Dùng thuốc tránh thai là một biện pháp được khá nhiều chị em lựa chọn. Thuốc tránh thai cũng mang lại hiệu quả lên đến gần 100% trong việc tránh thai. Tuy nhiên, trên thực tế có những trường hợp sử dụng thuốc tránh thai mà vẫn có thai ngoài ý muốn. Vậy đâu là nguyên nhân?
Tác dụng của thuốc
Thuốc tránh thai là một biện pháp ngăn cản sự tiếp xúc của tinh trùng với trứng, nó có chứa hormon ngăn cản sự rụng trứng của phụ nữ, làm co thắt cổ tử cung khiến trứng không thể làm tổ... Ngoài ra, thuốc tránh thai còn sử dụng để điều hòa kinh nguyệt.
Thuốc tránh thai cũng có nhiều loại. Tùy theo cơ chế hoạt động của thuốc tránh thai mà người ta phân loại thuốc tránh thai như sau:
Thuốc ức chế buồng trứng rụng trứng: Thuốc tránh thai có chứa hormon sinh dục từ bên ngoài đưa vào cơ thể giúp ức chế cơ thể tiết ra ovestrin để từ đó ức chế sự điều tiết ra FSH và metakentrin, đồng thời dẫn tới việc ức chế buồng trứng rụng trứng, từ đó giúp bạn tránh thai.
Tư vấn dùng thuốc cho bệnh nhân. Ảnh: TM
Thuốc làm biến đổi niêm dịch ở cổ tử cung: Thuốc tránh thai loại này chứa progestin khiến tuyến thể ở cổ tử cung bị ảnh hưởng trở nên đặc dính, làm cho tinh trùng không đi qua được và không gặp trứng, từ đó có tác dụng tránh thai.
Thuốc làm thay đổi hình thái màng trong tử cung: Thuốc tránh thai chứa progestin và estrogen từ bên ngoài đưa vào và không có tính quy luật giống progestin và estrogen như cơ thể sản xuất ra trong thời kỳ kinh nguyệt bình thường, điều này khiến màng trong tử cung phát dục không tốt khiến trứng không thể làm tổ trong tử cung được, từ đó có tác dụng tránh thai.
Thuốc tránh thai hàng ngày: Đây là loại thuốc tránh thai phổ biến nhất, mỗi hộp liều đủ dùng trong 21 ngày, có chứa thành phần tránh thai hiệu quả, ngoài ra còn có loại có thêm 7 viên nữa là loại thuốc tránh thai 28 viên. Nhưng 7 viên này chỉ là viên kết hợp hỗ trợ chỉ chứa đường hoặc sinh tố sắt chứ không chứa thành phần tránh thai.
Thuốc tránh thai khẩn cấp: Là loại thuốc dành cho việc phòng ngừa mang thai ngoài ý muốn khi không kịp dùng biện pháp bảo vệ trong vòng 72 giờ.
Tùy theo mong muốn tránh thai trong các trường hợp khác nhau và cơ địa từng người mà sử dụng các loại thuốc tránh thai với tác động khác nhau. Thuốc tránh thai hiệu quả ngắn ngày chủ yếu là ức chế buồng trứng rụng trứng. Còn khi vợ chồng xa nhau lâu ngày, thỉnh thoảng mới quan hệ tình dục thì chủ yếu là sử dụng thuốc tránh thai có cơ chế là làm biến đổi niêm dịch ở cổ tử cung hoặc thay đổi hình thái màng trong tử cung. Loại thuốc chỉ chứa progestin thích hợp cho phụ nữ vừa sinh con.
Vì sao thất bại trong việc ngừa thai bằng thuốc?
Hiện nay có rất nhiều loại thuốc tránh thai bán trên thị trường, nhưng bạn nên tìm hiểu chung về thuốc tránh thai để hiểu rõ và có cách ngừa thai hiệu quả và phù hợp với bản thân mình. Ngoài ra, cần phải nghe theo hướng dẫn cách sử dụng thuốc của bác sĩ để việc phòng tránh thai đạt hiệu quả cao. Dưới đây là những thói quen khiến việc ngừa thai bằng thuốc thất bại.
Uống thuốc không đều: Khi chọn biện pháp tránh thai bằng thuốc, cần luôn nhớ phải uống thuốc đều đặn, hằng ngày. Nếu bạn uống thuốc không đều theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ hoặc hướng dẫn sử dụng, thì đó chính là nguyên nhân hàng đầu khiến thuốc tránh thai mất tác dụng. Bạn sẽ có nguy cơ cao mang thai nếu có quan hệ tình dục và không sử dụng biện pháp ngừa thai nào khác trong lúc quên uống thuốc.
Uống thuốc không đúng giờ: Ngoài việc phải uống thuốc đều đặn hàng ngày, bạn còn cần phải uống thuốc đúng vào giờ nhất định thì hiệu quả ngừa thai của thuốc mới đạt cao nhất. Do loại thuốc ngừa thai hằng ngày phải uống thường xuyên, nên chế phẩm này cần an toàn cho sức khỏe và giảm tối đa các tác dụng phụ có thể gặp cho người sử dụng. Để làm được điều này, thì các nhà sản xuất thuốc đã phải giảm liều nội tiết tố trong mỗi viên thuốc. Nhưng điều đó cũng đồng nghĩa với việc người sử dụng cần uống thuốc tránh thai đúng giờ hàng ngày. Đây là điều cực kỳ quan trọng để tác dụng tránh thai của thuốc được phân bổ đều trong ngày. Nếu bạn uống thuốc sai giờ thì trong một khoảng thời gian dài thuốc không được phân bố trong cơ thể và bạn có quan hệ tình dục trong lúc này thì khả năng mang thai cũng rất cao.
Tương tác với thuốc khác: Trong quá trình dùng thuốc ngừa thai, nếu bạn phải dùng các thuốc khác như: thuốc rifadin (một loại thuốc để điều trị bệnh lao), thuốc chống nấm griseofulvin; một số thuốc kiểm soát HIV, thuốc chống co giật tegretol, dilantin, mysoline và phenobarbital… có thể ảnh hưởng đến hiệu quả của thuốc tránh thai. Do vậy, nếu buộc phải sử dụng các thuốc nêu trên, bạn không nên lựa chọn biện pháp dùng thuốc tránh thai, mà nên trao đổi với bác sĩ để được tư vấn biện pháp ngừa thai khác hợp lý hơn.
Ngoài ra, khi bạn vô tình sử dụng một vài loại thảo dược khác cùng lúc với thuốc tránh thai cũng làm mất tác dụng của thuốc này. Chẳng hạn như loại thảo dược St.John’s Wort (tên khoa học Hypericum perforatum) thường có trong một số thuốc chống trầm cảm. Vì vậy, khi dùng thuốc có thành phần thảo dược này cần chú ý tới tương tác bất lợi với thuốc tránh thai.
