Hỏi: Người nhà tôi được bác sĩ cho dùng thuốc tiêu sợi huyết khi vào cấp cứu đau tim, xin cho biết liệu pháp này dùng như thế nào và có gặp tác dụng phụ nào nghiêm trọng không?
(Nguyễn Văn Tây - Đồng Tháp)
Trả lời: Liệu pháp tiêu sợi huyết là biện pháp điều trị làm tan cục máu đông nguy hiểm trong lòng mạch, cải thiện dòng chảy mạch máu, bảo vệ mô và cơ quan của cơ thể. Chất tiêu sợi huyết cũng có thể được tiêm vào mạch máu hoặc tiêm trực tiếp vào cục máu đông thông qua một ống thông mạch máu. Thuốc tiêu sợi huyết thường được dùng trong điều trị cấp cứu mà cục máu đông gây tắc hoàn toàn mạch máu nuôi dưỡng tim và não, đó là những lý do chính gây nhồi máu cơ tim và tai biến mạch não dạng thiếu máu, hoặc ở những động mạch ở phổi (thuyên tắc phổi cấp tính).
Thuốc tiêu sợi huyết cũng được dùng điều trị cục máu đông trong một số trường hợp khác: cục máu đông trong tĩnh mạch sâu hoặc cục máu đông ở chi dưới, vùng chậu và chi trên. Nếu không điều trị thì các cục máu đông này vỡ ra rồi di chuyển đến động mạch phổi gây ra thuyên tắc phổi cấp tính; Đặt những mảnh ghép mạch máu; Đặt ống thông mạch máu chạy thận nhân tạo. Nếu cục máu đông được xác định là đe dọa tính mạng thì thuốc tiêu sợi huyết là lựa chọn hàng đầu, dùng sớm nhất có thể, tốt nhất trong vòng 1-2 giờ sau khi có triệu chứng của nhồi máu cơ tim, tai biến mạch não hoặc thuyên tắc phổi. Có nhiều loại thuốc tiêu sợi huyết như: Eminase (anistreplase), Retavase (reteplase), Streptase (streptokinase, kabikinase), t-PA (class of drugs that includes Activase), TNKase (tenecteplase), Abbokinase, Kinlytic (rokinase)… Tùy thuộc vào từng trường hợp, bác sĩ sẽ chọn lựa tiêm thuốc vào đúng vị trí cục máu đông qua ống thông. Một số trường hợp có thể phẫu thuật để lấy cục máu đông hoặc can thiệp nội mạch qua da để lấy đi cục máu đông. Mặc dù thuốc này an toàn và cải thiện hiệu quả dòng máu, giảm hoặc mất triệu chứng ở rất nhiều bệnh nhân mà không cần phải phẫu thuật nhưng không phải khuyến cáo dùng cho tất cả mọi người và có chỉ định rất chặt chẽ bởi bác sĩ chuyên khoa.