Vũ Thị Huệ (Hà Giang)
Nếu tổng thời gian ngủ của bạn bị giảm đi so với trước đây thì có nghĩa là bạn bị mất ngủ. Mất ngủ được chia làm mất ngủ đầu giấc (bệnh nhân đi nằm mãi mới ngủ được), mất ngủ giữa giấc (bệnh nhân vào giấc ngủ được, nhưng nửa đêm thức giấc và phải mất hàng giờ sau mới ngủ lại được) và mất ngủ cuối giấc (bệnh nhân thức dậy sớm và không sao ngủ lại được).
Đối chiếu với các tiêu chuẩn trên thì bạn bị mất ngủ cuối giấc. Loại này hay gặp ở người trung niên hoặc người già. Bệnh nhân dậy rất sớm (từ lúc 2-3 giờ sáng) và... thức luôn đến sáng. Vì thức dậy rất sớm, bệnh nhân thấy đêm rất dài, buổi sáng hay mệt mỏi, uể oải. Ngoài ra, bệnh nhân còn có các biểu hiện như hay cáu gắt, hay quên và bốc hỏa (ở phụ nữ) hoặc các cơn nóng bừng mặt hoặc lạnh buốt (ở nam).
Có 2 loại bệnh gây ra mất ngủ cuối giấc ở người trung niên, đó là trầm cảm và mất ngủ tiên phát. Nếu bệnh nhân chỉ có triệu chứng mất ngủ, kéo dài trên 3 tháng thì gọi là mất ngủ tiên phát. Còn nếu bệnh nhân còn có thêm các triệu chứng mệt mỏi, uể oải, chán nản, hay cáu, hay quên, hay buồn vô cớ... thì đó là trầm cảm.
Để điều trị mất ngủ cuối giấc của cả 2 rối loạn này, người ta dùng thuốc chống trầm cảm 3 vòng hoặc 4 vòng. Nếu dùng thuốc chống trầm cảm mới (nhóm SSRI) thì nên phối hợp với thuốc an thần mới là olanzapine hoặc clozapine liều thấp để tăng hiệu quả điều trị. Tuy nhiên, liều thuốc của mất ngủ mạn tính sẽ thấp hơn hẳn so với liều thuốc chữa trầm cảm (thường chỉ bằng 1/2 liều của trầm cảm).
Trong thực tế lâm sàng, clomipramine là thuốc hay được dùng để điều trị mất ngủ cuối giấc. Đây là thuốc chống trầm cảm 3 vòng, nhưng hiệu quả điều trị mất ngủ là vượt trội so với các loại thuốc chống trầm cảm khác. Hơn nữa, thuốc dung nạp tốt và rất ít tác dụng phụ (khô mồm, đắng miệng, táo bón...). Thời gian điều trị tối thiểu là 18 tháng với mất ngủ tiên phát và 3 năm đối với trầm cảm.
Tuy nhiên, tôi vẫn khuyên bạn nên đi khám để được dùng thuốc thích hợp nhất. Chúc bạn may mắn!