Người bệnh mắc lỵ trực khuẩn cần được điều trị tại các cơ sở y tế sớm. Việc tự ý điều trị hoặc điều trị muộn, không đúng cách có thể gây các biến chứng nghiêm trọng như hHạ natri máu, hạ đường huyết, nhiễm khuẩn huyết, phản ứng dạng bạch cầu, tan máu và suy thận cấp…
Các thuốc điều trị lỵ trực khuẩn bao gồm:
1. Bù nước và điện giải
Tác dụng: Việc bù nước, điện giải như uống oresol (pha theo chỉ dẫn) là điều cần thiết ở những bệnh nhân bị mất nước và có thể giúp bệnh nhân hồi phục nhanh, đặc biệt quan trọng đối với người cao tuổi, trẻ em và những người có hệ miễn dịch suy yếu. Trong những trường hợp nghiêm trọng, bệnh nhân có thể cần được truyền dịch tĩnh mạch.
Tác dụng phụ: Uống quá liều có thể gây hoa mắt, chóng mặt, tăng huyết áp, tim đập nhanh…
Người bệnh mắc bệnh lỵ trực khuẩn thường đau bụng, tiêu chảy.
2. Thuốc giảm đau, hạ sốt paracetamol
Tác dụng: Đối với trường hợp mắc hội chứng lỵ kèm đau, sốt cần dùng paracetamol để hạ sốt, giảm đau. Lưu ý, uống thuốc đúng liều lượng quy định, thông thường với liều 10-15mg/kg cân nặng, cách nhau mỗi 4-6 giờ. Không dùng các thuốc giảm đau opioid vì thuốc làm chậm nhu động ruột.
Tác dụng phụ: Dùng quá liều có thể gây độc cho gan.
3. Kháng sinh trị lỵ trực khuẩn
Điều trị bằng kháng sinh làm giảm thời gian mắc bệnh trung bình từ khoảng 5 đến 7 ngày xuống còn khoảng 3 ngày và cũng làm giảm thời gian bài tiết vi khuẩn shigella sau khi các triệu chứng thuyên giảm. Thuốc được kê đơn dựa trên mức độ nghiêm trọng của bệnh, độ tuổi của bệnh nhân và khả năng lây truyền bệnh.
Các loại kháng sinh thường được sử dụng là ciprofloxacin, cetriaxon, cefixime và azithromycin đối với các trường hợp bệnh lỵ trực khuẩn nặng.
3.1. Ciprofloxacin
Tác dụng: Ciprofloxacin được dùng trong các trường hợp nhiễm trùng do lỵ trực khuẩn. Lưu ý, không được sử dụng c ciprofloxacin cho trẻ em và tránh dùng cho phụ nữ mang thai.
Tác dụng phụ: Buồn nôn, khó tiêu, nhức đầu, hạ huyết áp, bốc hỏa, đỏ hoặc khó chịu ở mắt, vị khó chịu ở miệng, đổ mồ hôi, viêm bao gân...
3.2. Ceftriaxon
Tác dụng: Ceftriaxon được chỉ định ở những bệnh nhân nhiễm trùng nặng và/hoặc không thể dùng đường uống, bao gồm cả ở phụ nữ có thai và trẻ em mắc hội chứng lỵ.
Tác dụng phụ: phản ứng quá mẫn, tiêu chảy, đau đầu, khó chịu ở bụng...
3.3. Azithromycin
Tác dụng: Azithromycin thuộc nhóm kháng sinh macrolide, là liệu pháp thay thế hàng thứ hai cho người lớn trong các hướng dẫn hiện tại của WHO cũng như trong hầu hết các hướng dẫn quốc tế. Trường hợp kháng thuốc hoặc chống chỉ định với ciprofloxacin hoặc nếu không cải thiện trong vòng 48 giờ sau khi bắt đầu điều trị, thì chuyển sang dùng azithromycin hoặc cefixim.
Tác dụng phụ có thể gặp khi dùng azithromycin thường là: Khó tiêu, đầy hơi, đau đầu...
Khi mắc lỵ trực khuẩn, người bệnh cần đi khám để được điều trị đúng cách, kịp thời.
3.4. Cefixime
Tác dụng: Cefixime có thể hữu ích cho bệnh nhi khi vi khuẩn đề kháng cao với fluoroquinolone và β-lactam. Thuốc dùng đường uống và giá thành hợp lí.
Tác dụng phụ: phản ứng quá mẫn, đầy hơi, đau đầu, đau bụng, buồn nôn, nôn, táo bón, sốt...
4. Lưu ý khi điều trị lỵ trực khuẩn
Để điều trị lỵ trực khuẩn hiệu quả, an toàn, cần lưu ý:
- Nhiều chủng shigella đã phát triển khả năng kháng nhiều loại kháng sinh, do đó, cần phải xét nghiệm để xác định loại kháng sinh nào có hiệu quả.
- Những người bị nhiễm shigella nên uống nhiều nước để ngăn ngừa mất nước.
- Những người bị tiêu chảy ra máu không nên sử dụng thuốc chống tiêu chảy, chẳng hạn như loperamide hoặc diphenoxylate với atropine. Những thuốc này có thể làm cho các triệu chứng bệnh nghiêm trọng hơn.
- Người bệnh cần có chế độ dinh dưỡng phù hợp, đủ dinh dưỡng với các bữa ăn nhỏ, tránh dầu mỡ… Với trẻ dưới 5 tuổi có thể cân nhắc bổ sung kẽm.
- Nếu bác sĩ kê đơn thuốc kháng sinh, hãy dùng thuốc theo đúng chỉ dẫn và uống hết đơn. Tuyệt đối không được ngừng/tăng/giảm liều thuốc khi chưa có ý kiến của bác sĩ.
- Tái khám đúng lịch.
- Khi có bất kỳ triệu chứng bất thường nào, cần báo ngay cho bác sĩ để có hướng xử trí kịp thời.
Xem thêm video đang được quan tâm:
Những bệnh lý về đường tiêu hóa thường gặp trong dịp Tết.
