Hút thuốc lá gây nhiều tác hại cho sức khỏe của người hút và những người xung quanh. Luật phòng chống tác hại của thuốc lá đã có hiệu lực ở nước ta từ tháng 5/2013. Nhưng làm thế nào để từ bỏ được thuốc lá? Trong khuôn khổ bài viết này, xin mách nhỏ cùng bạn một số loại thuốc giúp bạn cai được thuốc lá.
Lợi ích của việc cai thuốc lá
Tại sao hút thuốc lá lại bị nghiện? Người hút thuốc lá bị nghiện chính là do chất nicotin có trong thuốc lá. Nicotin là chất gây nghiện như cocain và heroin. Vì vậy, nếu người hút thuốc lá ngưng hút thì sẽ bị rối loạn giấc ngủ, trầm cảm, buồn bực, dễ bị kích thích tinh thần, lo lắng giận dữ, mệt mỏi, khó tập trung, nhịp tim giảm, ăn ngon, tăng cân.
Bản chất của thuốc lá là nghiện nên muốn cai thuốc lá ngoài việc dùng thuốc ra thì rất cần nỗ lực của người hút. Nếu cai được thuốc lá sẽ tránh được rất nhiều bệnh cũng như gia tăng tuổi thọ. Có 2 lợi ích khi cai thuốc lá, đó là:
Lợi ích trước mắt: Huyết áp trở lại bình thường như trước khi hút trong vòng 20 phút, mức CO giảm thấp sau vài giờ, cảm giác mùi vị cải thiện sau vài ngày.
Lợi ích lâu dài: Nguy cơ bệnh tim mạch giảm 50% sau 1 năm, chức năng hô hấp cải thiện 30% trong 2 - 3 tháng sau, nguy cơ tai biến mạch máu não tương tự người không hút thuốc trong 5 - 15 năm sau, đặc biệt là cảm giác sảng khoái và yêu đời.
Các loại thuốc cai thuốc lá
Cơ quan Quản lý Thuốc và Thực phẩm Mỹ đã cho lưu hành 5 loại thuốc cai thuốc lá và chúng tỏ ra khá hiệu quả. Có 4 loại là nicotin thay thế nhằm giảm đi từ từ triệu chứng cai thuốc xảy ra khi người ta ngưng hút thuốc, làm giảm sự tiếp xúc với các chất độc hại của khói thuốc. Loại còn lại là bupropion có tác dụng trên đường thần kinh trong não liên quan đến nghiện nicotin.
Kẹo nicotin (nicorette) kẹo cao su nicotin được sử dụng độc lập hoặc đồng thời với miếng dán nicotin. Khi đến cơn thèm thuốc, người sử dụng nhai kẹo này đúng theo hướng dẫn sử dụng của nhà sản xuất. Thời gian nhai kẹo là 30 phút. Không được nuốt kẹo. Kẹo có nhiều hương vị để người sử dụng chọn lựa. Có thể dùng tới 12 tuần để đạt được kết quả mong muốn. Khi dùng kẹo nicotin, người bệnh sẽ có cảm giác ăn không ngon miệng, đau miệng. Tuy nhiên, những triệu chứng này sẽ hết khi người bệnh không dùng thuốc nữa.
Viên ngậm nicotin là những viên thuốc hình thoi, có 2 loại: 2mg và 4mg. Người cai nghiện ngậm thuốc này trong miệng cho đến khi tan hoàn toàn.
Ống hít nicotin (nicotrol) có thể dùng đến 6 tháng. Thuốc có thể gây kích thích hầu họng.
Xịt mũi nicotin (nicotrol NS) thời gian dùng thuốc từ 3 - 6 tháng, không dùng thuốc cho những người bị lệ thuộc thuốc. Thuốc có thể gây kích ứng mũi.
Tấm dán nicotin (nicoderm CQ) là những miếng mỏng tương tự như băng y tế. Ở phần giữa miếng dán này có chứa nicotin. Người sử dụng chỉ việc bóc gỡ mặt sau của miếng đắp và dán nó vào một vùng da khô, sạch trên cơ thể. Khi thay miếng dán, đừng đặt miếng dán mới vào cùng một vị trí với miếng dán cũ. Phải sử dụng sản phẩm đúng theo hướng dẫn của nhà sản xuất. Có thể dùng trong vòng 4 tuần, có người bị phản ứng da ở nơi dán.
Bupropion (zyban) thời gian dùng bắt đầu 1 - 2 tuần trước ngày ngưng hút thuốc. Sau đó dùng 7 - 12 tuần. Những người bị co giật, rối loạn ăn uống tuyệt đối không dùng thuốc này. Khi dùng bupropion có thể bị mất ngủ, khô miệng.
Tóm lại, cai thuốc lá là một việc không dễ, đòi hỏi người hút thuốc phải có ý chí quyết tâm cao và tính kiên nhẫn, dùng thuốc chỉ là một liệu pháp hỗ trợ.
BS. Ngô Văn Tuấn
