các tác hại không thể lường hết. Đã có trường hợp trẻ bị cảm sốt nhẹ nhưng bố mẹ lại cho dùng kháng sinh cloramphenicol thường xuyên sau một thời gian trẻ bị “thiếu máu bất sản” dẫn đến tử vong.
Không để thuốc trong tầm với của trẻ.
Sử dụng toa thuốc cũ: Một số bà mẹ đã tự ý sử dụng đơn của bác sĩ đã kê cho con trong lần khám bệnh trước để mua thuốc dùng cho trẻ trong lần bệnh sau (khi trẻ có những triệu chứng giống hoặc na ná lần bệnh trước). Cần lưu ý, một đơn thuốc bác sĩ ghi sau khi khám chẩn đoán bệnh chỉ dành riêng cho một cá nhân vào một thời điểm và trong điều kiện nhất định nào đó thôi. Bệnh cũ có thể bị tái phát nhưng lần này tiến triển đến mức nặng hơn hoặc triệu chứng bệnh có vẻ giống như bệnh cũ nhưng lần này lại là bệnh khác. Vì vậy, dùng toa thuốc cũ là không đúng, thậm chí còn nguy hiểm...
Dùng không đúng hoặc không đủ liều: Nhiều bậc cha mẹ có tâm lý sợ thuốc gây hại cho con nên đã tự ý điều chỉnh liều của bác sĩ (thay vì cho trẻ dùng 3 - 4 lần trong ngày, lại chỉ dùng 1 - 2 lần/ngày), hay do cho uống thuốc không đúng cách (như pha thuốc vào bình sữa cho trẻ bú và trẻ không bú hết bình sữa) hoặc bố mẹ cho trẻ dùng thuốc quá liều do tâm lý nôn nóng muốn trẻ mau hết bệnh đã dồn liều thuốc uống trong ngày thành uống một lần duy nhất và uống như thế liều tăng lên gây hại hoặc dùng dụng cụ đo lường thuốc không chính xác (như dùng muỗng ăn ở nhà đong đo thể tích thuốc sirô cho trẻ thay vì dùng dụng cụ được cung cấp).
Dùng dạng thuốc không thích hợp cho trẻ: Dạng thuốc thích hợp cho trẻ là dạng thuốc lỏng (sirô, thuốc uống giọt, hỗn dịch, nhũ dịch) nhưng có trường hợp bố mẹ dùng thuốc dành cho người lớn là thuốc viên nén, nghiền viên thuốc ra thành bột mịn và phân liều cho trẻ uống (như nghiền viên paracetamol 500mg và lấy 1/4 hay 1/5 lượng viên này hòa với nước cho trẻ uống). Làm như thế có thể lấy liều không đúng hoặc phá hỏng dạng thuốc gây hại cho trẻ (như phá hỏng dạng thuốc bao tan ở ruột gây hại dạ dày của trẻ). Một số thuốc viên được thông báo “chống chỉ định đối với trẻ dưới 12 tuổi” (tức không được dùng cho trẻ dưới 12 tuổi) nhưng bố mẹ thấy con mình phát triển tốt, hình thể cao to như người lớn bèn cho trẻ dùng thuốc đó mà không nghĩ đã có lý do xác đáng nhà sản xuất thuốc phải hạn chế đối tượng sử dụng thuốc như thế.
Để thuốc trong tầm với của trẻ: Bố mẹ đã cất giữ thuốc không tốt để trẻ có thể tự tiện dùng thuốc. Trên thực tế nhiều trẻ phải đi cấp cứu do ngộ độc thuốc vì sự bất cẩn này.
TS. Nguyễn Hữu Đức
